Türkiye’de Lisans Düzeyindeki Turizm Programları

Eğitim-Öğretim Lisans Düzeyinde Bölüm/Program

Türkiye’de turizm anında lisans düzeyinde eğitim-öğretim yapmak amacıyla kurulan ilk akademik kurum, Ankara Ticaret ve Turizm Yüksek Öğretmen Okulu’dur (1965). Bu okul, 1955 yılında Sekreterlik Öğretmeni Yetiştirme Merkezi adıyla kuruldu. Bu okulun adı aynı yıl Ticaret Öğretmen Okulu olarak, daha sonra da Ticaret Yüksek Öğretmen Okulu olarak değiştirildi. 1965 yılında bu okula Turizm şubesi de eklenerek Ankara Ticaret ve Turizm Yüksek Öğretmen Okulu olarak adı değiştirildi ve dört yıllık bir eğitim veren eğitim-öğretim kurumu haline geldi. Kuruluş amacı her ne kadar ticaret liselerinde turizm dersleri verecek öğretmen yetiştirmek olsa da, bu okul, Türkiye’de lisans düzeyinde açılan turizm alanındaki ilk akademik öğretim kurumudur.

Aradan üç yıl geçtikten sonra Ege Üniversitesi İktisadi ve Ticari Bilimler Fakültesi’ne bağlı olarak Turizm Kürsüsü kuruldu (1969). Bu kürsüye 1969-1970 eğitim-öğretim yılından itibaren öğrenci alınmaya başlandı. 1973 yılında 1970 sayılı Üniversiteler Kanunu uyarınca İktisadi ve Ticari Bilimler Fakültesi’nde bölüm sistemine geçildi. Turizm Kürsüsü yerine Turizm ve Otel işletmeciliği Bölümü, fakülteye bağlı 12 bölümle birlikte kuruldu. Bu bölüm, 1977 yılında Aydın’da dört yıllık bir yüksekokulun kurulması ile birlikte kapatıldı.

Ege Üniversitesi’ne bağlı olarak turizm meslek elemanı yetiştirmek üzere, 1974 yılında Aydın Önlisans Yüksek Okulu adıyla, 1977 yılında dört yıllık yüksekokula çevrilen Ege Üniversitesi Aydın Turizm İşletmeciliği ve Otel İşletmeciliği Yüksekokulu kuruldu. Bu okul daha sonra önce Dokuz Eylül Üniversitesi’ne (1982) ve daha sonra da Adnan Menderes Üniversitesi’ne bağlandı (1992).

Turizm sektörüne yönelik insan gücü yetiştirmek üzere açılan lisans düzeyindeki ikinci akademik kurum, 21. 10. 1975 tarih ve 15390 sayılı Resmi Gazete'de ile kurulan Bursa İktisadî ve Ticari İlimler Akademisi Balıkesir İşletmecilik ve Turizm Yüksek Okulu’dur. Bu okulun turizm bölümüne 1977-1978 eğitim-öğretim yılından itibaren öğrenci alınmaya başlandı. Bu okul önce Uludağ Üniversitesi'ne (1982) ve daha sonra da Balıkesir Üniversitesi’ne bağlandı (1992).

Lisans düzeyinde turizm sektörüne insan gücü yetiştirmek üzere açılan üçüncü okul, 1979 yılında kurulan Adana İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Mersin Turizm işletmeciliği ve Otelcilik Yüksek Okulu’dur. Bu okul, önce Çukurova Üniversitesi’ne (1982), daha sonra da Mersin Üniversitesi’ne bağlandı (1992). Bu okulu, 1984 yılında Erciyes Üniversitesi rektörlüğüne bağlı olarak açılan Nevşehir Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu izledi. Burası 1992 yılında Nevşehir Üniversitesi’ne bağlandı. Beşinci okul ise, 1986 yılında Akdeniz Üniversitesi Rektörlüğü’ne bağlı olarak kurulan Antalya Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu’dur.

Lisans düzeyindeki turizm ve otelcilik programlarının sayısı izleyen yıllarda artmaya devam etti. Özellikle 1990’lı yıllarda çok sayıda yüksekokul eğitim-öğretime başladı. 1990’lı yıllarda Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu olarak yeni kurulan lisans programlarına ek olarak, Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Ticari Bilimler Yüksekokulu, vb. kurumlara bağlı çok sayıda turizm işletmeciliği bölümü kuruldu. 2000’li yıllar ile sayıları 50’nin üzerine çıkan bu okulların bir bölümü 2010 yılından sonra Turizm Fakültesi şeklinde isimler alarak yeniden yapılanmaya başladılar. Turizm Fakülteleri bünyesinde Turizm İşletmeciliği, Turist Rehberliği, Rekreasyon Yönetimi ve Gastronomi ve Mutfak Sanatları bölümleri kuruldu. Bu maddenin yazıldığı dönemde (2020) lisans düzeyindeki turizm ve otelcilik bölümlerinin bağlı olduğu fakülte ve yüksekokullarının sayısı 80’in üzerindedir.

Referanslar

Doğantan, E. (2018). Aydın Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu Kurumsal Tarihi. İçinde; (N. Kozak, TURBAN). Dünden Bugüne Türkiye’de Turizm Kurumlar, Kuruluşlar, Turizm Bölgeleri ve Meslekler (637-658). İstanbul: Yıkılmazlar Matbaası; Ege üniversitesi (2005). Kuruluşundan Günümüze Ege Üniversitesi (1955-2005). İzmir: Ege Üniversitesi Matbaası; Evren, S. (2018). Mersin Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik. İçinde; (N. Kozak, TURBAN). Dünden Bugüne Türkiye’de Turizm Kurumlar, Kuruluşlar, Turizm Bölgeleri ve Meslekler (685-6714). İstanbul: Yıkılmazlar Matbaası; Gülenç, S. (2018). Balıkesir Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu. İçinde; (N. Kozak, TURBAN). Dünden Bugüne Türkiye’de Turizm Kurumlar, Kuruluşlar, Turizm Bölgeleri ve Meslekler (659-684). İstanbul: Yıkılmazlar Matbaası; Öney, H. (2018). Nevşehir Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu. İçinde; (N. Kozak, TURBAN). Dünden Bugüne Türkiye’de Turizm Kurumlar, Kuruluşlar, Turizm Bölgeleri ve Meslekler (6741-740). İstanbul: Yıkılmazlar Matbaası; Resmi Gazete (Tarih: 14.11.1965, Sayı: 12126); Yetgin, D. (2019). Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi’nin Kurum Tarihi. İçinde; (N. Kozak, TURBAN). Dünden Bugüne Türkiye’de Turizm Kurumlar, Kuruluşlar, Turizm Bölgeleri ve Meslekler (603-624). İstanbul: Yıkılmazlar Matbaası.