Kastamonu Ekşili Pilavı
Doğal ve Kültürel Miras Yemek/Yiyecek Coğrafi İşaretli Ürün
-
2024
Kastamonu’nun geleneksel mutfağına dâhil olan yemeklerden biri de ekşili pilavdır. Kastamonu ağzında “eğşili pilav” olarak da telaffuz edilmektedir. Kastamonu’ya özgü ekşili pilavı diğer yörelerden ayıran özellik genetik yapısı bozulmamış, endemik bir bitki olan siyez buğdayı ile pişirilmesidir. Kastamonu’nun İhsangazi ilçesi siyez buğdayının geniş ekim alanlarına sahiptir. Bundan dolayı ekşili pilav bu yöreye atıfla “İhsangazi ekişili pilavı” olarak da bilinir. Kastamonu bölgesinin coğrafi işaretli ürünleri arasında yer alır. İhsangazi Belediyesi’nin başvurusu üzerine 17.09.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından mahreç işareti almıştır.
Yemeğin temel malzemesi siyez bulgurudur. Yapımına başlanmadan önce bir çorba kasesi kadar siyez bulguru ılık su ile ıslatılıp on dakika bekletilir. Bir yemek kaşığı tereyağı ve yarım çay bardağı sıvı yağ birlikte tencereye alınır. İçine yemeklik doğranmış bir baş kuru soğan eklenir ve pembeleşinceye kadar kavrulur. Ardından bir yemek kaşığı domates salçası ilave edilir. Salça da kokusu çıkana dek soğanlarla birlikte kavrulur. Ilık suda bekletilip yumuşayan siyez bulguru, suyu süzülerek salçalı soğan karışımına ilave edilir. Birkaç dakika kavrulduktan sonra üç su bardağı su eklenerek orta ateşte kaynamaya bırakılır. Altı yedi adet ince doğranmış salamura asma yaprağı da eklenir. Eklenen bu asma yapraklarının Tosya ilçesindeki üzüm bağlarından elde edilmiş olması tercih edilir.
Daha sonra bir kaseye alınan altı çorba kaşığı yoğurt; ince kıyılmış ebegümeci, yeşil soğan, ısırgan otu ve taze nane ile karıştırılır. Ardından kaynayan bulgur karışımına ilave edilir. Burada önemli olan püf noktalarından biri de kullanılan yoğurdun ekşi olmasıdır. Bu sayede pilav gerçek anlamda ekşi ve özgün bir tada sahip olacaktır. Son aşama, pilavın baharatlarla tatlandırılmasıdır. Yeteri kadar tuz, karabiber ve kuru nane eklenir. Bir iki taşım kaynamasının ardından ocaktan alınır. Böylece servise hazır hale gelir.
Kastamonu ekşili pilavı, Kastamonu’nun yöresel yemek işletmelerinin menülerinde de sunulmaktadır.
Referanslar
-- (2009). Ağız Tadıyla Kastamonu Mutfağı. Kastamonu: Kastamonu Valiliği.