Doğal Koruma Bölgesi

Kavram

Yerkürenin jeolojik, hidrolojik, iklimsel ve biyolojik faaliyetlerinin binlerce yıl karşılıklı etkileşimlerle süregelen dinamikleri sonucunda kıyılardan dağlara, denizlerin derinliklerinden yanardağlara, çöllerden ormanlara kadar, doğal çevreler çeşitli şekillerde biçimlenmektedir. Kanyonlar, mağaralar, volkanik yer şekilleri, kıyılar, mercan kayalıkları gibi jeomorfolojik oluşumlar; akarsu vadi ve deltaları göller ve sulak alanlar gibi sahalar yerkürenin dinamikleri sonucunda oluşan, özel niteliklere sahip doğal bölgelerden sadece birkaçıdır. Öte yandan, çeşitli bitki ve hayvan topluluklarını barındıran, çevresel fiziksel koşullar ve yerel iklim şartları ile uyumlanmış, binlerce yıllık evrimleşme sürecinde doğa tarafından test edilerek son halini almış habitatlar da yaşayan ekolojik sistemleri ile çok kıymetli doğal zenginliklerdir. Canlı veya cansız bu oluşumlar ve dinamik ekolojik yapılar farklı iklim ve coğrafya bölgelerinde çeşitlilik göstermekle beraber bütün insan toplulukları için doğal varlıklar olarak kıymetle sahiplenilirler. Bilimsel araştırma ve eğitim çalışmaları için büyük önem taşırlar.

Doğal kaynaklar, özellikle XX. yüzyılda büyüyen küresel ekonomi ve onun önemli alt kollarından biri olarak yaygınlaşan küresel turizm faaliyetleri ile ekonomik önem kazandı. Yerel toplulukların himaye ve kontrolünde bulunan tüm doğal değer ve zenginlikler sundukları ekonomik ve eğitim olanaklarının ötesinde, evrensel ölçütler çerçevesinde, dünya mirası oldukları bilinci ile “Doğa Koruma Bölgesi” olarak korunmakta ve devamlıkları sağlanmaya çalışılmaktadır. Evrensel bir sorumluluk olarak tüm bireylerin gündeminde, sosyal yapı ve kurumların programlarında olması gereken doğa koruma bölgeleri, çeşitli koruma programları dahilinde korunur veya kontrollü kullanım programları ile yönetilirler. milli parklar, Özel Çevre Koruma Bölgesi, Tabiat Alanı, Doğal Sit Alanı gibi tanımlar farklı statü ve tanımlardan bazılarıdır. Pamukkale Özel Çevre Koruma Bölgesi jeolojik özellikleri ile, İğneada Longoz Ormanları eşsiz sulak habitatı ile ve Sultan Sazlığı konar göçer kuşları ile farklı statülerle korunan Doğa Koruma Bölgesi örneklerindendir.