-
2020
Türk Deniz Kuvvetleri’nde görev sürelerini tamamlayarak hizmet dışı kalmış olan yüzer ve dalar muharip deniz araçları ile hava unsurları arasında yer alan bir fırkateyn, bir hücumbot, bir denizaltı ve bir helikopterden oluşan, askeri denizcilik teması çerçevesinde düzenlenmiş bir müzedir. Denizciliği sevdirme ve yaygınlaştırma çalışmaları kapsamında, İzmir’in Balçova ilçesi İnciraltı Mahallesi’nde Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na bağlı olarak Müze Gemiler Müdürlüğü adı altında hizmet veren müze, 2007 yılında bir fırkateyn ve bir denizaltı ile açıldı. Güney Deniz Saha Komutanlığı ile İzmir Büyükşehir Belediyesi arasında yapılan protokol kapsamında, F 356 Borda Numaralı Türkiye Cumhuriyeti Gemisi (TCG) Ege Fırkateyni ve S 343 Borda Numaralı TCG Pirireis Denizaltısı, Birinci Sınıf Askeri Müze statüsünde, 01 Temmuz 2007 tarihinde ziyarete açıldı. Kabotaj Bayramı’nda açılışı yapılan müze gemilerin yoğun ilgi görmesi nedeniyle müzenin kapasitesinin geliştirilmesi gündeme geldi. Bu amaçla, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nda hizmet dışı kalan TCB 36 kuyruk numaralı ve kısaca AB 212 olarak anılan Agusta Bell 212 sınıfı helikopter ile P 329 Borda Numaralı TCG Kasırga Hücumbotu 2014 yılında müzeye eklenerek açılışları 16 Mart 2015 tarihinde yapıldı.
134 metre boyunda ve 14,3 metre enindeki TCG Ege Fırkateyni, 1973 yılında ABD’de inşa edilerek USS Ainsworth adıyla 1994 yılına kadar bu ülkenin donanmasında hizmet verdi. 1994 yılından hizmet dışı kaldığı 2005 yılına kadar Türk Deniz Kuvvetleri’nde görev yaptı. TCG Ege Fırkateyni müzeye dönüştürülürken bazı bölümlerinin orijinalliği korunmakla birlikte kimi bölümlerinde sergi ve konferans salonları oluşturmak için gerekli düzenlemeler yapıldı. Helikopter platformuna sonradan yerleştirilen AB 212 sınıfı helikopter ile birlikte ziyarete açık olan fırkateyn, askeri denizcilik tarihi ile ilgili sergi ve sinevizyon gösterilerine yer verilen bir müze gemi olarak askeri denizcilik tarihinin, kültürünün ve yaşam biçiminin tanıtılması amacıyla hizmet vermeye devam ediyor. 87 metre boyunda ve 9 metre enindeki TCG Pirireis Denizaltısı, 1951 yılında ABD’de inşa edilerek 1980 yılına kadar USS Tang adıyla bu ülkenin donanmasında kullanıldı. 1980 yılından hizmet dışı kaldığı 2004 yılına kadar Türk Deniz Kuvvetleri’nde görev yaptı. Denizaltı, müze olarak ziyarete açılırken orijinalliği büyük ölçüde korunmakla birlikte, giriş-çıkış kolaylığı için bazı bölümleri yenilendi. Uzun süreli su altı görevlerinde bir denizaltındaki yaşam koşullarını ziyaretçilere yaşatarak tattıran TCG Pirireis, müze gemilerin en ilgi çeken parçasıdır. TCG Ege Fırkateyni’nin helikopter platformunda sergilenen, 17,39 metre uzunluğunda ve 3,86 metre yüksekliğindeki AB 212 Sınıfı helikopter, 1977 yılında İtalya’da imal edildi. TCG Ege’nin envanterine uygun bir helikopter tipi olan ve orijinaline uygun olarak sergilenen AB 212, keşif, taarruz, arama-kurtarma çalışmalarında görev yaptı. 42,5 metre boyunda ve yedi metre enindeki TCG Kasırga Hücumbotu 1967 yılında Federal Almanya’da inşa edilerek aynı yıl Türk Deniz Kuvvetleri’ne katıldı. 1978 yılında kapsamlı bir revizyon geçiren gemi 2014 yılında kullanım dışı kaldı.
Toplam dört parça su üstü, su altı ve hava aracından oluşan müze, Türk Deniz Kuvvetleri’nin unsurlarını ve buradaki yaşamı çeşitli obje ve görsellerle aktarmanın yanında, sinevizyon gösterileri ve sergilerle Türk denizcilik tarihinin ve kültürünün öğrenilmesine katkı sağlıyor. Deniz ve denizaltındaki günlük yaşamı ve muharebe unsurlarını orijinal mekân ve atmosferi sağlayarak göstermeyi amaçlayan müze gemiler, başta çocuklar ve özel ilgi grupları olmak üzere her yaştan ziyaretçi tarafından beğeni ile geziliyor. Günübirlik rekreasyon olanakları, alışveriş ve konaklama tesisleri gibi rekreasyonel ve turistik kapasitesi yüksek bir kıyı mekânı olan İnciraltı sahilinde özel olarak inşa edilmiş iskelede bulunan müze gemiler, İzmir’deki müze çeşitliliğini artıran ve turizme katkı veren tematik bir müze olarak hizmet vermeyi sürdürüyor. Yılbaşı ve dini bayramların ilk günü kapalı olan İnciraltı Deniz Müzesi, pazartesi günleri hariç haftanın her günü gruplar halinde ve deniz kuvvetleri personelinin refakatinde gezilebilmekte ve ziyaretçiler bilgilendirilmektedir. Müze girişinde öğrencilerden ücret alınmamaktadır.
Referanslar
İzmir Müze Gemiler Müdürlüğü (2020). İzmir Müze Gemiler Müdürlüğü, https://izmirmuzegemiler.dzkk.tsk.tr/tr, (Erişim tarihi: 10.01.2020); Şan, O. (2015). Donanmanın Emektarlarında Denizciliğin Geçmişine Yolculuk: İnciraltı Deniz Müzesi, İzmir Kültür ve Turizm Dergisi, (32): 84-90.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
İzmir Müze Gemiler Müdürlüğü (2020). İzmir Müze Gemiler Müdürlüğü, https://izmirmuzegemiler.dzkk.tsk.tr/tr, (Erişim tarihi: 10.01.2020).