Ilıca ve sıcak banyo anlamına gelen termal kelimesi (thérmal), Fransızca olup, Latince ısı anlamına gelen thermalis sözcüğünden türemiştir. Türkçe’de doğal sıcak su kaynaklarına termal, bu kaynakların tedavi için kullanımına termalizm, sıcaklığı ifade etmek üzere de termik kelimeleri kullanılmaktadır.

Termal turizm ise doğal sıcak suların ve türevlerinin (çamur, buhar, vs.) çeşitli destek tedavilerle ve boş zaman aktiviteleriyle beraber sunulduğu sağlık turizmi çeşitlerinden biridir. Çünkü, Kültür ve Turizm Bakanlığı, sağlık turizmini Termal turizm, Yaşlı ve Engelli Turizmi ve Medikal Turizm olarak sınıflandırmaktadır.

Batılı ülkelerin SPA ve wellness olarak adlandırdığı bu turizm çeşidi Türkiye’de kaplıca geleneği ile oluştu. Batı ülkeleri bu geleneği geliştirmiş ve modern tıp ile entegre etti. Doğu ülkeleri ise, ciddi bir kültürel gelenek ve uygun doğal kaynakların varlığına rağmen uzun süre gereken gelişmeyi sağlayamadı. Buna rağmen doğuda spa kültüründe en büyük gelişim, bireyin kendisini iyi hissetmesinin (wellness) sürdürülmesinde doğunun kültürel ve geleneksel tıp tedavisinin kullanılması oldu ve zaman içinde bu alanda söz sahibi olundu. Yıllar içinde doğunun geleneksel tıbbı, batılı ülkelerin de ilgisini çekti ve bir doğu batı sentezi gerçekleşti. Böylece modern tıp ve geleneksel tıbbın birleşimini içeren tedavi yöntemleri kür merkezlerinde uygulanır hâle geldi.

Termal su, önemli bir geçmişe sahiptir. Bu geçmiş, Bronz devrine kadar gitmektedir. Yapılan arkeolojik kazılardan elde edilen bilgiler ve çeşitli eserler, eski çağlarda da termalin önemli olduğunu yansıtmaktadır. İstanköylü Hipokrat eski kavimlerin tecrübelerini toplayarak, kendi denemelerini de katarak şifalı maden sularının hastalıkların iyileştirilmesinde faydalı olduğunu öğretti. İstanköy’de ilk tıp üniversitesi MÖ 400 yıllarında kuruldu. Aynı üniversitede öğrenciler, Anadolu’daki şifalı kaynakları araştırarak bir eserde topladılar. MÖ 2000’li yıllarda doktor, suyu tanıyan insan olarak tanımlanmıştır. Bilinen en eski termal, MÖ XVIII-XVI. yüzyıllarda inşa edildiği tahmin edilen Sicilya’nın kuzeyindeki Lipari Adaları’ndadır. Sıcak su kaynaklarını ilk kez askeri seferler sırasında Romalıların bulduğu ve askerlerini tedavi etmek için kullandıkları bilinmektedir. Bugün termal turizm, orta ve güney Avrupa ile Uzakdoğu’daki gelişmeleri takip ederek, hizmet kalitesini yükseltti. Uzakdoğu ülkeleri özellikle zindelik (wellness) pazarında önemli bir yere sahiptir. Son zamanlarda batının modern tıbbı ile Uzakdoğu’nun geleneksel uygulamaları birleştirilerek tedaviler zenginleştirildi.

Türkiye’nin termal turizm tarihini Avrupa’nınkinden tamamen ayırmak mümkün değildir. Çünkü Türkler, eski Avrupa medeniyetlerine ev sahipliği yapmış topraklara sahiptir. Bu topraklarda şifalı sulardan faydalanılması, Hititler dönemine dayanmaktadır. Türkiye’nin büyük bir kısmının fay hattı üzerinde ya da yakınında olması, doğal kaynak sularının zenginliğine ve çok sayıda olmasına olanak sağlamaktadır. Türkiye’de termal turizmin geliştiği bölgeleri anlamak için jeotermal kaynaklar haritasına bakmak yeterlidir. Çünkü sıcak su kaynaklarının olduğu bölgeler, termal turizm bölgeleridir. Türkiye’de termal kaynakları en yoğun barındıran alan, Ege Bölgesi’dir.