Askeri Müze

Müze Askeri Müze

(Harbiye, İstanbul, 1993 - )

Müzenin bulunduğu semtin adı olan Harbiye, müze binasının Osmanlı döneminde Harp Okulu olarak kullanılmasından gelmektedir. Askeri Müze ve Kültür Sitesi, bünyesinde 55 bin civarında eser çeşidini barındıran bir müzedir. Ancak bu eserlerin yaklaşık 5.000’i sergi salonlarında yerini almaktadır. Temel misyonu geçmişin kültürel ve tarihi değerlerini günümüz nesline göstermek olan müze, ziyaretçilerine Çanakkale Savaşı ve Mehter Takımı’na ait video görselleri sunmaktadır.

Askeri Müze’nin kuruluşu XV. yüzyıla kadar uzanmaktadır. Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u fethinden sonra askeri malzemeleri ve savaş malzemelerini toplamak için Aya İrini Kilisesi Cebehane olarak düzenlendi. 1726 yılına gelindiğinde III. Ahmet döneminde Cebehane onarımdan geçirildi ve adı silah evi anlamına gelen Dar’ül–Esliha olarak değiştirildi. III. Selim ve II. Mahmud döneminde çıkan isyanlar esnasında müzede bulunan eserlerin bir kısmı talan edildi. Müzenin ismi, Sultan Abdülmecid döneminde ise Harbiye Ambarı olarak değiştirildi. Avrupa’da elçilik görevini yürütürken müzecilik hakkında bilgi sahibi olan Ahmet Fethi Paşa, Tophane Müşirliği’ne atandı ve modern anlamda müzeciliğin gelişmesi için önemli adımlar attı. Bunun üzerine dönemin padişahı Sultan Abdülmecit’in onayı ile Ahmet Fethi Paşa Aya İrini Kilisesi’nde Mecma-i Esliha-i Atika ve Mecma-i Asar-ı Atika isimli eski eserler ve silahların yer aldığı iki koleksiyon salonu oluşturuldu.

Daha sonraki süreçte müzenin müdürlüğünü üstlenen Ahmet Muhtar Paşa müzenin eserlerini artırmak için ilanlar vererek ve kişisel çaba sarf ederek müzedeki koleksiyonu zenginleştirdi. İkinci Dünya Savaşı’nda müzedeki koleksiyonlar zarar gördü; hatta müze bir dönem kapatıldı ve eserler bir süreliğine Ankara’ya ve Niğde’ye gönderildi. İlerleyen zamanda tekrar İstanbul’a taşınan eserler bir süre Maçka Silahhanesi’nde depolandı ve ardından Harbiye Jimnastikhanesi’nde sergilendi. Burasının yetersiz kaldığını gören dönemin müze müdürü Necip San, Harbiye Mektebi’ni müze olarak önerdi ve önerinin kabulü üzerine 1966 yılında binada yenileme çalışmaları başladı. 10. 02. 1993 tarihinde tamamlanarak ziyarete açılan müze, Askeri Müze ve Kültür Sitesi sıfatıyla hizmet vermektedir.

Harbiye Okulu’ndan müzeye dönüştürülen bina iki kattan oluşmaktadır. Birinci katta; tanıtım, Türk ordusu kuruluş, Selçuklu, Osmanlı kuruluş ve yükselme dönemi, büyük Türk devletleri tanıtım alanı, fatih ve yavuz köşesi, kesici silahlar, İstanbul’un fethi, savunma silahları, ateşli silahlar, Harbiyeli Atatürk sınıfı, top maketleri, somali-bosna-kosova ve iç güvenlik, top teşhir, mehter enstrümanları ve askeri kıyafet, şehitler salonu ile şehitler galerisi ve denizcilik köşesi yer almaktadır. İkinci katta ise; Meşrutiyet döneminden başlayarak Cumhuriyet dönemine kadar geçen sürede yaşanan savaşlardan kalan araç-gereç, mühimmat ve kıyafetler sergilenmektedir. Kültür sitesinde ise her türlü ulusal ve uluslararası kültürel etkinliğe uygun ve kiralanabilir salonlar bulunmaktadır.

Yararlanılan Kaynaklar

Çürük, C. (1991). Askeri Müze. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları; Konyalı, İ.H. (1964). Türk Askeri Müzesi. İstanbul: Ülkü Matbaası.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

http://www.askerimuze.tsk.tr/index.html, (Erişim tarihi: 20.11.2019).