Nevşehir kent merkezinin 20 kilometre doğusunda yer almaktadır. Ürgüp ismi, çok taşlı anlamına gelen Urkup sözcüğünden gelmektedir. Şehir, Roma döneminde Osiana (Assiana), Bizans döneminde Prokopios, Selçuklular döneminde Başhisar, Osmanlılar döneminde Burgut Kalesi, Cumhuriyet döneminin ilk yıllarından itibaren de Ürgüp olarak anılmaya başlamıştır. Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde önemli bir ticari ve yönetsel merkez olan Ürgüp’te çok sayıda mağara evinin yanı sıra, dış yüzeyleri taş işçiliğinin en mükemmel örneği bezemelerle süslü, balkonlu taş evler bulunmaktadır. Hayat adı verilen bir avlu çevresinde toplanan yaz ve kış bölümlerinden oluşan evler tipik Türk evlerinin önemli örnekleridir. Ürgüp sokakları, bize derin Kapadokya’nın ezgisini fısıldar, çok uzak görünen Hitit dünyası bile Temenni Tepesi’nden bakılınca somutlaşır. Kapadokya bölgesi ilginç doğal oluşumu, zengin tarihsel geçmişi ile bugün dünyanın en önemli kültür merkezlerinden biridir. UNESCO tarafından 1985 yılında Dünya Doğal ve Kültürel Miras Listesi'ne alınan bölge, 1986 yılında Türkiye Cumhuriyeti tarafından Ulusal Park ilan edilerek koruma altına alındı. Kapadokya’nın sınırları tarih içinde pek çok kez değişmiş olsa da günümüzde Nevşehir, Aksaray, Kayseri ve Niğde’yi içine alan bölge Çekirdek Kapadokya olarak bilinmektedir. Yaklaşık olarak 60 milyon yıl önce; Erciyes, Hasandağ ve Güllüdağ’ın lav ve küllerinin oluşturduğu tabakaların milyonlarca yıl boyunca yağmur ve rüzgâr tarafından aşındırılmasıyla ortaya çıkan muhteşem görüntü yöreye o ünlü doğal manzarasını vermiştir. Kayalara oyulmuş evleri, kiliseleri, üzüm bağları, şarapları, vadileri ve muhteşem günbatımıyla Güzel Atlar Ülkesi Kapadokya büyüleyici ve gizemli bir atmosfere sahiptir. Kapadokya’da yeraltı şehirlerinin keşfedilmesiyle başlanacak gezilere rengarenk sıcak hava balonlarından biriyle çıkılacak balon turuyla devam edebilir ya da keyifli günbatımını seyretme imkanına sahip olunabilir.

Kapadokya’nın en önemli merkezlerinden biri olan Ürgüp şehrine, Nevşehir tarafından giderken Üç Güzeller ya da Çatalkaya diye adlandırılan ve tüm Kapadokya’nın simgesi haline gelen jeolojik oluşumlarla karşılaşılmaktadır. Bir manzara ve fotoğraf çekme terası haline getirilen bu yer Ürgüp’e belirtilen yönden girenlerin ilk durağıdır. Ürgüp merkeze girildiğinde ise ilk görülecek önemli yer, 80 metre yüksekliğindeki Temenni Tepesi’dir. Temenni Tepesi, üzerinde Selçuklu dönemi sultanları adına yaptırılmış türbelere sahip bir adak yeridir ve pagan dönemler dahil yüzyıllardır kutsal bir alan niteliği taşımaktadır. İlçe merkezine yani çarşı bölgesine, Nevşehir tarafından girerken temeli 1900 yılında atılan ve 1902’de tamamlanan küçük bir hamam görülmektedir. Hamamın elips biçimli aydınlık penceresinin üzerinde Yunan alfabesiyle iki ayrı dilde Rumca ve Türkçe (Karamanlıca) bir kitabe bulunmaktadır. Ürgüp’te gezilip görülmesi gereken önemli mekanlardan biri de hoş bir bahçe içinde kurulu olan içerisinde Eski Tunç, Hitit, Frig, Pers, Helenistik, Roma ve Bizans dönemlerine ilişkin buluntularla, mamut dişi gibi fosiller ve etnografik eşyalar sergilenen Ürgüp Müzesi’dir.

Ürgüp, Kapadokya’nın gece hayatı açısından en hareketli ve en kalabalık ilçesi olmakla birlikte, yürüyerek eşsiz güzelliklerle karşılaşmanıza imkân tanıyacak keyifli bir şehirdir. Şehirde yürüyerek Esbelli Mahallesi, Kayakapı Mahallesi, Davutağa Camii, Yunan Camii, Esbelli Camii, Çarşı Camisi gibi yapılara, çeşmelere, taş bezemeli konaklara bakılabilir. Özellikle “Kayakapı Mahallesi”, Ürgüp için özel bir anlama sahiptir. Kayakapı Mahallesi, Ürgüp kent merkezinde, Esbelli Kayası olarak bilinen yükseltinin kuzeydoğu yamacında yer alan tarihi bir yerleşim alanıdır. Alan 1985 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi’ne dahil edilmiş olan Göreme Milli Parkı ve Kapadokya Kayalık Alanları’nın sınırları içerisinde yer almaktadır. 2000’li yılların başında Kayakapı Mahallesi Kayakapı Kültürel ve Doğal Çevre Koruma ve Canlandırma Projesi’ne dahil edilmiştir. Kayakapı Mahallesi’nde Kaya kilise, Yüksek Kilise, Orta Kilise ve Alt Kilise görülmeye değer önemli inanç merkezlerindendir. Ayrıca Ürgüp’le Mustafapaşa yolu üzerinde, Ortahisar yönünde bulunan Pancarlık Vadisi Kiliseleri erken döneme ait önemli izler taşımaktadır. Şehrin vazgeçilmezlerinden biri de vadilerdir. Gomeda-Üzengi Vadisi, Kızılçukur Vadisi, Pancarlık Vadisi, Pembe Vadi, Devrent (Hayal) Vadisi peribacalarının açık hava müzesi niteliğindedir.

Kapadokya bölgesinde turizme açılan ilk ilçe olması nedeniyle bugün el sanatları ürünleri, hatıra eşya satan çok sayıda dükkânı, restoranları, diskoları, otelleri, bankaları, pansiyonları, müzesi, tarihi ve doğal güzellikleri bakımından şehir turistlerin uğrak noktasıdır. Hem iç turizme hem de dış turizme önemli katkı sağlayan ilçede havalimanı bulunmamaktadır, ulaşım karayolu ile sağlanmakla birlikte, ilçenin Kapadokya Havalimanına uzaklığı 40-45 dakikadır. Nevşehir il kültür turizm müdürlüğü 2021 yılının verilerine göre Ürgüp’te dokuz pansiyon, 29 özel tesis, iki butik otel, beş adet dört yıldızlı otel, üç adet de beş yıldızlı bakanlık işletme belgeli otel işletmesi bulunmaktadır. Toplamda 2325 oda sayısına ve 4742 yatak kapasitesine sahiptir. Şehirde 94 adet A grubu seyahat acentası bulunmaktadır. 2015-2019 yılları arasında Kapadokya bölgesini 7.620.255 yerli ve yabancı turist ziyaret etti. Bu yıllar arasında yerli turistlerin yüzde 28,1’i ve yabancı turistlerin yüzde 43,7’si konaklama için Ürgüp’ü tercih etmiştir. Ürgüp, sahip olduğu doğal, kültürel ve tarihi güzelliklerinin yanı sıra festivalleriyle de dikkat çekmektedir. Ürgüp’te gerçekleştirilen önemli festivaller arasında Kapadokya Balon Festivali, Bağbozumu Festivali ve Kültürel İmece Festivali yer almaktadır.