Pıngıdık

DOĞAL VE KÜLTÜREL MİRAS Somut Olmayan Kültürel Miras

Pıngıdık, Antalya’nın Finike ilçesine bağlı Gökbük Mahallesi'nde oynanan geleneksel bir seyirlik oyundur. Ancak bu oyun, yalnızca bir eğlence unsuru olarak değil, aynı zamanda toplumsal bir ritüel ve bireylerin erginlenme sürecinin bir parçası olarak da değerlendirilmektedir. Kökenleri, Orta Asya Türk gelenekleri ile Anadolu’nun kadim ritüellerine dayanmaktadır. Üç temel aşamadan oluşan oyun; hazırlık süreci, oyun kısmı ve son aşamadan meydana gelmektedir. Hazırlık sürecinde, genç erkekler Pıngıdık karakterini oluşturur. Bu figür, keçi postuna bürünmüş, yüzü boyalı, çanlarla donatılmış ve fallus simgesi taşıyan korkutucu bir karakterdir. Oyun esnasında Pıngıdık, köydeki evleri dolaşarak un ve tuz gibi ekmek malzemeleri toplar; meydanda yakılan büyük ateşinde etrafında genç kızlar bu malzemelerle ekmek pişirir. Evli erkekler ekmekleri ele geçirmeye çalışırken, bekar erkekler bunları korumakla görevlidir. Gecenin sonunda ise pişirilen ekmekler köydeki tüm evlere dağıtılır. Pıngıdık yalnızca bir oyun olmanın ötesinde, bereketin, toplumsal dayanışmanın ve gençlerin yetişkinliğe geçiş sürecinin simgesel bir temsilidir. Keçi postu ve fallus simgesi, doğurganlık ve verimlilikle ilişkilendirilmektedir. Bu yönüyle Pıngıdık, Anadolu’nun zengin kültürel mirasının önemli unsurlarından biri olarak değerlendirilmektedir. 2014 yılıda Somut Olmayan Kültürel Miras Türkiye Ulusal Envanterine dahil olmuştur. Pıngıdık oyununun sergilendiği Gökbük mahallesinde 1990'lı yıllardan bu yana faaliyet gösteren iki tane dağ oteli işletmesinin yanı sıra restoran ve kafeteryalar mevcuttur.

Referanslar

Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. (2025). Pıngıdık Oyunu. 03 31, 2025 tarihinde Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Resmi Web Sitesi: https://antalya.ktb.gov.tr/TR-296676/pingidik-oyunu.html adresinden alındı; Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. (2025). Somut Olmayan Kültürel Miras Türkiye Ulusal Envanterine Kabul Edilen Unsurlar (Antalya). 03 31, 2025 tarihinde Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Resmi Web Sitesi: https://antalya.ktb.gov.tr/Eklenti/129681,sokumenvanter48pdf.pdf?0 adresinden alındı; Sütçüoğlu, O. (2014). Bir Anadolu Seyirlik Oyunu (Pıngıdık) ve Ritüelin Çözümlenmesi, Mediterranean Journal of Humanities, 4(1): 261-274. doi:10.13114/MJH.201416438

Konuyla ilgili diğer maddeler için bkz.:
Yorumlar
img
5 gün önce
MEHMET KAHYAOĞLU

12/05/2025

"köydeki evleri dolaşarak un ve tuz gibi ekmek malzemeleri;" bu cümle "köydeki evleri dolaşarak un ve tuz gibi ekmek malzemeleri toplar;" şeklinde değişmesi gerekiyor yazım hatasını yayınlandıktan sonra tespit ettim. Doç. Dr. Mehmet KAHYAOĞLU