Burdur Şiş Köftesi

GASTRONOMİ Yemek/Yiyecek Köfte

Burdur, tarih boyunca pek çok medeniyete ev sahipliği yaparak farklı toplumlarla ilişkiler ve etkileşimlere tanık olmuştur. Bu sayede Burdur’un mutfak kültürü ve diğer kültürel değerleri çeşitlenmiştir. Burdur Şiş Köfte veya il genelinde en çok bilinen adıyla Burdur Şiş, uzun yıllardan beri Teke Yöresi'nin Başkenti Burdur’da yapılan ve yöreye özgü bir kebap türüdür. Burdur Şiş Köftesi, Burdur Sanayi ve Ticaret Odası’nın 09.08.2010 tarihli başvurusu ile 20.03.2012 tarihinde tescil edilmiştir. Burdur Şiş Köftesinin en önemli özelliği, yapımında kullanılan kıymanın, dağlarda ve yaylarda yetişen kekik ve çalı bitkileriyle beslenen keçi etinden yapılıyor olmasıdır. 150 yıllık geçmişi olan Burdur’a özgü Burdur Şiş Köfte kıyması keçinin kaburga yatağı denilen bölgenin eti veya sıyrıntısından oluşmaktadır. Et kıyma makinesinden bir kez çekilir ve tuz eklenerek yoğrulur. Bir kg kıyma için 25-30 gram tuz yeterli olmaktadır. İlave yağ kullanılmaz, yağ etin kendi yağıdır. Kıyma, +4 derecede en az 30-60 dakika bekletilerek dinlendirilmeye bırakılır. Dinlenen kıymadan ceviz büyüklüğünde parçalar kopartılarak ince demir şiş üzerine su ile ıslatılarak sıkılır ve sonrasında demir şişlere takılan kıymalar mangal ızgaraya dizilerek pişirilir. Geleneksel servis yönteminde, garnitür olarak kendine has incecik ve yumuşak beyaz buğday unundan yapılan pide, közlenmiş yeşil biber ve domates bulunmaktadır. Burdur Şiş Köfteyi diğer kebap ve köfte türlerinden ayıran en belirgin özellik içeriğinde lezzet verici baharatların, soğan, sarımsak, ekmek içi gibi bilinen köfte veya kebap içeriklerinin bulunmamasıdır. Yöredeki hayvancılık faaliyetlerindeki değişimler, yörede faaliyet gösteren yiyecek içecek işletmelerinin ticari kaygıları, çevresel koşullardaki farklılaşma, insanların beslenme alışkanlıkları ve damak tatlarındaki değişimler Burdur Şişine de yansımıştır. Bu yansıma, günümüzde uygulanan Burdur Şiş reçetesinde keçi eti yerine dana eti kullanılması olarak karşımıza çıkmaktadır. Günümüzde genellikle kaliteli dana etinden elde edilen kıyma ve doğru oranda tuz ilavesi dışında bir ürün kullanılmadan hazırlanan Burdur Şiş Köfte kömür ateşinde çok pişirilmeden (ala sulu) sunulmaktadır. Burdur’u ziyaret edenlerin ve yerel halkın severek tükettiği Burdur Şiş, ilde yer alan pek çok yiyecek içecek işletmesinde aslına uygun olarak hazırlanıp servis edilmektedir. Burdur Şiş Köfte, sadece geleneksel bir lezzet değil, aynı zamanda bölgenin kültürel ve gastronomik geçmişini yansıtan önemli bir yemek olarak Burdur'un mutfak kültürüne katkı sağlamaktadır.

Referanslar

https://ci.turkpatent.gov.tr/cografi-isaretler/detay/38033, (Erişim tarihi: 05.02.2025); Kazan, Ş. (2005). Burdur mutfak kültüründe mahallî yemeklerle ilgili değerlendirmeler, bu yemeklere ad verme-anlamlandırma. İçinde; I. Burdur Sempozyumu (16-19 Kasım 2005) Bildiriler Kitabı (ss.147-180); Kılınç, O., Kilinç, U ve Ongun, U. (2017). Burdur İl’inin gastronomik çekicilikleri: Burdur mutfağından örnekler. İçinde; VI. Ulusal ve II. Uluslararası Doğu Akdeniz Turizm Sempozyumu Bildiriler Kitabı (ss. 87-106). Gaziantep; Pulluk, E., ve Örnek, A. (2022). Burdur mutfak kültürü. (ss. 93-101). İçinde; Oğan, Y., Editör, Gastronomi Alanında Tematik Araştırmalar I. Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları; Tozkoparan, U. (2024). Burdur İlinde Kültürel Turizmin Mekânsal Örüntüsü. (Birinci Baskı). İstanbul: Aktif Yayınevi.

Konuyla ilgili diğer maddeler için bkz.: