Bozcaada

Yerleşim Merkezi Deniz Destinasyonu

Adalar denizi olan Ege denizinin kuzeyinde yer alan Bozcaada (Tenedos), Thasos, Samothrace, Limnos ve Gökçeada (Imbros) ile birlikte Boğazönü veya Kuzey Ege adaları olarak bilinen ada grubunun bir üyesidir. Bu adalardan sadece Bozcaada ve Gökçeada Türkiye’ye aittir. Türkiye adaları içinde Bozcaada yüzölçümü olarak üçüncü büyük adadır ve Çanakkale boğazının hemen giriş kısmında konumlanmıştır. Bozcaada’nın yüzölçümü etrafındaki adacıklarla beraber yaklaşık 42 kilometredir. Bozcaada ve Gökçeada, idari olarak Çanakkale iline bağlı iki ayrı ilçedir. Bozcaada’da yerleşim, adanın kuzeydoğusunda yer alan ilçe merkezinde toplandı. İlçe merkezindeki yerleşim alanın dışında Bozcaada’da herhangi bir başka yerleşim alanı veya köy bulunmamaktadır. Bozcaada’nın yer yüzü şekillerine bakıldığında adanın genel olarak düz olduğu ve bazı iç kesimlerinde de küçük yükseltilerin yer aldığı görülmektedir. Göztepe 192 metre ile Bozcaada’nın rakımı en yüksek noktasıdır. Bozcaada’nın iklimi Akdeniz iklimine benzemektedir. Çanakkale Boğazının tam çıkışında bulunması nedeniyle Bozcaada kuzey rüzgârlarını fazlaca almaktadır. Adanın iklimi genel olarak yaz ayları serin ve kurak, kış ayları ise ılık ve az yağışlı geçmektedir. Bozcaada’da tarımsal faaliyet olarak üzüm bağcılığı (Çavuş Üzümü), özellikle şaraplık üzüm bağcılığı, yapılıyor. Üzüm bağları ada yüzölçümünün üçte birini kaplamaktadır. Bozcaada’nın 12 burnu bulunmaktadır. Bu burunlar arasında da eşsiz güzellikte 12 koy yer almaktadır.

MÖ 3000’e kadar uzanan tarihi ile Bozcaada’nın bilinen en eski yerleşikleri Pelasg’lardır. Pelasg’lar, Helenistik dönem öncesi kuzey ve orta Yunanistan’da Girit ve diğer Ege adalarında yaşayan bir halktı. Bozcaada, Pelasg’lardan sonra ada Fenikelilerden Osmanlılara kadar birçok medeniyete ev sahipliği yaptı. Bozcaada 21-31 Ekim 1912 tarihinde Birinci Balkan savaşı esnasında Yunanistan tarafından diğer Ege adaları ile birlikte ele geçirildi. Türk Kurtuluş savaşı sonrasında gerçekleştirilen Lozan antlaşması ile 24. 07. 1923 tarihinde Bozcaada Türkiye toprağı olarak kabul edildi.

Bozcaada’nın 2012 yılında yapılan son nüfus sayımına göre nüfusu 2.465’dir. Deniz ticareti güzergahı üzerinde bulunması nedeniyle tarih boyunca göç alan Bozcaada’da var olan Rum nüfusu son yıllarda giderek azaldı ve artık parmak ile sayılacak kadar kaldı. Bozcaada’nın Rum Ortodoks cemaatine ait Kimisis Teodoku Ortodoks Rum Kilisesi 1869 yılında inşa edildi ve hala aktif bir şekilde faaliyet göstermektedir. Bazı rivayetlere göre bu kilise Venedik döneminden kalmıştır. Kilise haftalık olarak sadece Pazar günlerinde ayin yapılması amacıyla açılmaktadır. Bu sürenin dışında iç mekanlar gezilememektedir. Bu kilise Bozcaada Rum Mahallesi olarak adlandırılan semtin tam merkezinde yer almaktadır. Kilisenin bahçesinde 1895 yılında inşa edilen 23 metre yüksekliğinde bir Çan Kulesi bulunmaktadır. Dört katlı olarak tasarlanmış olan bu kule Türkiye tarafından 2007 yılında restore edildi.

Yararlanılan Kaynaklar

Bozcaada Belediyesi (2019). Bozcaada Hakkında, http://www.bozcaada.bel.tr/bozcaada/bozcaada-hakkinda/, (Erişim tarihi: 13.10.2019); Bozcaada Kaymakamlığı (2019). Kimisis Teodoku Ortodoks Rum Kilisesi, http://www.bozcaada.gov.tr/kimisis-teodoku-ortodoks-rum-kilisesi, (Erişim tarihi: 12.10.2019); Türkiye Kültür Portalı (2019). Bozcaada (Tenados) – Çanakkale, https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/canakkale/gezilecekyer/bozcaada-tenados, (Erişim tarihi: 14.10.2019).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Çalışkan V. (2010). Religious Fairs of Rums on Islands of Gökçeada (Imbros) and Bozcaada (Tenedos), Turkey: Opportunities for Contribution to Tourism and Dialogue between Civilizations, Shima: The International Journal of Research into Island Cultures, 2: 65-87; Gürüney, M. H. (2009). Tenedos’dan Bozcaada’ya Unutulmuş Bir Ada Hikayesi. Çanakkale: Bozcaada Yerel Tarihi Araştırma Merkezi Yayınları.