“Seyahat acentalığı faaliyeti niteliğinde olmamak kaydıyla kişi veya grup hâlindeki yerli veya yabancı turistlerin gezi öncesinde seçmiş oldukları dil kullanılarak ülkenin kültür, turizm, tarih, çevre, doğa, sosyal veya benzeri değerleri ile varlıklarının kültür ve turizm politikaları doğrultusunda tanıtılarak gezdirilmesini veya seyahat acentaları tarafından düzenlenen turların gezi programının seyahat acentasının yazılı belgelerinde tanımladığı ve tüketiciye satıldığı şekilde yürütülüp acenta adına yönetilmesini” ifade etmektedir. Turist rehberliği meslek kanunu hükümlerine göre, turist rehberliği hizmetini icra eden kişilere ise turist rehberi denilmektedir.

Profesyonel turist rehberleri, eylemli ve eylemsiz olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Turist rehberliği ruhsatnamesine sahip olan rehberler fiilen rehberlik mesleğini icra edebilmek için bağlı oldukları meslek odasında yıllık çalışma kartı çıkarmak zorundadır. Bu bağlamda eylemli turist rehberi, “Çalışma kartı sahibi olup fiilen turist rehberliği hizmeti sunma hak ve yetkisine sahip turist rehberini; eylemsiz turist rehberi ise ruhsatname sahibi olup çalışma kartı olmayan turist rehberini” ifade etmektedir.

Turist rehberi unvanının kazanılması için birtakım koşulların sağlanması gerekmektedir. Bu koşullar 6326 sayılı Turist Rehberliği Meslek Kanunu’nda; “Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak, başvuru tarihi itibarıyla 18 yaşını doldurmuş olmak, üniversitelerin turist rehberliği bölümlerinin önlisans, lisans veya yüksek lisans programlarından mezun olmak veya üniversitelerin turist rehberliği bölümü dışındaki diğer bölümlerinden en az lisans düzeyinde mezun olduktan sonra, Birliklerin ve Türkiye Seyahat Acentaları Birliği’nin ortak önerileri ve Bakanlığın onayıyla turizm sektörünün ihtiyaçları da dikkate alınarak belirlenen dillerde, gerektiği hâllerde belirlenen bölgelerde, yönetmelikle kurs ve sınavlara ilişkin belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde Bakanlığın gözetimi ve denetimi altında Birlikler tarafından düzenlenen ülkesel veya bölgesel turist rehberliği sertifika programını başarıyla tamamlamak, Birliklerin ve Türkiye Seyahat Acentaları Birliği’nin ortak önerileri ve Bakanlığın onayı ile belirlenen yabancı dillerden birinde, Bakanlığın gözetim ve denetimi altında yapacağı veya konusunda uzmanlaşmış kamu kurum veya kuruluşlarına yaptıracağı yabancı dil sınavında başarılı olmak veya yönetmelikle belirlenen yabancı dil yeterlik belgelerinden birine sahip olmak, Birlikler tarafından Bakanlığın gözetim ve denetimi altında düzenlenen uygulama gezisini tamamlamak ve gezi sonunda yapılan sınavda başarılı olmak, 26.09.2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 53. maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından; bu Kanuna veya 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'na muhalefetten mahkûm olmamak, daha önce meslekten çıkarılmamış olmak” şeklinde sıralanmaktadır.

Profesyonel turist rehberleri, mesleğini iki farklı biçimde icra edebilmektedir. Bunlardan biri serbest meslek şeklinde olup, kanunda belirtilen usul ve esaslara dayanmaktadır. Diğeri ise 22.05.2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerince yapılmaktadır.

Profesyonel turist rehberleri, ikamet ettikleri ildeki rehber odasına üye olmak zorundadır. Eğer ikamet ettiği ilde herhangi bir rehber odası bulunmuyor ise bu kişiler Bakanlıkça belirtilen en yakın ildeki rehber odasına kaydolmak zorundadır. Ayrıca turist rehberleri, yalnızca bir odaya üye olabilmekte ve üyelik için ruhsatname almış olmak ve turist rehberliği mesleği için gerekli olan kabul şartlarını kaybetmemiş olmak gibi bazı koşulları taşıması gerekmektedir.

Turist rehberliği hizmeti yalnızca mesleğe kabul edilen kişiler tarafından verilebilmektedir. Mesleğin başka kişilerce icra edilmesi yasal olarak uygun değildir. Ancak kamu kurum ve kuruluşlarının etkinliklerinde ruhsatname sahibi olan bir kamu görevlisinin bulunması halinde başka bir turist rehberi gerekli değildir.