Lisans Düzeyinde Turizm Programı

Kavram Eğitim-Öğretim

Yüksek Öğretim Kanunu’na göre; en az dört yıl ya da sekiz yarıyılı kapsayan. yüksekokul ve fakülteler bünyesinde sürdürülen öğretim programıdır. Lisans düzeyinde turizm programları kapsamında verilen eğitimin temel amacı, pratik ve teorik bilgiler ile kalifiye işgücü yetiştirmektir. Bu amaç doğrultusunda planlanma, araştırma, geliştirme ve eşgüdüm ile oluşturulan bir turizm programı niteliğindedir. Aynı zamanda lisans düzeyinde turizm programı, turizm ile özdeşleşen eğitim öğretim faaliyetlerini kapsarken akademik bilgi üretimini de beraberinde getirmektedir.

Lisans düzeyinde turizm programları yüksekokullar ve fakülteler bünyesinde sürdürülmektedir. Lisans düzeyinde turizm programlarının ilki, 1965 yılında Ticaret ve Turizm Yüksek Öğretmen Okulu’nda açıldı. Bu okul, 1982 yılında Gazi Üniversitesi’ne bağlandı. 1970’li yıllarda yüksekokullar bazında gelişmeler yaşandı. 1977 yılında Aydın Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu, 1976 yılında ise Balıkesir Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu lisans düzeyinde eğitim öğretim faaliyetlerine başladı.

13. 11. 2009 tarihinde Yükseköğretim Kurulu’nun önerisi ve Bakanlar Kurulu kararı ile turizm fakülteleri kuruldu. Turizm fakültelerinin kurulmasında Gazi Üniversitesi Raporu ve Kapadokya Arama Konferansı etkili rol oynadı. Raporda turizm eğitiminde fakültelerin kurulması gerekliliği üzerinde durulurken Turizm İşletmeciliği Fakültesi adı YÖK tarafından Turizm Fakültesi olarak değiştirildi. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültelerini yerini Turizm Fakültelerine bıraktı. 2009 yılında Türkiye’de üç turizm fakültesi eğitim öğretim faaliyetlerine başladı. Bu sayı 2010 itibariyle 10’a yükselirken yıllar itibari ile fakülte sayıları da arttı. 2013-2014 eğitim öğretim yılında 21 iken, 2018-2019 eğitim öğretim yılında 37, 2019-2020 eğitim öğretim yılında ise 46’ya ulaştı.

Türkiye genelinde lisans düzeyinde turizm fakültelerinde eğitim öğretim faaliyetlerine devam eden bölümler; Turizm İşletmeciliği, Turizm Rehberliği, Gastronomi ve Mutfak Sanatları, Yiyecek ve İçecek İşletmeciliği, Seyahat İşletmeciliği ve Turizm Rehberliği, Seyahat İşletmeciliği olarak sıralanmaktadır. Turizm İşletmeciliği bölümü 32’si devlet üniversitesi, altısı vakıf üniversitesi olmak üzere 38 üniversite eğitim öğretim faaliyetlerine devam etmektedir. Turizm Rehberliği bölümü 27 devlet üniversitesi, iki vakıf üniversitesi, Gastronomi ve Mutfak Sanatları bölümü 32 devlet üniversitesi, iki vakıf üniversitesi, Rekreasyon Yönetimi 10 devlet üniversitesi, Yiyecek ve İçecek İşletmeciliği bölümü üç devlet üniversitesi, Seyahat İşletmeciliği ve Turizm Rehberliği bölümü iki devlet üniversitesi, Seyahat İşletmeciliği bölümü bir devlet üniversitesi bünyesinde eğitim öğretim faaliyetlerini sürdürmektedir.

Lisans düzeyinde turizm programlarında eğitim alan öğrenci sayıları da yıllar itibari ile değişim göstermektedir. 1980’li yıllarda lisans düzeyinde turizm eğitimi alan öğrenci sayısı 1.879’dur. Öğrenci sayısı 2012–2013 eğitim öğretim yılında 28.040’a çıktı. 2020-2021 eğitim öğretim yılında 6.463’ü yeni kayıt olmak üzere toplamda 34.105 öğrenci eğitim öğretim faaliyetlerine devam etmektedir. Akademik açıdan bakıldığında ise 98 profesör, 127 doçent, 320 doktor öğretim üyesi, 67 öğretim görevlisi, 233 araştırma görevlisi olmak üzere 845 akademisyen turizm fakültelerinde görev yapmaktadır.

Lisans düzeyinde turizm programları önlisans düzeyindeki turizm programları ile karşılaştırıldığında farklılıklar görülmektedir. Lisans düzeyindeki turizm eğitiminin temel amacı turizm fakültelerinin gerekçesinde belirtilmiştir. Bu amaca göre lisans düzeyinde turizm programlarında önlisans düzeyinden farklı olarak yüksek düzeyde eğitim öğretim faaliyetlerinin yürütülmesinin yanı sıra bilimsel bilginin yayılmasını sağlama amacı da gütmektedir. Önlisans düzeyindeki turizm programlarında nitelikli ara eleman yetiştirilmesi hedeflenirken, lisans düzeyindeki turizm programlarında ise yönetici adayları yetiştirilmesi hedeflenmektedir. Lisans düzeyinde turizm programları, uluslararası bazda rekabet üstünlüğü sağlayabilmek için gerekli olan teorik ve pratik bilgiler ile donatılmış nitelikli elemanların yetiştirilmesini sağlamaktadır.

Yararlanılan Kaynaklar

Boylu, Y. ve Arslan, E. (2013). Türkiye’de Turizm Eğitiminde Son Rakamsal Gelişmeler. İçinde; 14. Ulusal Turizm Kongresi Bildiriler Kitabı (ss. 539-556). Kayseri: Erciyes Üniversitesi; Gülcan, B., Özekici, Y. K. ve Eren, A. (2017). Türkiye Turizm Yükseköğretiminde Yeni Bir Model Olarak Kurulan Turizm Fakültelerinin Analizi. İçinde Üçüncü Turizm Şurası Tebliğler Kitabı (ss. 278-296). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı; Keleş, Y. (2018). Neden Turizm Eğitimi? Lisans Düzeyinde Turizm Öğrencilerine Yönelik Bir Araştırma, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(4),:219-236; YÖK Verileri, https://yokatlas.yok.gov.tr/, 22. 04. 2021).