Satrap Lahdi

Lahit

(Kral Nekropolü, Sidon, 1887)

Müze-i Hümayun bünyesinde gerçekleştirilen Sidon Kazısı Osman Hamdi Bey’in en önemli başarılarından biri olmuştur. 1887’de Osman Hamdi Bey tarafından MÖ V. yüzyıla ait Pers satrabına ait olduğu ifade edilmiştir. Sidon lahitleri arasında yer almaktadır. Sidon Kral Nekropolü altı numaralı Mezar odasında tespit edilmiştir. Günümüzde İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nde sergilenmektedir (Gjörsel 1). 

Lahidin uzunluğu 2,54 santimetre, genişliği 1,37 santimetre ve yüksekliği 2,96 santimetredir. Kırmızı, kahverengi ve mavi renklerdedir; günümüzde dek renkler korunamamıştır. Betimlerde Pers yaşamının izleri görülebilmektedir; savaş, av ve ziyafet gibi önemli sosyokültürel gelenekleri verilmiştir. Pers kralı tarafından atanan satraplardan biri tarafından yaptırıldığı düşünülmektedir. Dört yüzünden sakallı betimlenen satrap ava, savaşa giderken ve cenaze ziyafetinde gösterilmektedir. 

Lahdin bir yüzünde satrap tahta oturmuş pozisyonda verilmiştir; başında bir taç bulunmaktadır ve elinde bir asa tutmaktadır. Sarayın avlusunda görülmektedir. Karşısında dört atlı bir araba bulunmaktadır. Atlar zarif betimleri ile dikkat çekmektedir. Sağ eli ile atı istemektedir. Atları tutan yardımcılar satrapın emirlerini yerine getirmek için hazırlık yapmaktadırlar. Diğer uzun yüzde bir av sahnesi yer almaktadır. Ortada satrap bir dişi geyik vurmuştur; geyik yere düşmüştür.  Satrap o sırada karşısına çıkan bir pars ile mücadeleye hazırlanmaktadır. Atlar parstan korkmuş pozisyonda verilmiştir ve süvariler atları sakinleştirmeye çalışmaktadır. Sağ uçta yer alan süvari attan düşmüş pozisyonda betimlenmiştir. Dar yüzlerinden birinde dört yardımcı betimlenmiştir  ve diğer yüzünde satrap karısı ve yakınları arasında bir ziyafet verdiği sahne yer almaktadır. 

Yararlanılan Kaynaklar

Akdoğan, G. (2021). Osman Hamdi Bey ve Anadolu’da Yaptığı Kazı Çalışmaları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi). İstanbul: İstanbul Ayvansaray Üniversitesi; Armağan, S. (2023). Osman Hamdi Bey’in Hayatı ve Faaliyetleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çankırı: Çankırı Üniversitesi; Sönmez, A. (2020). Osman Hamdi Bey’in Sayda Kazısı ve Bu Kazının Müze-i Hümâyûn’un Gelişimine Etkisi, History Studies (12): 765-788; Yarlıgaş, V. (2022). Türkiye’nin İlk Konservasyon Laboratuvarı: Kimyahane. (Yayımlanmamış Doktora Tezi): İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Sönmez, A. (2020). Osman Hamdi Bey’in Sayda Kazısı ve Bu Kazının Müze-i Hümâyûn’un Gelişimine Etkisi, History Studies, (12): 765-788.