Bergama TUSAN Motel

Konaklama Tesisi Otel

(Bergama, İzmir, 1962 - 2000)

Yabancı turistler için 10 ila 15 günlük düzenlenen Anadolu kültür turları ve antik-turistik kent gezileri sırasında konaklamaları sağlamak üzere 1960’ların başında kurulan TUSAN m/otel zincirinin durak noktalarından biridir. Karayolu ile yolculuk yapanların ve Bergama antik kenti ziyaretçilerinin konaklaması amacıyla inşa edilerek 1962 yılında faaliyete başlayan motel, dış turizme yönelik olarak da hizmet verdi. Gazete haberlerinde ya da broşürlerde TUSAN Motel Bergama olarak bahsedilen motel, bölgenin turistik belgeli ilk konaklama merkezi olması ve motel işlevini sürdürdüğü yıllar boyunca kent yaşamında oynadığı rol açısından büyük öneme sahiptir. İzmir-Çanakkale Karayolu’nun Bergama yol ayrımı üzerinde konumlanan, Yolçatı Mevkii’nde, Bergama kent merkezine 6.5 kilometre ve Bergama antik kentine 11 kilometre uzaklıkta bulunan motel, ülkedeki turizm tesisleri içinde tüm yıl turizm konaklama işletmesi olarak faaliyette bulundu. Dönemin gazete haberlerinde, 1960’ların başında yörenin nadir konaklama tesisleri arasında bulunan Bergama merkezindeki Bergama Turistik Palas, Balay Oteli, Şehir Oteli, Park Otel, Halk Oteli, Bergama Oteli, Merkez Oteli, Paşaoğlu Oteli ve Çukurhan Oteli’nden farklılaşarak kentin girişinde konumlanan bir motel olarak öne çıktı. İlk projenin mimarı Ertem Ertunga olmasına karşın kayıtlarda yapının resmî müellifi Mimar Y. Sadi Tugay olarak görünmektedir. Mimari özelliklerinin, döneminin turizm mimarisine işaret etmesi dolayısıyla motelin, turizm mimarlığı tarihine ve kültürüne katkıları oldu. Mimari olarak, yalın kütle kompozisyonu, dengeli oranları, sakin tektoniği, rasyonel ve sade malzeme seçimi ve detayları ile motel, dönemin modernist çizgisini yansıtmaktaydı. Konaklama ve onu destekleyen yeme-içme-eğlence fonksiyonlarında, konaklama üniteleri, servis birimleri ve sosyal donatıları içeren mahallere sahip bir yapı grubu, otopark ve açık alan çevre düzenlemesi ile hizmet verdi. 1.200 metrekarelik taban alanına oturan motel yapısı konaklama birimleri, teknik ve yönetimsel anlamda servis veren mekânlar, kapalı ve açık sosyal donatılara sahipti. 24 oda ve 48 yatak kapasiteli bir turistik motel olarak açılan ve 1972 yılında 36 yataklı bir blok eklenen yapının yenileme projesini 1973 yılında Mimar Mehmet Oruç Muratoğlu çizdi. Motel, ilerleyen yıllarda 84 konaklama birimi ve 168 yatak kapasitesi ile hizmet verdi. Motelin hemen yanında projelendirilen BP akaryakıt istasyonu işlemediği için kapandı. TUSAN Şirketi tarafından açılan motel, 1980’de şirketle birlikte Şinasi Hurda ve ortaklarına satıldı. 1990’lı yıllara değin aktif bir şekilde motel olarak, ardından bir süre restoran olarak hizmet verdi. 2000 yılında yeni kiracıları tarafından konaklama ve yeme-içme fonksiyonunun dışında kullanıldı. TUSAN Şirketi’ne ait olan motel, yapısı halen ayakta olmasına karşın hizmet vermemektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

Milliyet gazetesi (11.05.1962), http://www.milliyet.com.tr, (Erişim tarihi: 28.07.2013).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Savaşır, G. ve Tuna Ultav, Z. (2009). 1960’ların Modern Mimarlık Mirasına İki Örnek: Bergama ve Selçuk TUSAN Motel, Mimarlık, 350: 56-60; Tuna Ultav, Z. ve Savaşır, G. (2008). Bergama Tusan Motel. İçinde; Türkiye Mimarlığında Modernizmin Yerel Açılımları IV (s.76). Bursa: Uludağ Üniversitesi; Tuna Ultav, Z. ve Savaşır, G. (2016). 50 Yılın Ardından Türkiye’nin İlk Otel-Motel Zinciri TUSAN. İzmir: Yaşar Üniversitesi yayınları.