Yarhisar Gemisi Müzesi
DOĞAL VE KÜLTÜREL MİRAS MÜZE Askeri Müze Denizcilik Müze
Maddeye katkıda bulunan yazarlar:
-
2024
Yarhisar Askeri Gemisi, 1964 yılında ABD-Portland-Dragon'da Türk Deniz Kuvvetleri için inşa edilmiştir. Birinci Dünya Savaşı’nda görev yaparken Marmara Denizi’nde 3 Aralık 1915 tarihinde İngilizler tarafından batırılan Osmanlı Donanması’na ait “Yarhisar” muhribinin anısına yeni gemiye adı verilmiştir. 1965 yılında Türk sancağı çekilen gemi kırk yıl keşif-karakol gemisi olarak görev yaptı. 1974 Kıbrıs Barış Harekatı’nın Ege Denizi askeri planlamasına katılan gazi gemi 2005 yılında hizmet dışı kaldı. Gölcük Belediyesi ve Kocaeli Büyükşehir Belediyesi girişimiyle Donanma Şehri Gölcük'e kazandırılması amacıyla 27 Ekim 2006 tarihinde müze gemi olarak halka açılmıştır. Gölcük Tersanesi’nde üç parçaya ayrılarak taşınan ve burada birleştirilerek karaya yerleştirilen gemi Türkiye’nin “ilk ve tek karaya yerleştirilmiş su üstü savaş gemisi müzesi" olarak hizmet vermektedir. Gölcük Belediyesi’nin işletiminde bulunan Yarhisar askeri gemisi Gölcük-Kocaeli’de yer almaktadır. Köprüüstü ve yaşam alanları, aşhane, yatakhane, salonlar ve cephanelikleriyle orijinal yapısı büyük ölçüde korunarak günümüze ulaşan gemide silahlar ve cihaz-teçhizatlar, resimler ve üniformalı modellerle canlandırılan sunumlardan oluşan geniş bir koleksiyon sergilenmektedir.
Donanma Şehri Gölcük’e gelenlerin mutlaka ziyaret etmeleri tavsiye dilen geminin özellikle yaz aylarında ziyaretçileri artmaktadır. Temizlik ve bakım günleri olan Pazartesi ve Salı günleri dışında diğer günlerde 11:00 - 19:00 saatleri arasında hizmet veren gemide cephanelik, makine dairesi, kamaralar, yatakhane, baş ve güverte alanları, aşhane, telsiz kamarası, dümen evi ve köprüüstü, silah, radar, pusula ve sistem araçlarının bulunduğu alanlar rehber eşliğinde ortalama yirmi dakikalık bir turla gezilmektedir.
Referanslar
https://www.kulturportali.gov.tr, (Erişim tarihi: 17. 12. 2024); http://www.golcuk.gov.tr, (Erişim tarihi: 17. 12. 2024); https://www.msb.gov.tr, (Erişim tarihi: 17. 12. 2024).
-
2025
Yarhisar Müze Gemisi, Türkiye'nin karaya yerleştirilmiş ilk ve tek su üstü savaş gemisi müzesi olarak dikkat çekmektedir. Kocaeli’nin Gölcük ilçesine bağlı Kavaklı sahilinde konumlanan bu müze hem tarihî hem de kültürel açıdan önemli bir yapıdır. 1964 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde Türk Deniz Kuvvetleri için inşa edilen Yarhisar, 1965’te Türk bayrağı altında hizmete başlamış ve 40 yıl boyunca Keşif-Karakol görevlerinde aktif olarak kullanılmıştır. Aynı zamanda, 1974 yılında gerçekleşen Kıbrıs Barış Harekatı’nın Ege safhasında görev alarak gazi unvanını kazanmıştır.
2005 yılında aktif görevinden ayrılan Yarhisar, Donanma Komutanlığı, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ve Gölcük Belediyesi’nin, ortak çalışmasıyla müze gemisine dönüştürülmüştür. Gölcük Tersanesi’nde üç parçaya ayrılan gemi, daha sonra Kavaklı sahiline taşınarak burada tekrar birleştirilmiş ve 27 Ekim 2006 tarihinde düzenlenen törenle ziyarete açılmıştır. Gölcük Belediyesi tarafından işletilen müze, "Yarhisar Müze Gemisi" ismiyle hizmet vermektedir.
Müze içerisinde, Osmanlı ve Türk denizcilik tarihine dair çeşitli görsel materyaller, objeler ve döneme özgü yaşam alanları sergilenmektedir. Ziyaretçiler, mürettebatın gündelik yaşamını yansıtan yatakhaneler, salonlar, dümen evi ve köprü üstü gibi bölümleri orijinalliği korunmuş biçimde görebilmekte; üniformalı ve sivil kıyafetli mankenlerle bu alanlar gerçekçi şekilde sunulmaktadır.
Yarhisar Müze Gemisi, özellikle denizcilikle iç içe büyüyen Gölcüklülerin, daha önce sadece uzaktan görebildikleri donanma gemilerini yakından tanıma olanağı sağlamıştır. Gölcük’ün en çok ziyaret edilen bölgelerinden biri olan Kavaklı sahilinde yer alması da müzenin ziyaretçi sayısını önemli ölçüde artırmaktadır. Yerli ve yabancı turistler için cazibe merkezi haline gelen Yarhisar hem eğitici hem de kültürel bir işlev üstlenerek bölge turizmine katkı sunmaktadır.
Referanslar
Gölcük Belediyesi, (2025). https://www.golcuk.bel.tr/haber/1/12437/yarhisar-gemi-muzesi-yeniden-ziyaret-aciliyor, (Erişim tarihi: 07.04.2025); Gölcük, (2025). http://www.golcuk.gov.tr/yarhisar-muze-gemisi-tarihe-isik-tutuyor, (Erişim tarihi: 07.04.2025).