Deniz Turizmi Yönetmeliği

Hukuki Alanına Giren Konular Yönetmelik

2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu’nun otuz yedinci maddesi temel alınarak hazırlanan bu yönetmelik 24 Temmuz 2009 tarihinde 27298 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmelik, deniz turizmi faaliyetlerinin düzenlenmesi ve teşvik edilmesi amacıyla önemli bir hukuki çerçeve sunmaktadır.  8 Nisan 2021 tarihli ve 31448 Resmi Gazete’ de yayımlanan 7 Nisan 2024 tarihli 3792 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı doğrultusunda, ilgili yönetmelik Cumhurbaşkanlığı Yönetmeliği bölümüne eklenmiştir. Altmış iki maddeden ve Geçici sekiz maddeden oluşan yönetmeliğin; amaç, kapsam, dayanak ve tanımlarla ilgili hükümler içeren birinci bölümü dört maddeden oluşmaktadır. Yönetmeliğin ilk maddesinde, deniz turizmi tesisleri ile araçlarının yatırım ve işletmeciliğinin güçlendirilmesi ve teşviklenmesi, bunların güvenli bir şekilde kullanılması ile ülke ekonomisine ve turizmine katkı sağlayacak nitelik ve standartların belirlenmesi amacı taşıdığı görülmektedir. Ayrıca, deniz turizmi alanında faaliyet gösteren yatırımcı ve işletmeciler için asgari kuralların belirlenmesiyle sektörün uluslararası rekabet gücünün arttırılması hedeflenmektedir. 

Deniz turizmi tesisleri ile deniz ve iç sularda faaliyet gösterecek olan Türk bayraklı ticari deniz araçlarına turizm yatırımı ve işletme belgelerinin verilmesi bu yönetmelik ile düzenlemiştir. Ayrıca, bu işletmelerin yönetimi, personel ve işletme özelliklerine dair uymaları gereken şartlar ile Türk ve yabancı bayrak taşıyan deniz araçlarının karasularındaki seyir esasları, Türkiye’ de kalış süreleri ve kabotaj hakları gibi konulara yer verilmiştir. 

Yönetmeliğin ikinci bölümü olan beş ve onuncu maddeleri arasında deniz turizmi tesislerinin genel özellikleri ve türleri düzenlenmiştir. Üçüncü bölüm deniz turizmi tesisleri turizm yatırımı ve işletmesi belgesi başlığı altında sekiz maddeden oluşmaktadır. Turizm yatırımı belgesi; yatırımın türü sınıfı ve süresi hakkında bilgi veren, yatırımcı tarafından sunulan belgelerle birlikte Bakanlık Tarafından düzenlenen bir belgedir. Turizm işletmesi belgesi ve kısmi turizm işletmesi belgesi ise; işletmelerin ilgili yönetmelikte belirlenen nitelikleri karşıladığını doğrulayan belge olarak tanımlanmıştır ve belgelendirmeye ilişkin bütün başvuruların e-Devlet üzerinden yapılacağı belirtilmiştir. Dördüncü bölümde deniz turizmi tesislerinin işletme esasları, beşinci bölümde deniz turizmi araçlarının türleri, altıncı bölüm deniz turizmi araçlarının belgelendirilmesi, yedinci bölüm deniz turizmi araçları işletmelerinin faaliyet prensiplerini ele alırken, sekizinci bölüm Türk karasularında seyir kurallarını düzenlemektedir. Dokuzuncu bölüm ise; yabancı deniz araçlarının kalma sürelerine ve kabotaj haklarına ilişkin hükümler içermektedir. Onuncu bölüm ortak hükümler başlığı altında belge işlemleri, değişikliklerin bildirilmesi ile ilgili esasları, teminat ve faaliyet raporlarını, personel niteliklerini, işletmelerin yetkilerini, belge iptalini düzenlemektedir.  On birinci bölümde ise; geçici ve son hükümler yer almaktadır.

Bu yönetmeliğe dayanılarak çıkarılan ve otuz maddeden oluşan “Deniz Turizmi Yönetmeliği Uygulama Tebliği” ise 10 Haziran 2023 tarihinde Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 32217 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.