Osmaniye

Yerleşim Merkezi / Destinasyon

Konum olarak Akdeniz ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi arasındaki geçiş bölgesinde yer almaktadır. 1996 yılında il olan ve Kadirli, Bahçe, Hasanbeyli, Düziçi, Sumbas, Toprakkale ve merkez ilçesi dâhil olmak üzere toplamda yedi ilçeye sahip olan Osmaniye’nin batısında Adana, kuzeydoğusunda Kahramanmaraş, güneydoğusunda Gaziantep ve güneyinde Hatay illeri bulunmaktadır. Osmaniye’nin yüzölçümü 3.320 kilometrekare; denizden yüksekliği ise 118 metredir.

Ekonomik yapı, öncelikle tarım ve tarım ürünlerinin ticaretine dayanmaktadır. Yetiştirilen ürünler arasında buğday, pamuk, üzüm, portakal ve arpa başta gelmektedir. Yerfıstığı ise Osmaniye iline has ve Osmaniye ile özdeşleşenen önemli tarım ürünüdür. Bu nedenle, Türkiye’de yer fıstığı üretiminin ve pazarlamasının büyük bir kısmı Osmaniye’de gerçekleşmektedir. Kadirli’de turp ve Hasanbeyli’de kiraz üretildikleri ilçelerle özdeşleşen ürünlerdir. Hayvancılık, Osmaniye ekonomisinde önemli yer tutmamaktadır. Osmaniye’nin kalkınmada öncelikli iller arasına girmesinden dolayı verilen teşvikler sonucunda demir-çelik, Osmaniye’de önemli bir sektör oldu. Osmaniye ekonomisi genel olarak tarıma dayalı gıda sanayi, taş ve toprağa dayalı sanayi ve demir-çelik sektörlerine bağlıdır.

İl, yeraltı ve yer üstü kaynakları açısından da avantajlı bir konumdadır. İlde yer alan dört barajdan (Aslantaş, Berke, Kalecik ve Mehmetli barajları) ikisinde (Aslantaş ve Berke barajları) elektrik enerjisi üretilmekte ve barajların üretim gücü 648 MW. ve yıllık elektrik üretimi 2.277 GWh.’tir. Söz konusu üretimin yüzde 73,4’ü Berke Barajı’ndan temin ediliyor. Barajlar, toplam 134 bin hektar alanı sulamakla birlikte, söz konusu sulamanın yaklaşık olarak yüzde 88’ini Aslantaş Barajı sağlamaktadır. Ayrıca, rüzgâr enerjisi potansiyeli ve güneşlenme sürelerinin uzunluğu Osmaniye’de yenilenebilir enerji kaynakları bakımından da ili ön plana çıkarmaktadır. 2009’dan beri Osmaniye’de yer alan rüzgâr enerjisi santralleri aktif bir şekilde çalıştırılmaktadır.

Osmaniye’de, havaalanı yoktur; il, Adana Havaalanı’na 80 kilometre, Hatay Havaalanı’na 121 kilometre ve Gaziantep Havaalanı’na ise 122 kilometre mesafededir. Bu nedenle, ulaşım genellikle karayolu ve demiryolu ile sağlanmaktadır. Deniz sınırı olmayan Osmaniye, Mersin Limanı’na 220 kilometre olup İskenderun Limanı’na ise 60 kilometre uzaklıkta yer almaktadır.

İlin, elverişli iklim özelliği, flora ve fauna yapısı ve termal kaynakları, turizm çekiciliğini artıran unsurlarıdır. Osmaniye, botanik turizmi, akarsu turizmi, dağ ve yayla turizmi, yaban hayatı, dağ ve doğa yürüyüşü (trekking), kuş gözlemciliği, doğa fotoğrafçılığı, sportif ve amatör olta balıkçılığı gibi birçok turizm aktivitesine ve faaliyetlerine ev sahipliği yapmaktadır. Osmaniye ilinin birçok medeniyete ev sahipliği yapması ve bu medeniyetlerin bölgede bıraktığı yapılar ilde özellikle kültür turizmi bakımından önemli bir potansiyel oluşturmaktadır.

Osmaniye, tarih ve kültür amacıyla seyahat eden ziyaretçiler için birtakım çekiciliklere sahiptir. Karatepe-Aslantaş antik kenti ve Açık Hava Müzesi, bölgedeki en önemli çekim merkezidir. Araştırma sahası içerisinde yer alan Karatepe-Aslantaş, Türkiye’nin ilk açık hava müzesi durumundadır. Müze, Kadirli ilçesinin Kızyusuflu Köyü sınırlarında yer almaktadır. Karatepe-Aslantaş açık hava müzesi, 1946 yılında başlatılan arkeolojik kazılarda son Hitit Medeniyeti'ne ait birtakım eserlerin bulunmasıyla birlikte söz konusu bu eserlerin doğal çevreleri kapsamında teşhir edilmesi hedefiyle kuruldu. Doğal, tarihi ve kültürel değerleri kapsayan 7.715 hektarlık alan, 6831 sayılı Orman yasasının 25. maddesi gereğince, 28. 09. 1958 tarih ve 6685-19 sayılı Bakanlık oluru ile birlikte milli park haline getirildi. Karatepe-Aslantaş Açık Hava Müzesi, 2018 yılında 19.646 ziyaretçiyi; 2019 yılının ilk altı ayında ise 11.834 ziyaretçiyi ağırladı.

Osmaniye ilinde yedi örenyeri bulunmaktadır. Bunlardan en önemli çekim merkezi ise Kastabala (Hierapolis) örenyeridir. Osmaniye merkeze 15 kilometre mesafededir. 1.500 dönüm (sit alanı) alan üzerine kurulu bulunan Kastabala şehri, MS I. yüzyılda Romalılar tarafından kuruldu. Sütunlu cadde, tiyatro, bazilika, kilise, hamam kalıntıları, XIII. yüzyıldan kalma kale ve kaya mezarlarıyla önemli antik kentler arasında yer almaktadır.

Osmaniye’nin kültür ve turizm değerleri arasında önemli bir yeri olan bir diğer unsur ise Kadirli ilçesi Kızyusuflu Köyü’nde dokunan Karatepe kilimleridir. Karatepe kilimleri, 1973 yılında kurulan Kadirli Karatepe kilim kooperatifinde dokunmakta ve doğal kök boyalarıyla dokunduğu için söz konusu kilimler dünya çapında üne sahiptir. İlde kilim dışında, iğne oyası, ahşap oymacılığı (kaşık, andız tesbihleri ve çam bardağı) ve bıçakçılık da önemli el sanatları arasında yer almaktadır.

Osmaniye, tarih ve kültür motivasyonu dışında sağlık amacıyla seyahat eden ziyaretçiler için de birtakım çekiciliklere sahiptir. Bu kapsamda, ildeki en önemli cazibe unsuru Haruniye Kaplıcası’dır. Kaplıca, Osmaniye’nin Düziçi ilçesinin 15 kilometre kuzeyinde, Kuşçu Köyü’nün sınırları kapsamında bulunmaktadır. Kaplıca alanı, Osmaniye merkeze 57 kilometre uzaklıkta yer almaktadır. Deniz seviyesinden 620 metre yükseklikte bulunmakta ve kaplıcanın su sıcaklığı 32⁰C’dir. Kimyasal özellikleri açısından magnezyum, kalsiyum, sülfat, bikarbonatlı termal sular, sülfür, ayrıca dört mg./lt. florür, 332 mg./lt. karbondioksit içermekle birlikte radyoaktif özelliğe sahiptir. Toplam mineralizasyonu 1.150-1.190 mg/lt arasında olan kaplıca suyunun Ph değeri 6.0-7.0 arasında yer almaktadır. Kaplıca, romatizmal hastalıklar da dahil olmak üzere, karaciğer rahatsızlıkları, kadın hastalıkları, safra kesesi rahatsızlıkları ve deri ve sinirsel hastalıklara iyi gelmektedir.

Osmaniye mutfağı, gastronomi turizmi motivasyonuyla seyahat eden turistler için birçok çekicilik barındırmaktadır. Yöre mutfağını daha çok yörede yetişen ürünler (yer fıstığı, buğday, zeytin, mısır, soya, ayçiçeği, nohut, fasulye, mercimek, susam/küncü) şekillendiriyor olup söz konusu bu ürünler Osmaniye mutfağının ana besin kaynağını oluşturmaktadır. Özellikle kömbe, tirşik, toğğa gibi ürünler ön plana çıkmaktadır. Osmaniye’de, her yıl ilkbahar ve yaz aylarında gastronomi temalı da olmak üzere birçok yarışma, festival ve sosyal etkinlikler düzenlenmektedir.

Osmaniye’nin turizm arzı ve talebi verilerine göre, 2018 yılında destinasyona gelen yerli ve yabancı ziyaretçi sayısı 65.583; 2019 yılının ilk altı aylık verilerine göre ise bu sayı 36.631 kişidir. Genellikle iç pazarın hâkim olduğu destinasyonda dış pazar çok sınırlıdır; 2018 yılında Osmaniye’yi ziyaret eden yabancı turist toplam 1.862 kişidir. 2019 yılının Aralık ayı itibarıyla Osmaniye’de iki turizm işletme belgeli konaklama tesisi, 146 odaya ve 292 yatak kapasitesine sahiptir. Belediye belgesine sahip biri termal toplam dokuz konaklama tesisi; beşi Osmaniye merkezinde, ikisi Kadirli’de, biri Bahçe ve biri Düziçi’nde olmak üzere toplam 256 odalı ve 516 yatak kapasitelidir. Osmaniye’de ayrıca 11’i Osmaniye merkezinde, üçü Düziçi ve biri Kadirli ilçesinde olmak üzere 15 turizm işletme belgeli A Grubu seyahat acentası faaliyet göstermektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı (DOĞAKA) (2019). Osmaniye’de Yatırım, https://osmaniyedeyatirim.com/, (Erişim tarihi: 25.12.2019); İzgi, M. T. (2007). Osmaniye İlinin Turizm Potansiyelinin Bölgesel Kalkınma Politikaları Açısından Değerlendirilmesi ve Sürdürülebilir Turizmin Gelişimi için Bir Model Önerisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Osmaniye İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2019). https://osmaniye.ktb.gov.tr/, (Erişim tarihi: 25.12.2019); Tıraş, M. ve Besnek, F. (2017). Osmaniye İli’nin Turizm Potansiyeli, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2): 757-777; Üzülmez, M. ve Akdağ, G. (2019). Osmaniye İli Gastronomik Mirası ve Sürdürülebilirliği Üzerine Bir Araştırma. İçinde; B. C. Çetinsöz (Editör), VIII. National IV. International Eastern Mediterranean Tourism Symposium Bildiriler Kitabı (ss. 457-464). Mersin: Mersin Üniversitesi.