Efes Müzesi, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı bir birimdir. Müzenin içerisinde yer alan eserlerin büyük bir çoğunluğunu Efes Antik Kenti’nden çıkarılan eserler oluşturmaktadır. Müzedeki kazılar sonucunda ortaya çıkarılan eserler ilk olarak 1929 yılında Selçuk’ta bir depoda koruma altına alınmıştır. 1964 yılında müzenin yapımı tamamlanmış ve eserler depodan müzeye getirilerek sergilenmiştir. Yıl içerisinde yapılan kazı çalışmalarında elde edilen eserlerin sayılarının artması sonucunda müzenin kapasitesi yetersiz kalmıştır. Bu soruna çözüm olarak, 1976 yılında müzenin güney kısmına ek bölüm inşa edilmiş ve sergi alanlarının genişletilmesi amaçlanmıştır.

Müze koleksiyonunda Arkaik, Klasik, Helenistik, Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait eserler bulunmaktadır. Müzenin çeşitli bir koleksiyona sahip olduğu görülmektedir. Sergilenen eserler arasında Artemis heykelleri, Roma dönemine ait heykeller, gladyatörelere ait silah ve mezar stelleri, Efes’in Yamaç Evleri’nden çıkarılan mozaikler ve duvar resimleri, lahitler, mezar taşları, antik takılar, süs eşyaları ve benzeri birçok sergilenen eserden bahsetmek mümkündür. Müzenin yakınında Efes Antik Kenti, Artemis Tapınağı, Meryem Ana Evi ve Şirince Köyü gibi yerleşkeler bulunmaktadır. Bunların dışında müze, gladyatörlere ait eserlerin bulunduğu aynı zamanda dünyanın en büyük Artemis heykellerinden bazılarına da ev sahipliği yapmaktadır. Efes Müzesi’nin en göze çarpan eserleri arasında Artemis Heykeli, Eros Başı, Yunuslu Eros Heykelciliği ve Sokrates Başı dikkat çekmektedir.  Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerine göre Efes müzesinde yaklaşık 64.000 eser bulunmaktadır (T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı (2023). Her yıl arkeolojik kazılar sonucunda elde edilen eserlerin veya halk tarafından bulunulan eserlerin müzeye bağışı ile birlikte bu sayı artmaktadır.  

Efes müzesi daha çok antik kentin eserlerini sergilemesi sebebiyle içerisinde bulunan eserler kronolojik bir yapıya göre değil, eserlerin buluntu yerlerine göre sergilenmiştir. Bu doğrultuda müze bölümlere ayrılmıştır. Sırasıyla; Yamaç Evler Buluntuları Salonu, Çeşme Buluntuları Salonu, Yeni Buluntular ve Küçük Buluntular Salonu, Büyük Avlu, Mezar Buluntuları Salonu, Artemis Ephesia Salonu, İmparator Kültü Salonu ve Küçük Avlu şeklindedir. Ayrıca müzenin orta avlusunda birçok heykeltraş ve mimari eserin sergilendiği görülmektedir. Müzenin düzenlenmesiyle birlikte yeni bölümleri açılmış ve orta avlusunda yer alan Arasta ve Hamam bölümlerinde çeşitli el sanatları ile geçmişte tarımda kullanılan değirmenler sergilenmiştir. Müze’nin arka bölümünde Ayasuluk Kitaplığı bulunmaktadır. Bu yapı müze tarafından restore edilerek küçük kitaplık haline getirilmiştir. Son olarak eklenen bölümde ise görme engellilere yönelik müze yer almaktadır.

Ülkemiz için müze ve çevresi, tarih ve kültür turizmi açısından en önemli yapı taşını oluşturmaktadır. Müzenin misyonu, sergilenen eserleri tanıtıp korumak ve aynı zamanda turizme katkı sağlayarak tarihi mirası yaşatmaktır. Müzenin önemini vurgulayan bir diğer konu ise, Efes antik kenti ile birlikte UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan eserleri tanıtımını ve korunmasını sağlamasıdır. Efes müzesi, gerçekleştirilen kültürel faaliyetlerle ve sergilenen eserler ile tarihi yaşatan ülkemizin en önemli yerel arkeoloji müzeleri arasında yer almaktadır. 

Müze haftanın yedi günü ziyarete açık olmakla birlikte saatleri yaz veya kış aylarına göre farklılık gösterebilmektedir. Daha detaylı bilgi için Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın internet sitesinden bilgilere ulaşılabilir.