Bozcaada Ozanın Günlüğü ve Homeros Okumaları

Etkinlik Seminer

(Bozcaada, Çanakkale, 2002 - )

Batı edebiyatının ilk büyük eserleri arasında kabul edilen İlyada ve Odysseia adlı çalışmaların okunduğu Ozanın Günü ve Homeros Okuma Etkinliği Çanakkale’nin Bozcaada ilçesinde 2002 yılından beri düzenlenmektedir. Antik dünyanın en büyük şairi kabul edilen Homeros’un anısına gazeteci-yazar Haluk Şahin tarafından başlatıldı. Temmuz ayının ilk hafta sonu gerçekleştirilen etkinlik, Prof. Dr. Haluk Şahin, Prof. Dr. Cevat Çapan ve Prof. Dr. Rüstem Aslan’ın danışmanlığında düzenlenmektedir. Her yıl davet edilen bir ozanın önderliğinde iki gün sürmektedir. Etkinlik boyunca davetli ozanın şiirlerini okumaktadır. Ayrıca katılımcılara ünlü destan İlyada’yı ve Homeros’un diğer yapıtlarını birçok dünya dilinde dinleme fırsatı yaratılmaktadır. 2019 yılına kadar Homeros 26 dilde okunmuştur. Etkinliğin en önemli özelliği; güneşin ilk ışıkları eşliğinde adanın Troya’ya bakan arka deniz sahilinde kalabalık bir grup eşliğinde şiir okumalarının gerçekleşmesidir. 2019 yılında 18. düzenlenen etkinliğe çok sayıda şiir sever katıldı. Bu etkinlikte Yunanistan’dan gelen Elizabet Kovi ile Pembe Akgün, İzmirli ozan Homeros’un mısralarını Eski Yunanca ve Türkçe olarak sunmasıyla başladı. Ardından Homeros’un İlyada ve Odysseia adlı destanlarındaki kadın kahramanlar Prof. Dr. Haluk Şahin’in verdiği bilgilerle anlatılan etkinlikte Troya Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Rüstem Aslan ise Helen karakterini anlattı.

Etkinliğin ilk beş yılında Homeros’un İlyada’sı baştan sona okunmaya başlandı ve Azra Erhat- A. Kadir’in çevirisi ana metin olarak kullanıldı. Dileyenin destanı istediği dilde okuyabildiği etkinlikte 2009’a kadar İngilizce, Almanca, Fransızca, İtalyanca, İspanyolca, Rusça, Fince, Yunanca, Danimarkaca, Boşnakça, Lehçe, Bulgarca okumalar yapıldı. 2009’da ilk kez okunan diller arasında Japonca ve Macarca da yer aldı. İlk altı yıl okuma sırasında mersin ağacından yapılmış bir atkıyı takan konuklar daha sonraki yıllarda defne dallarından yapıldı bir çelenk başlarına takmışlardır. Sonrasında çelenkler anı notuyla sergilenmek ve saklanmak üzere Bozcaada yerel tarih müzesine bırakılmaktadır.

2010 yılına kadar İlyada dokuz kez okundu ve devamı sayılabilecek Odyssiea okumalarına başlandı. Aynı yıl Homeros müziğinin klasik ve modern Grekçe, İngilizce olarak dinlenmesi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi dördüncü sınıf öğrencilerinin, görme engellilerinin kullandıkları Braille alfabesini kullanarak destandan bölümler okumaları etkinliğin en etkileyici kısmını oluşturdu. Bu önemli kültür-sanat etkinliği her sene 100’den fazla sanatseverin katılımı ile Bozcaada turizmine nitelikli bir katkı sağlamaktadır.

Homeros okumalarının yaratıcısı Haluk Şahin İlyada’yı Bozcaada’da okumanın özel anlamını söyle ifade etmektedir; “Homeros’un öyküleri buraların öyküleridir. Troia karşımızda duruyor. Akhilleus bu adayı yağmaladı, Odyseus Agamemnon’la kavga ettikten sonra belki bizim okumak için seçtiğimiz sahile çıktı ve ertesi gün Troya’ya çıktı. Homeros kozmik bir bilinmezliğin ortasında hayatına anlam bulmaya çalışan insanlığın sesidir. Kavimler üstüdür.”

Yararlanılan Kaynaklar

Başgelen, N. (2010). Ozanın Gününde Bozcaada. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları; Başgelen, N. (2011). Ozanın Gününde Bozcaada. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları Bozcaada Turizm İşletmecileri Derneği (BOZTİD), (2019). Web Sitesi http://www.boztid.org.tr/ozanin-gunlugu-ilyada-okumalari/, (Erişim tarihi: 05.04.2020).