2018 rakamlarına göre, 15 milyondan fazla bir nüfusla ülkenin toplam nüfusunun yaklaşık yüzde 18’inin yaşadığı, Türkiye’nin en büyük şehridir. Avrupa ve Asya’yı ayıran İstanbul Boğazı çevresinde kurulan şehir, Marmara Bölgesi’nde yer alıyor. Batısında Tekirdağ, doğusunda ise Kocaeli ile komşudur. İstanbul Boğazı, kuzeyde Karadeniz’e, güneyde ise Marmara denizine açılıyor. İlde toplam 39 ilçe bulunuyor. Hem Karadeniz hem de Akdeniz iklim özelliklerini taşıyan şehirde, ortalama sıcaklık Temmuz ve Ağustos aylarında 23,8ºC iken, Ocak ve Şubat aylarında 6-6,1ºC seviyesindedir. Yıllık yağışlı gün sayısı ise son 90 yılın ortalamasına göre 128 gündür.
İstanbul’a 2019 yılında gelen yabancı ziyaretçi sayısı bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 11’lik bir artışla 14,1 milyon kişiye ulaştı. Gelen ziyaretçilerin yüzde 99’u şehre havayolu ile ulaşırken, bunu yüzde 1’lik oranla denizyolu ulaşımı izledi. Şehrin havayolu ulaşımında önemli rol üstlenen havalimanlarından, 2019 yılında tamamlanan iki pisti ve 90 milyon yolcu kapasitesi ile işletmeye açılan İstanbul Havalimanı Avrupa yakasında, 2019 yılından yerli ve yabancı toplam 35,5 milyon yolcuya hizmet veren İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı ise Asya yakasında bulunuyor. İstanbul Havalimanı’nın tüm fazlarının tamamlanması halinde, 300 milyon yolcu kapasitesine ulaşması ve 300 fazla destinasyona uçuş imkanı sunması planlanmaktadır. Şehrin deniz ulaşımında önemli rol üstlenecek Karaköy’deki Galataport İstanbul’un ise 2020 yılında hizmete girmesi planlanmaktadır. Aynı anda üç kruvaziyer gemisinin yanaşmasına ve 15 bin yolcunun ağırlanmasına imkan verecek proje ile İstanbul’un yılda bir buçuk milyon kruvaziyer yolcusu ağırlaması mümkün olacaktır. Şehrin sahip olduğu kara ve demiryolları bağlantıları ise özellikle yurtiçi ulaşımda etkili olmaktadır. Ankara-İstanbul Yüksek Hızlı Demiryolu Projesi 2014 yılında tamamlandı; iki şehir arasındaki yolculuk süresini dört saate düşürdü. Benzer şekilde, son yıllarda tamamlanan otoyol çalışmalarıyla İstanbul-Ankara arası karayolu yolculuğu dört buçuk saate, İstanbul-İzmir arası ise üç buçuk saate düştü.
Diğer bütün önemli turistik metropol kentlerde olduğu gibi, İstanbul’a gelen ziyaretçilerin aylara göre dağılımında mevsimsel bir yoğunluk ortaya çıkmıyor. Bunun en önemli sebeplerinden biri, şehrin zengin ve farklı türde turistik çekiciliğe sahip olması ve iş, kültür, sağlık ve eğence gibi farklı amaçlarla ziyaret eden turistlerin şehre gelmesidir. Her ne kadar gelen yabancı ziyaretçi sayıları Temmuz ve Ağustos aylarında en üst seviyelere ulaşsa da, 2019 yılında Ocak ve Şubat ayları haricindeki diğer tüm aylarda İstanbul’a bir milyonun üstünde yabancı ziyaretçi geldi. Gelen yabancı ziyaretçilerin milliyetlerine göre dağılımına bakıldığında ise 2019 yılında ilk sırada yüzde 7,45 ile Alman ziyaretçiler bulunurken, bu pazar dilimini yüzde 6,19 ile İranlılar, yüzde 4,84 ile Ruslar, yüzde 4,54 ile Iraklılar, yüzde 3,41 ile Fransızlar, yüzde 3,28 ile İngilizler, yüzde 3,08 ile Amerikalılar, yüzde 2,98 ile Suudi Arabistanlılar ve yüzde 2,53 ile Çinliler izledi.
Şehirde, 2019 istatistiklerine göre turizm işletmesi belgeli 604 tesisin, toplam 123.271 yatak kapasitesi bulunuyor. Turizm yatırım belgesine sahip 96 tesisin yatak kapasitesi ise 19.468’dir. Turizm işletmesi belgeli 110, yatırım belgeli 22 tesis beş yıldızlı otel statüsündedir. Bu otellerin toplam yatak kapasitesi ise 68.594’tür. Bugün Hilton İstanbul Bosphorus adıyla hizmet veren Hilton zincirine ait otel, 1955 yılında şehrin ilk uluslararası zincir oteli olarak açıldı. Zincirin Amerika dışında en uzun hizmette kalan şubesi olma özelliğine de sahip otel, turizm altyapısının gelişiminde ve şehrin turistik bir destinasyon olarak ortaya çıkmasında önemli rol oynadı. Turizm sektörünün diğer önemli bir paydaşı olan seyahat acentalarında da İstanbul öncü kent konumundadır. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca belgelendirilmiş 11.707 seyahat acentasının yüzde 34’ü İstanbul merkezlidir. Bu acentaların, 3.968’i A Grubu, 30’u B Grubu ve 36’sı C Grubu seyahat acentasıdır.
2019 istatistiklerine göre, şehirde ortalama kalış süresi 2,24 gün ve turizm işletme belgeli tesislerdeki ortalama doluluk oranı ise yüzde 55,75 olarak kaydedildi. Turizm işletme belgeli tesislerdeki gecelemelerin ilçelere göre dağılımına bakıldığında, bir milyonun üstünde gecelemeye sahip ilçeler sırasıyla Fatih, Beyoğlu ve Şişli’dir. Tarihi Yarımada olarak da bilinen ve Fatih ilçesi sınırlarında kalan bölge, özellikle kültür ve tarih turizmi anlamında İstanbul’un en önemli çekiciliklerine sahip bölgedir. Ayasofya Müzesi, Topkapı Sarayı, Sultanahmet Camii, Yerebatan Sarnıcı ve Kapalıçarşı gibi şehrin simgesi haline gelen tarihi çekiciliklerin yanı sıra, Türk ve İslam Eserleri Müzesi, İstanbul Arkeoloji Müzesi ve İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi gibi önemli müzelerin yürüme mesafesi içerisinde yer alması, Tarihi Yarımada’yı özellikle şehre ilk kez gelen turistler arasında popüler kılıyor. 2018 yılında Topkapı Sarayı Müzesi, üç milyon ziyaretçi ile Türkiye’de en fazla ziyaretçi çeken müze oldu.
Galata Kulesi ve Sent Antuan Katolik Kilisesi gibi tarihi çekicilikler yanında, Miniatürk, İstanbul Modern ve Rahmi Koç Müzesi gibi çağdaş turistik çekiciliklere ev sahipliği yapan Beyoğlu ilçesi ise özellikle konaklama, yeme-içme ve eğlence tesislerinin yoğunlaşması ile ön plana çıkıyor. 1870’lerde seferlerine başlayan Orient Express’in bir ürünü olarak 1893 yılında İstanbul’a kazandırılan tarihi Pera Palas Oteli’nin de olduğu bölge, turizm işletme ve yatırım belgeli 137 konaklama tesisi ve turizm işletme belgeli 81 yeme-içme tesisi ile Fatih’ten sonra turizm işletmelerinin en yoğun olduğu ilçedir. Bu iki ilçeyi turizm işletme ve yatırım belgeli 107 konaklama ve yeme-içme tesisi ile Şişli izliyor. Ancak Şişli ilçesinin İstanbul turizm sektörü için önemi, Kongre Vadisi olarak bilinen bölgede Lütfi Kırdar Kongre ve Sergi Sarayı, Cemal Reşit Rey Konser Salonu, Harbiye Açıkhava Tiyatrosu ve ICC İstanbul Kongre Merkezi gibi kongre ve etkinlik turizminde öneme sahip tesislere ev sahipliği yapmasıdır. 
Kongre turizmi kapsamında, önemli etkinliklerin düzenlemesine olanak sağlayan diğer tesisler arasında Dünya Ticaret Merkezi'nin içindeki İstanbul Fuar Merkezi, Haliç Kongre Merkezi ve TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi sayılabilir. Doğu Akdeniz Uluslararası Turizm ve Seyahat Fuarı (EMITT) da her yıl Ocak veya Şubat aylarında üç veya dört günlük bir fuar olarak TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi’nde gerçekleştiriliyor. 2019 yılında 94 ülkeden 1.201 katılımcının yer aldığı fuarı, 57.470 kişi ziyaret etti. İstanbul’un MICE turizmi kapsamında tanıtım çalışmalarını yürütmek için 1997 yılında kurulan İstanbul Kongre ve Ziyaretçi Bürosu yanında, turizm sektörünün önemli birliklerinden Türkiye Otelciler Birliği, Türkiye Seyahat Acentaları Birliği ve Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği’nin genel merkezleri de İstanbul’da bulunuyor. Kentin resmi çevrimiçi tanıtım sayfası ise, İstanbul Kongre ve Ziyaretçi Bürosu tarafından “timeless city” (zamansız kent) sloganıyla geliştirilen “howtoistanbul.com” web adresinde yer alıyor.