Rakı Servisi

Gastronomi

Rakı kendine özgü bir mutfak kültürü ve kendine has sofra adabı olan alkollü içkidir. Rakı aperatif bir içki şeklinde tüketilebileceği gibi bazı yemeklerle birlikte de içilebilmektedir. Genel görüşe göre rakı uyumlu ana yemek balık olmalıdır. Genel ve yaygın olarak, eskiden limonata bardağı olarak bilinen, düz, silindir şeklindeki rakı bardağı 18 santilitre hacimli uzun cam bardaktır. Dört santilitre hacimli kristal “tek kadehi” de bulunmaktadır. Klasik, ince belli çay bardağında da rakı servisi yapılabilmektedir. Rakının yanında aynı rakı bardağında mutlaka soğuk su servis edilir. Rakının yanına sindirimi kolaylaştırmak için soda da verilebilir. Bazı durumlarda rakı ile soda sulandırılmış olarak da tüketilebilir. Rakı, tam şişe (70 santilitre), yarım şişe (35 santilitre), tek (4 santilitre-5 santilitre), duble (8 santilitre- 10 santilitre) porsiyon ölçüleri bulunmaktadır.

Genel kabul görmüş yaygın görüşe göre rakı su ile içilir; kadehin yarısına kadar soğuk su ilave edilir. Rakı sek olarak da tüketilebilmektedir. Rakı ve rakıya konulacak su buzdolabında önceden soğutulmalıdır. Rakı servisi yapılacak kadehler de buzdolabına konulabilir. Rakı sofrasında masada rakının soğuk kalmasını sağlamak amacıyla ehl-i keyf adı verilen özel bakır kaplar kullanılabilir. Ehl-i keyf, ortasında rakı bardağı için ek bir hazne bulunan, kenarına ise buz koyularak rakı bardağının soğutulması amaçlanan bakır, iletken kaptır. Ehl-i Keyf, rakıyı sek olarak tüketenler için rakıyı istenilen soğuklukta tutabilmektedir. Rakı ve su, servis bardağına yavaşça konulmalıdır. Rakıdan alınan hazzı arttırmak için rakı kadehine önce su, sonra soğuk rakı konulmalıdır. Rakının sulandırıldığında içerisindeki anason nedeniyle rengi beyazlaşır. Almış olduğu beyaz renk nedeniyle rakıya Aslan sütü de denilmektedir. Servis edilen rakı kadehi rakı adabı gereği önce buruna götürülerek derin bir nefeste koklanır ve yudumlanır. Rakıya has geleneksel tadın algılanması ön burundaki baskın anason kokusu, damakta bıraktığı üzümden gelen aroma, anason ve alkol dengesi, arka damakta ise bıraktığı kaygan his ile oluşmaktadır.

Rakının yanında en çok tercih edilen ürün mezedir ve rakı sofrasının en önemli mezesi sohbettir. Klasik rakı mezesi az olmalıdır. Yeme adabı olarak meze az tercih edilir. Mezeler küçük tabakalarda servis edilir. Yoğurtlu mezeler rakı sofralarında önemli yer tutar. Rakıya uyumlu mezeler beyaz peynir ve kavundur.

Referanslar

Aktaş, A., Özdemir, B. (2012). İçki Teknolojisi. Ankara: Detay Yayıncılık; Kolektif (2018). Rakı Ansiklopedisi. İstanbul: Overteam Yayınları; Zat, V. (2008). Biz Rakı İçeriz. İstanbul: Overteam Yayınları.