Ayaş Kaplıcaları

Konaklama Tesisi Termal Tesis - Kaplıca

Başkent Ankara’nın batısında yer alan kaplıca sahasının Ankara’ya uzaklığı 60 kilometredir. Ayaş ilçe merkezine 23 kilometre mesafede yer alan Kaplıca ve İçmece, Ayaş-Beypazarı karayolunun üç kilometre güneyinde, yüksek tepeler bulunmaktadır. Sularından içme ve kaplıca olarak faydalanılmaktadır. Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılan ilk içmece ve kaplıcadır.

Ayaş İçmece ve Kaplıcaları hem içme hem de banyo yoluyla şifa dağıtan ilk tesisi olma özelliği taşımakta ve 1892 yılından bu yana 117 yıldır işletilmektedir. İlkçağlardan beri içmece ve kaplıca şeklinde kullanılan termal alandan, sırasıyla Romalılar, Selçuklular ve Osmanlılar dönemlerinde yararlanılmıştır. Tesiste Sağlık Bakanlığı’nın 24. 07. 2001 tarih ve 24472 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kaplıcalar Yönetmeliği’ne uygun olarak 13.08.2003 tarih ve yedi numaralı kaplıca tesisi işletme izni aldı ve buna bağlı olarak fizik tedavi rehabilitasyon merkezi kuruldu ve sevkli hasta kabulüne başladı.

Çok eski zamanlardan beri işletildiği bilinen kaynaktan kaplıca ve içmece olarak faydalanılmaktadır. Suların bir fay boyu çıktığı zannedilmektedir. Hafif kükürt kokulu, hafif karbonik asit tadında ve tuzludur. CaCO3 demir hidroksitti kırmızımsı bir tortu bırakır. Reaksiyonu nötr olan suda yarım miligram serbest H2S ve 248 miligram serbest CO2 gazı bulunmaktadır. Suyun radyoaktivitesi 40.5 eman’dır. İçmece suyunun kalitesini etkileyen en önemli faktör, Jipsli Pliosen formasyonundan süzülen sulardır. Bunlar bol miktarda SO4 ihtiva ederler ve ona şimdiki karakter ve özelliğini kazandırırlar.

Ayaş İçmeceleri kaynağının debisi Canik (1973) tarafından 1,7 l/s olarak, sıcaklığı ise 51⁰C sıcaklıkta ölçüldü. Kaynak, artezyen olmasına rağmen günümüze gelinceye kadar mevcut kaynağın su seviyesi, Çoban Hamamı sondajından dolayı düştüğünden, şu an bölgede özel şirket tarafından açılan üç adet sıcak su kuyusu ile tesise sıcak su alınmaktadır. Bunun dışında bir numaralı kuyu olarak adlandırılan bir kuyu daha bulunmakla beraber bu kuyudan sıcak su elde edilemedi. Tesis kayıtlarına göre, bölgede özel şirket vasıtası ile açılan iki numaralı kuyu 300 metre derinliğinde olup, 80 metre derinlikte su alınmaktadır. Suyun sıcaklığı 44oC olup, havuzlara ve fizik tedavi tesisine verilmek üzere kullanılmaktadır. Açılan üç numaralı kuyu 310 metre derinliğindedir. Bu kuyudan elde edilen su, mevcut iki adet içmeceye verilmekte olup, kuyu basında sıcaklığı 50oC’dir. Bölgede açılan dört nolu kuyu 290 metre derinliğinde olup, 105 metre derinlikte su alınmaktadır. Yaklaşık 52oC sıcaklığa sahip olan kuyu suyunun işletme tarafından yedek olarak kullanılmaktadır.

Toplam minerilizasyonu 9042,3 mg/l olan sülfatlı mineralli su; banyo kürleri şeklinde; ortopedik ve nörolojik sekellerin tedavisinde, içme uygulamaları olarak kullanıldığında gastrointestinal sistem tembelliklerine ve rahatsızlıklarında, safra kesesi ile böbrek taşı ve kumlarının dökülmesine, idrar yolları iltihaplarına, sindirim yolu parazitlerinde, ağız kuruması, konstüpasyon, cilt hastalıkları, idiyopatik baş ağrıları tedavisinde ve kanda bulunan toksinlerin dışarı atılmasına yardımcı olmaktadır. Kaplıca olarak kullanıldığında romatizma, lumbago, siyatik, nevralji, nefrit, polinefrit, kadın hastalıkları, kırık ve çıkıklardan sonraki mafsal yapışıklıklarında tamamlayıcı tedavi yöntemi olarak kullanılmaktadır. Konaklama tesislerinin yanında kadın ve erkekler için ayrı iki havuzu da bulunmaktadır.

Özel bir şirket tarafından işletilen tesisin dört termal havuz, bir adet tedavi amaçlı kullanılan havuz yanında Sağlık Bakanlığı’ndan alınan izinle Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon ünitesi de kurularak 2005 yılının içerisinde hizmete açıldı. Tesis 50 yatak kapasitelidir. Yeni yapılan ve birinci sınıf otel olarak isimlendirilen doğalgaz kaloriferli olan tesiste iki yataklı 100 oda, üç yataklı 80 oda mevcuttur. İkinci sınıf otel olarak ifade edilen kısmında ise 80 odalı 250 yataklı odalar dışında müstakil banyo ve tuvaletler yer almaktadır. Ayrıca 20 odadan oluşan blok odalar bulunmaktadır. Üçüncü sınıf tabir edilen konaklama yerleri ile birlikte 380 oda ve 1000 yatak kapasiteli otel ve pansiyonlardan oluşmaktadır. Ayrıca tesislerde içmece çeşmeleri, fizik tedavi ve rehabilitasyon birimi yer almaktadır. Tesislerde gelen ziyaretçilerin tam zamanlı vakit geçirebilmeleri amacıyla, gazino, kafeterya, spor salonları, termal ve normal olmak üzere bayan – erkek ayrı ve karma kullanılabilen havuzlar, dinlenme salonları, Türk Hamamı, saunalar, otel çevresinde yeşillendirilmiş bahçeler mevcuttur. Tesislerde yıllık ortalama 35 bin – 40 bin kişi konaklamaktadır. Haziran - eylül ayları arasında yoğunluk yaşanan tesislerde, gelen turistlerin yaklaşık yüzde 10’unu çeşitli sağlık kuruluşlarından tedavi amaçlı sevk edilen hastalar oluşturmaktadır.

Referanslar

Açıkgöz, S. ve Yurtseven, D. (1996) Ayaş (Ankara) Civarının Jeolojisi ve Jeotermal Enerji Olanakları. Ankara: M.T.A. Derleme Rapor No: 9960: 12-15; Canik, B. (1973), Ayaş İçmece ve Kaplıcasının Jeoloji-Hidrojeoloji Etüdü, Maden Tetkik Arama Enstitüsü Dergisi, 80: 137-152; Çelmen, O. (2008), Sivrihisar ve Beypazarı Bölgesinde Yer Alan Sıcak ve Mineralli Su kaynaklarının Hidrojeokimyasal ve İzotop İncelemesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü; Erdoğan, A. (2013), Ankara Hamam ve Kaplıcaları. Ankara: Ankara Büyükşehir Belediyesi ASKİ Genel Müdürlüğü Yayınları, Yayın No: 5, Anadolu’da Su Medeniyetleri Dizisi: 2 (ss. 115-120); Karagülle, M. Z. ve Doğan, M. B. (2007). Kaplıca Tıbbı ve Türkiye Kaplıca Rehberi. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Çelmen, O. (2008), Sivrihisar ve Beypazarı Bölgesinde Yer Alan Sıcak ve Mineralli Su kaynaklarının Hidrojeokimyasal ve İzotop İncelemesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.