Eski Şark Eserleri Müzesi ve Çinili Köşk Müzesi olmak üzere üç ayrı yapıdan oluşan İstanbul Arkeoloji Müzeleri, Sultanahmet’te, Topkapı Sarayı ile Gülhane Parkı’nın bağlantısını sağlayan, Osman Hamdi Bey Yokuşu üzerinde yer alıyor. 1846 yılında başlayan ilk arkeoloji müzesi kurulması girişimi, Aya İrini Kilisesi’nde toplanan eserlerin 1880 yılında Çinili Köşk’e taşınması ile bugünkü yerine geldi. Sadrazam Edhem Paşa’nın oğlu ressam Osman Hamdi Bey’in 1881 yılında müze müdürlüğüne atanması ile Türriye’de müzecilik tarihi yeni bir döneme girdi. Osman Hamdi Bey, Çinili Köşk’ün bakımını yaptırarak, hemen yanına bugün Eski Şark Eserleri Müze’si olarak kullanılan yapıyı, diğer bir deyişle dönemin Sanayi-i Nefise Mektebi’ni inşa ettirdi. Arkeolojik kazıların artması ve koleksiyonun genişlemesiyle beraber, eserlerin konulacağı yeni bir bina ihtiyacı doğdu. Günümüzde Arkeoloji Müzesi olarak kullanılan binanın orta kısmı, mimar Alexandre Vallaury tarafından tasarlandı, 1891 yılında kullanıma açıldı. Bu bölüm, eserlere yeterli gelmeyince 1903’te sol kanat, 1907’de ise sağ kanat eklendi. Böylece müze, avludan bakıldığında bugünkü görünümüne kavuştu. Mekânsal yetersizlikten dolayı Arkeoloji Müzesi’nin arka cephesine 1969-1983 yılları arasında ek bir bina daha yapıldı, ancak yapının açılışı, restorasyon ve yenileme çalışmalarının ardından 1991 yılında gerçekleşti. Arkeoloji Müzesi, Türkiye’de tasarlanarak inşa edilen ilk müze yapısı olmasından dolayı büyük bir öneme sahiptir.

Arkeoloji Müzesi ana binası içinde, sergi salonları ile birlikte çok değerli arşive sahip bir kütüphane de bulunuyor. Sergi salonlarında Arkaik Çağ’dan, Roma dönemine ait heykeller ile birlikte Sidon Kral Nekropolü Kazılarından elde edilen; Ağlayan Kadınlar Lahdi, İskender Lahdi gibi önemli eserler kronolojik olarak sergileniyor. 2019 Temmuz ayı itibariyle ana binanın sadece dört salonu ziyarete açıktır. Bunlar; Anadolu’da Antik Çağ Mimarlığı, Sidamara (Küçük Asya) Tipi Lahitler, Mezar Kültü ve Sidon Kral Nekropolü salonlarıdır. Ek binada, İstanbul’un Çevre Kültürleri, Çağlar Boyu İstanbul, Anadolu ve Troia Kültürleri ile Anadolu’nun Çevre Kültürleri’ne ait eserlerin sergilendiği mekânlar ile geçici sergi salonu bulunuyor. Arkeoloji Müzesi’nde belirli zamanlarda konserler (klasik müzik, piyano performansı vb.), sanat gösterileri (modern dans vb.) yapılıyor, kütüphanesinde konferanslar düzenleniyor.

Çinili Köşk Müzesi, İstanbul’da bulunan Selçuklu mimarisinin izlerini taşıyan tek Osmanlı sivil mimari örneği olarak tanımlanıyor. Kaynaklarda 1472 yılında yapıldığı anlatılan bina, 1880 yılında İmparatorluk Müzesi olarak kullanıldı, 1981 yılına gelindiğinde ise İstanbul Arkeoloji Müzeleri’ne bağlandı. Günümüzde Selçuklu ve Osmanlı dönemine ait çini ve seramik eserler sergileniyor. Eski Şark Eserleri Müzesi ise 1883 yılında mimar Alexandre Vallaury tarafından Güzel Sanatlar Akademisi olarak tasarlandı, okulun başka bir yere taşınmasıyla 1917 yılında müze olarak kullanılmaya başlandı. En son 1998-2000 yılları arasında restorasyon ve sergileme çalışmaları yapılarak yeni müzecilik anlayışına göre düzenlendi. Müzede; İslamiyet öncesi Arap Yarımadası, Mezopotamya, Anadolu ve Urartu Eserleri ile Çivi Yazılı Belgeler Arşivi sergileniyor. Üç müze yapısının açıldığı avlu şeklindeki İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nin bahçesinde, çeşitli heykel ve sütun başlıkları sergilenirken, ziyaretçilerin dinlenebilecekleri oturma bankları, kafeterya ve müze satış birimi bulunuyor. T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı İstanbul Arkeoloji Müzeleri hem içinde bulundurduğu eserler ile hem de mimari ve tarihi özelliğiyle İstanbul’da ziyaret edilmesi gereken en önemli müzeler arasındadır.