Myra Antik Kenti
Doğal ve Kültürel Miras Antik Kent
-
2020
Antalya’nın Demre ilçesindedir. Myros Nehri’nin (Demre Çayı) getirdiği alüvyonlar Myra antik kentinin denizden beş kilometre içeride kalmasını sağlamıştır. Antik kent, liman kenti Andriake’nin beş kilometre güneybatısında, batısında bulunan Kaş’a ise 55 kilometre uzaklıkta yer almaktadır. Klasik dönemden Bizans sonuna kadar antik kentin büyük bir metropol olması, çok özel coğrafyaya sahip olması, ana liman Andriake’ye yakın olmasından dolayı sosyal ve ekonomik açıdan önemli rol oynaması antik kente her dönem ilginin artmasını sağlamıştır. Likya’nın önemli bir kenti ve bir dönem başkenti olan Myra ve Andriake liman yerleşimine ilk araştırmalar 1803 yılında Mayer tarafından başlatıldı, 2009 yılında Nevzat Çevik tarafından Myra ve Andriake liman yerleşimine kazı çalışmaları başlatıldı. Myra kent adının kökeni Lykia dilindeki muri/murei sözcüğünden aldığı tahmin edilmektedir. Anlam açısında muri sözcüğü ünlü Myra yağının (Mür) üretildiği mersin bitkisinden gelmektedir.
Strabon’a göre üç oy hakkına sahip altı kentten biri olan Myra, Orta Likya’da üç oy ayrıcalığına sahip tek kenttir. Diğer üç oy ayrıcalığına sahip kentler Batı Likya’dadır (Ksanthos, Patara, Tlos ve Pınara). MS 53-57 yıllarında üçüncü misyonerlik ziyareti sırasında Aziz Paulos’un Myra’yı ziyaret etmesinde Myra kentinin önemli bir metropol olmasının rolü büyüktür. Hıristiyanlığın ilan edilmesinden sonra Likya’nın en ünlü ve önemli kenti olan Myra, bu ününü öğretisini geliştirdiği piskoposu Aziz Nikolaos’a (MÖ 300 yılında Patara’da doğan) ve ünlü Aziz Nikolaos Kilisesi’ne borçludur.
Modern yerleşim ile iç içe olan Myra’da, antik yerleşimin akropol alanının altındaki düz alanda oluştuğu görülmektedir. Myra antik kentinde görülebilen önemli kalıntılar içinde akropol ve savunma sistemi, tiyatro ve nekropol içindeki kaya mezarları ve lahitler bulunmaktadır. Kaya Mezarları tipik Likya evlerinin taklidini yansıtmaktadır. Myra antik kentindeki nekropol alanı Deniz Nekropolü, Güney Nekropolü ve Irmak Nekropolü olmak üzere üç farklı alanda toplanır ve içinde toplam 104 kaya mezarı bulunmaktadır. Özellikle Anadolu’daki en ilginç mezar anıtları olan ve bal peteği gibi yan yana olan Deniz Nekropolü’ndeki kaya mezarları tipik Likya evlerinin taklidini çağrıştırmaktadır. Irmak Nekropolü’nün içindeki 41 kaya mezarı arasından Boyalı Mezar ya da Resimli Mezar olarak bilinen kaya mezarında gerçek insan boyutundaki 11 figür betimlemesi dikkat çekicidir. 11 bin kişi kapasiteye sahip Likya’da en büyük tiyatrolardan biri olan Myra tiyatrosu günümüze sağlam bir şekilde ulaşmıştır. Ses yankısını düzenlemek için arkalıklı koltukları, masklar, mask frizi, heykel ve zengin kabartmalar ile bezemeli sahne binası, balık ve hayvan betimlemeli onursal koltuklar Myra Tiyatrosu'nun çekici mimari özellikleridir. Myra antik kentin diğer önemli yapıları arasında; kentin su gereksinimini karşılayan Myros Irmağı’nın kanal izleri (su yolları), hamam, nymphaion, Myra akropolisi (iki kilise, sarnıç, antik yol izleri), şapel, sur duvarları (Helenistik ve Roma dönemi), savunma amaçlı kule yapıları bulunmaktadır.
Referanslar
Çevik, N. (2015). Muri-Myra-Demre. İçinde; K. Dörtlük ve R. Boyraz Seyhan (Editörler), Lykia Kitabı (ss. 358-376), İstanbul: Suna-İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü; Yazıcı, E. (2012). Myra (Demre). İçinde; Ç. Yazıcı (Editör), Likya Yollarında (ss. 222-235), İstanbul: Uranus Fotoğraf Ajansı ve Yayıncılık.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. (2012). Dünden Bugüne Antalya Cilt1-2, https://antalya.ktb.gov.tr/Eklenti/38500,2012-idundenbuguneantalya.pdf?0, (Erişim tarihi: 01.02.2020).