Tarsus Şalgamı

GASTRONOMİ Alkolsüz İçecek Yemek Sokak Yemekleri/Yiyecekleri Ayaküstü Yemek (Fast Food)

Tarsus Şalgamı, Mersin’in Tarsus ilçesine özgü, siyah havuç (Daucus carota), şalgam turpu (Brassica rapa), bulgur, doğal maya, tuz ve suyunun laktik asit fermantasyonuyla hazırlanmış geleneksel bir alkolsüz içecektir (şalgam suyu). Rengi, antosiyanin pigmentleriyle kırmızı-mor; tadı ekşi ve ferahlatıcıdır. Fermantasyon süreci, hem karakteristik lezzet hem de probiyotik potansiyel kazandırır.

2004 yılında başvurusu yapılan “Tarsus Şalgamı” coğrafi işaret tescili, 8 Şubat 2007 tarihinde mahreç işareti olarak Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından resmen onaylanmıştır. Başvuru sahibi Tarsus Belediyesi’dir. Bu ürün, Türkiye'de coğrafi işaret tescili alan ilk alkolsüz içecek olması açısından önemlidir.

Geleneksel üretim yöntemi; siyah havuç, şalgam turpu, doğal maya (bulgur kepeği), tuz ve suyun birlikte fermente edilmesi ve mevsim ile iklime göre değişen mayalanma süresine dayanmaktadır. Fermentasyonun mikroorganizma düzeyinde laktik asit bakterileri (örneğin Lactobacillus plantarum, L. paracasei, L. brevis, L. fermentum) ile gerçekleştiği bilimsel çalışmalarda tespit edilmiştir.

Tarsus Şalgamı, gastronomi kültüründe özellikle kebap yanında, yerel sofralarda ferahlatıcı ve sindirim dostu bir içecek olarak değer görmektedir. Yüksek tuz içeriği nedeniyle (özellikle geleneksel üretim yönteminde), hipertansiyon gibi sağlık durumlarına sahip bireylerin dikkatli tüketmesi önerilmektedir.

Referanslar

Akkaşoğlu, S. (2024). Türkiye'de coğrafi işaret tesciline sahip içeceklerin dağılımı, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 65: 285–300; Bircan, S. (2017). Şalgam suyu üretiminde kullanılan siyah havuç ve fermantasyon süreci, ÇÜ Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 35 (6): 75; Eryılmaz, G., Demir, E. ve Süslü, C. (2020). Coğrafi işaretli ürünlerin gastronomi kapsamında değerlendirilmesi: Mersin ili örneği, Journal of Recreation and Tourism Research, 7(1): 135–149. https://doi.org/10.31771/jrtr.2020.58; Özdemir, S. S. ve Güldemir, O. (2021). Şalgam ve Kanji: Kültürlerarası bir ürün olarak fermente siyah havuç içecekleri, Motif Akademi Halkbilim Dergisi, 14(35): 1074–1091. doi:10.12981/mahder.935537; Türk Patent ve Marka Kurumu. (2007, 8 Şubat). Tarsus Şalgamı (Dosya No C2004/018; Tescil No 84) [Coğrafi işaret].