Maddeye katkıda bulunan yazarlar:
Yazar: Aslı GENCAL (2024) (Madde metni için tıklayınız)
Yazar: Derya BAYKAL BAYSAL (2024) (Madde metni için tıklayınız)
1 / 2

Ekoturizm, doğal yaşamı keşfetme ve anlama arzusu ile birleştiren, ekolojik bakımdan hassas ve korunmasına katkı sağlamak amacı ile düzenlenen bir gezi olarak tanımlanmaktadır Ek olarak, ziyaret edilen lokasyonun çevresel durumunu değiştirmeden insan ve doğa arasındaki bilinçli ilişkiyi teşvik eder ve ekonomik gelişimlere katkı sağlaması yönüyle de tanımlanmaktadır. Ekoturizm rotası, çevreye ve doğaya saygı duyan, sürdürülebilir turizm kavramıyla oluşturulmuş bir seyahat planıdır. Günümüzde rotalar, doğal ve kültürel mirasın korunması ve ekonomik açıdan potansiyelin değerlendirilmesi için yerel ve özgün lokasyonların gelişme politikalarında önem kazanmaya başlamaktadır. Rotalar, bu bağlamda çevre bilincini geliştirmek için bir araç olarak hizmet vermekte ve özellikle okul çağındaki çocuklara çevre farkındalığını artırmayı ve geliştirmeyi sağlamaktadır. Çevre bilincini oluşturabilmek için, ziyaretçi deneyimi ile ekolojik koruma arasında denge kurarak güzergahlar tasarlamaktır. Ekoturizm rotaları genellikle çevreye zarar vermeden, yerel kültürleri destekleyerek ve ekosistem dengesini koruyarak turistlere o bölgenin doğal güzelliklerini ve çevresel varlıklarını keşfetme fırsatı sunmaktadır. Bu çeşit rotalar genellikle çevre bilinci olan gezgincilere yönelik olup turizm aktivitelerinin doğaya ve yerel halka pozitif etkiler yaratmasını amaçlamaktadır. Bu doğrultuda ekoturizm rotaları, doğa yürüyüşleri, dağ bisikleti turları, kuş izleme aktiviteleri gibi sürdürülebilir ve çevre dostu etkinlikleri içermektedir.

Ekoturizm rotaları belirlenirken doğal, çevresel, kültürel ve sürdürülebilirlik kriterleri dikkate alınarak seyahat deneyimlerinin kaliteli, eğitici ve çevre farkındalığı olmasına önem verilmektedir. Bu doğrultuda rotalar bir dizi faktör göz önünde bulundurularak belirlenmektedir. Ekoturizm rotalarının belirlenmesinde etkili olan faktörleri şöyle sıralanmaktadır:

1. Ekoturizm rotaları genellikle korunmuş doğal alanlara, biyoçeşitliliğe sahip parklara ve eşsiz ekosistemlere sahip lokasyonlara odaklanmaktadır.

2. Ekoturzim rotaları, turizm aktivitelerinin çevreye ve yöresel kültürlere zarar vermeden sürdürülebilir bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlamak hedefi ile planlanmaktadır.

3. Ekoturizm rotaları yerel halkın katılımı ve destekleyici kültürel etkinlikleri içermektedir. Bu çerçevede, turizm gelirleri yerel ekonomiye katkı sağlayarak toplum refahını sağlayabilmektedir.

4. Ekoturizm rotaları doğa yürüyüşleri, doğa fotoğrafçılığı, yayla turizmi, trekking, kuş gözlemciliği, dağ turizmi, mağara, botanik, av, yabani hayat gözlemciliği, bisiklet turu, balon turizmi, macera turizmi ve kamp-karavan turizmi gibi çeşitli çevre ile uyumlu eğitici etkinlikleri içermektedir. 

5. Ekoturizm rotalarında genellikle uzman mentörler eşliğinde turistlere çevre farkındalığını artırmak amacı ile eğitim verilmektedir.

Etiketler:
Yararlanılan Kaynaklar

Barrena, E., Laporte, G., Ortega, F.A. ve Pozo, M.A. (2016). Planning Ecotourism Routes in Nature Parks. Springer; Chiapas Tourism Depertman (2003). Ansikolpedi; Çekül (2014). Çukurova Kültürel Rota Sistemi Mekansal Planlama Rehberi. ÇEKÜL Vakfı; Holing, W. (2003). Ekoturizm Rehberi.Madrid: Mundi-prensa; Meyer, D. (2004). Tourısm Routes and Gateways: Key İssues for the Development of Tourism Routes And Gateways And Their Potential for Pro-Poor Tourism. Yurtdışı Kalkınma Enstitüsü. Erişim bilgisi: https://www.researchgate.net/publication/242371864, (Erişim tarihi: 03. 07. 2024).

2 / 2

Ekoturizm rotaları, çevre bilincinin geliştirilmesi için güçlü araçlar olarak hizmet vermekte genellikle milli parklar, vahşi yaşam rezervleri ve koruma alanları gibi biyolojik çeşitlilik açısından zengin ekosistemlere yapılan ziyaretleri kapsamakta ve gezginleri çevrenin korunmasının önemi ve doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı konusunda eğitmeyi amaçlamaktadır. Ekoturizm rotalarının önemli bir yönü, çevre dostu uygulamalar yoluyla ekonomik kalkınmayı teşvik ederek ve kültürel alışverişi destekleyerek yerel topluluklara fayda sağlamaya odaklanmasıdır.

Ekoturizm rotalarını anlamak için önemli bir referans olan Uluslararası Ekoturizm Topluluğu (TIES), ekoturizmi "çevreyi koruyan, yerel halkın refahını sürdüren ve yorumlama ve eğitim içeren doğal alanlara sorumlu seyahat" olarak tanımlamaktadır. Bu tanım, ekoturizm rotalarının gezginler ile ziyaret ettikleri destinasyonların doğal ve kültürel mirası arasında bir bağ kurulmasını kolaylaştırmadaki öneminin altını çizmekte, eğitim bileşeninin yanı sıra hem turistlerin hem de tur operatörlerinin etik sorumluluğunu vurgulamaktadır.

Ekoturizm rotaları, seyahat faaliyetlerinin ve konaklama yerlerinin çevresel açıdan sürdürülebilir olmasını sağlamak için dikkatle planlanmakta ve genellikle doğal çevre üzerinde düşük etkiye sahip eko-pansiyonlar, topluluk turları ve yaban hayatı gözlem faaliyetlerini içermektedir. 

Yararlanılan Kaynaklar

Piedra-de-la-Cuadra, R. ve Ortega, F.A. (2024). Designing Ecotourism Routes with Time-Dependent Benefits along Arcs and Waiting Times at Nodes, Mathematics, 12: 624. https://doi.org/10.3390/ math12050624, The International Ecotourism Society https://ecotourism.org, (Erişim tarihi: 13. 03. 2024)