Finike
DESTİNASYON Deniz Destinasyonu YERLEŞİM MERKEZİ İlçe Yerleşimi
Maddeye katkıda bulunan yazarlar:
-
2019
Anadolu’nun güney batısında bulunan ve konum olarak Teke Yarımadası ve antik çağda Likya olarak isimlendirilen alanda yer almaktadır. Teke Yarımadası, doğusunda Antalya Körfezi, batısında Fethiye Körfezi arasında yer alan ve güney yönünde Akdeniz’e doğru uzanmış bulunan bir yerdir. Teke Yarımadası’nda MÖ üçüncü bin yılından bu yana yerleşim yerleri olduğu bilinmektedir. Finike, MÖ V. yüzyılda Phoinikos adıyla, Aykırıçay Suyu’nun (Arykandos) denizle birleştiği alanda ilk olarak kuruldu. Uzun bir süre Likya medeniyetinin başkenti Lmyra’nın Likya’nın başkenti olan Limyra’nın tarım ürünlerinin ihraç edildiği bir liman yeri olarak kullanıldı. Bu sebeple Fenikeliler için burası önemli bir ticaret merkezi haline geldi. Buradan hareketle Fenikelilerden dolayı buraya Finike adının verildiği de söylentiler arasında olsa da Phoinikos grekçe de Kızıl renkli at ya da davar sürüsü anlamlarına gelmektedir. Bu durumun bölgedeki hayvan türleri ile uyumlu olup, Finike yerleşiminin Grekler tarafından kurulduğunu işaret etmektedir.
Finike’nin batısında Demre, kuzeyinde Elmalı, doğusunda Kumluca ve kuzeybatısında ise Kaş ilçeleriyle çevrilmiştir. Antalya merkezine yaklaşık 120 kilometre mesafede yer alan Finike’de havaalanı yoktur, ulaşım karayolu ile sağlanır. En yakın havaalanı ise Antalya Havaalanı’dır. Ekonomik yapısı tarıma dayalı olup daha çok bitkisel üretim gerçekleştirilmektedir. 71.010 dekar arazide meyvecilik (portakal, mandarin, limon ve greyfurt, üzüm, zeytin, nar üretimi), örtü altı ve açıkta sebze yetiştiriciliği, tarla bitkileri üretimi ve su ürünleri üretimi yapılmaktadır. Mevsimsel olarak turizm faaliyetleri de yürütülmektedir. Kış aylarında tarım, yaz aylarında geniş çapta olmasa da turizmin olmaya başlaması ilçenin işsizlik sorununu dengelemek için fayda sağlamaktadır.
2018 yılı itibarıyla nüfusu yaklaşık 48.131 olan destinasyonda, önemli antik yerler ve tarihi örenyerleri ve doğal güzellikler bulunmaktadır. Arikanda, Limyra ve İdebessos gibi antik yerleşim alanları ve Suluin Mağarası ile yaklaşık beş kilometre uzunlukta olan Gökbük Kanyonu önemli gezilip görülecek yerlerdir. Arykanda antik kentinin ismi Likya dilinde Ary-ka-wanda Yüksek kayalığın yanındaki yer manasına gelmektedir. Arykanda antik kentinin adının dil bilimi açısından yerel Anadolu diliyle benzeşmesi nedeniyle bölgenin en eski şehirlerinden biri olduğunu işaret etmektedir. Antik Lykia kenti Arykanda kalıntıları arasında MÖ V. yüzyıldan kalma hamamlar önemli bir yer teşkil etmektedir. Limyra antik kenti, Toçak Dağı’nın güney kısmında, daha çok erken dönem yapıların bulunduğu akropol ile Roma ve Bizans Çağı surları içinde kalan alanda yer almaktadır. Limyra antik kenti’nin adı eski yazıtlarda Zemuri adını almaktadır. Antik kentte MÖ V. yüzyıldan itibaren yerleşimler olduğu belirlendi. Suluin mağarası ilçe merkezine bir kilometre mesafede bulunmakta olup, 80 metre yükseklikteki giriş kısmıyla Asya kıtasında yer alan en derin mağaradır.
Tuzlu, berrak, temiz ve ılık sulara sahip olmasıyla meşhur Akdeniz’in kıyısında yer alan Finike uzunluğu 30 kilometrenin üzerindeki kum plajları ve koyları ile ter temiz bir denize sahiptir. Alakır ve Akçay Çayı’nın getirdiği alüvyonlardan meydana gelen Finike Ovası’nın sahili kumluk ve sığdır. Antalya yoluna doğru olan yerlerde kayalık koylar ve çakıla sahip plajları bulunmaktadır. Finike’nin Çağıllı ve Gökliman plajları mavi bayrağa sahip plajlarıdır.
İlçede bir tanesi beş yıldızlı olan üç otel, iki apart otel, 12 pansiyon ve 10 adet motel olmak üzere toplamda 27 adet konaklama tesisi faaliyet göstermektedir. Konaklama tesislerinin 836 oda ve 1807 adet yatak kapasitesi bulunmaktadır. Ayrıca ilçe merkezinde 150 karada 350 denizde olmak üzere toplam da 500 yat kapasitesine sahip hudut kapısı hüviyetinde olan bir yat limanı da yer almaktadır. 2018 yılının Eylül ayına 350 adet yat giriş-çıkış yapmış ve bu yat limanından giriş yapan yabancı turist sayısı ise 575 yolcu oldu. 2015 yılından bu yana hudut kapısından giriş yapan yabancı ve yerli turist sayıları toplamda ortalama 500 yolcu civarındadır. İlçe ekonomisini ve sosyo-kültürel yaşamı canlandırmak için yıl aşırı haziran ayı sonu ve temmuz ayı başlarında Finike Festivali gerçekleştirilmektedir.
Türkiye’deki en önemli turunçgil üretim merkezlerinden bir tanesi olan Finike’de, 1940’lı yıllardan günümüze dek turunçgil üretim yapılmaktadır. Toprağının içerdiği alüvyon özellikleri nedeniyle başta portakal olmak üzere turunçgillerin yetişebilmesi için en uygun hava koşullarına sahiptir. 2000’li yıllardan bu yana ilçenin en önemli gelir kaynağı turunçgil üretimi oldu. Türkiye’de en çok portakal üretimi Akdeniz Bölgesi’nde (yüzde 92) yer almakta ve bu Akdeniz Bölgesi içerisinde en çok portakal üretimi Antalya ilinde (yüzde 30) ve üretilen portakalın yarısından fazlası ise Finike ilçesinde üretilmektedir. Finike portakalı yurtiçinde bilinirliği yüksek ve lezzetli olması sebebiyle 2009 yılında Türk Patent Enstitüsü’nden coğrafi işaret alarak patenti alınmış ve ilçenin en önemli simgesi haline geldi. Ayrıca Finike portakalı, ABD’deki Kalifornia Üniversitesinin yapmış olduğu bilimsel bir araştırmada dünyanın en kaliteli portakalı olarak tescil edildi. Günümüzde ilçenin tanıtımında öne çıkartılan en önemli unsurlardan bir tanesi olarak halen portakal kullanılmaktadır.
Referanslar
Bülbül, C. (2011). Finike Portakalının Sürdürülebilir Rekabetinin Araştırılması: Değer Zinciri Analizi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Antalya: Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Demirbaş, Y. (1998). Finike Turizm Potansiyelinin Türk Turizmindeki Yeri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Finike Belediyesi (2019). Tarım-turizm-ekonomi. http://www.finike.bel.tr/tr/m/finike/tarim-turizm-ekonomi.html, (Erişim tarihi: 18.7.2019); Finike Kaymakamlığı (2019), İlçemiz. http://www.finike.gov.tr/, (Erişim tarihi: 18.7.2019); Kültür ve Turizm Bakanlığı (Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü) (2019). Finike. http://www.antalya.ktb.gov.tr/TR-767917/finike.html, (Erişim tarihi: 18.7.2019); Kültür ve Turizm Bakanlığı (Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü) (2019), Turizm İstatistikleri, http://www.antalya.ktb.gov.tr/TR-175552/turizm-istatistikleri.html, (Erişim tarihi: 18.7.2019).
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Demirbaş, Y. (1998). Finike Turizm Potansiyelinin Türk Turizmindeki Yeri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
-
2025
Finike, MÖ V. yüzyılda Fenikeliler tarafından Aykırıçay ağzında Phoinikos adıyla kurulmuş eski bir yerleşim yeridir. Tarih boyunca Likya, Roma ve Bizans gibi birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, özellikle Likya Uygarlığı döneminde önemli bir liman ve ticaret merkezi olmuştur. Limyra ve Arykanda gibi antik kentler, Finike’nin tarihî dokusunu göz önüne çıkaran noktalardandır. Akdeniz kıyısında, 28 kilometrelik sahil şeridine sahip olan Finike, dağlık coğrafi yapısıyla iç kesimlerden ayrılmış ve tipik Akdeniz iklimi özelliklerini koruyan bir ilçedir. Yazları sıcak ve kurak, kışları ise ılık ve yağışlı geçmektedir. Sahil boyunca doğal güzellikleriyle dikkat çeken bir ilçedir. Suluin Mağarası ve Gökbük Kanyonu gibi noktalar doğal çekicilikleri arasındadır.
Turizm potansiyeli yüksek olmasına rağmen, altyapı eksiklikleri nedeniyle bu sektör ilçede istenilen düzeyde gelişmemiştir. Buna rağmen, Finike’de biri beş yıldızlı olmak üzere toplam 18 turizm tesisi faaliyet göstermektedir. İlçe ekonomisi büyük ölçüde tarıma dayalı olup, özellikle narenciye üretimi ile öne çıkmaktadır. Finike’nin nüfusu yaklaşık 52.000 civarında olup, 26 mahalleden oluşmaktadır. Tarihi boyunca Fenikelilerden Osmanlılara kadar birçok uygarlığın izlerini taşıyan Finike, günümüzde hem doğal güzellikleri hem de tarihi mirası ile dikkat çeken bir ilçedir. Uluslararası Cittaslow Birliği tarafından tanınan Finike Türkiyenin bu listedeki 22. kentidir. Antalya iline yaklaşık 115 kilometre uzaklıkta olan Fİnike bir yat limanına da ev sahipliği yaparak yat turizmi için de önemli bir nokta olarak ön plana çıkmaktadır.
Referanslar
Finike Belediyesi. (2025). Finike Belediyesi Resmi Web Sitesi: https://www.finike.bel.tr/tr/, (Erişim tarihi: 03 26, 2025); Finike Belediyesi. (2025). Nüfus Bilgileri, Finike Belediyesi Resmi Web Sitesi: https://www.finike.bel.tr/tr/nufus-bilgileri, (Erişim tarihi: 03 26, 2025); Finike Kaymakamlığı. (2025). Finike. Finike Kaymakamlığı Resmi Web Sitesi: http://www.finike.gov.tr/finike, (Erişim tarihi: 03 26, 2025); Finike Kaymakamlığı. (2025). Tarihi. Finike Kaymakamlığı Resmi Web Sitesi: http://www.finike.gov.tr/tarihi, (Erişim tarihi: 03 26, 2025).
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Finike Belediyesi Resmi Web Sitesi