Nevşehir TUSAN Otel
Konaklama Tesisi Otel
(Nevşehir, 1968 – 2002?)
-
2019
Yabancı turistler için on ila 15 gün süren Anadolu antik kent gezileri sırasında konaklamalarını sağlamak üzere 1960’ların başında kurulan TUSAN m/otel zincirinin durak noktalarından biri olup, ağırlıklı olarak Fransız turistleri ağırladı. 1968 yılında TUSAN müdürlerinden Melih Ataklı’nın açtığı Nevşehir TUSAN Otel, 1961’de hizmet vermeye başlayan Ürgüp TUSAN Otel’deki artan talebin bir bölümünü karşılamak üzere hizmete sokuldu. Belediye tarafından inşa ettirilen otel, TUSAN Şirketi tarafından işletilmesinden sekiz yıl sonra; 1976 yılında ihaleye çıkarıldı; yüksek fiyat nedeniyle TUSAN Şirketi otelin yönetimini bırakmak zorunda kaldı. 1976 yılında oteli Ferdi Uçargönül kiraladı ve adını TUSAN’a benzer bir şekilde ORSAN olarak değiştirdi. Uçargönül, Ali Acundaş ile birlikte 1979’da Kuşadası Kervansaray Otel’in işletmesini aldıktan sonra otelle birebir ilgilenemediğinden dolayı işletmede çeşitli zorluklar yaşaması üzerine; 1996 yılında oteli belediyeye devretti. Devirden sonra, beş ila altı yıl belediyenin işlettiği otel, günümüzde Jandarma Sosyal Tesisleri olarak kullanılmaktadır.
Nevşehir TUSAN Otel, kent merkezinde, Saatçi Hoca Caddesi ile Kayseri Caddesi’ni birleştiren Tusan Sokak üzerinde konumlandı. Yaklaşık 11 bin metrekarelik yapılaşma alanı içinde konumlanan otel, taban alanı 1.000 metrekare olan konaklama ve servis birimleri ile içinde yüzme havuzunun da bulunduğu 10 bin metrekarelik rekreasyon alanından oluşmaktaydı. Otele yaklaşım, batısındaki Tusan Sokak üzerindendi. Özgün projenin mimari proje müellifi bilinmemektedir. Nevşehir TUSAN Otel olarak hizmet vermeye başladığı 1968’de toplam 72 odanın yer aldığı altı katlı bir konaklama bloğu ve onu tamamlayan peyzajdan oluşmaktaydı. Yaklaşık beş bin metrekarelik inşaat alanına sahip yapı, giriş katının üzerinde yer alan beş konaklama katından oluşmakta; en üst kat roof bar da içinde bulunduğu çay ve toplantı salonu, restoran ve teras gibi sosyal mekânlar ile son bulmaktaydı. Girişte önbüronun hemen yanında, turistik bir öge olarak dekore edilmiş bir şark köşesi ve yanında da yerel üretim halıların sergilendiği bir teşhir salonu bulunmaktaydı. Oda birimleri, koridor üzerinde doğu ve batı cepheli olacak şekilde çift taraflı yerleştirildi. Otele hizmet veren bir de havuz bulunmaktaydı. Nevşehir TUSAN Otel olarak hizmet veren yapının mimarisini modern olarak tanımlamak mümkündür. Bununla birlikte, otelin giriş mekânının ve ruf barın kesme taş duvarlarında; bu modern dille çelişecek biçimde Kapadokya Bölgesi’nin yerel yapı malzemelerinden, işçiliği oldukça zor olan tüf kullanıldı. 1988 yılında Mimar Mehmet Ağrı tarafından alt katı gece kulübü, üst katı restoran işlevli ek bina yapıldı. TUSAN m/otelleri, yalnızca ünlü konuklara ev sahipliği yapmakla kalmayıp, Türk filmlerine de sahne olmaları açısından sosyal yaşamın hareketli olduğu tesislerdi. Nevşehir TUSAN Otel, Kapadokya yöresinde Peter Collinson tarafından çekilen; Tony Curtis, Charles Bronson, Fikret Hakan ve Salih Güney’in de rol aldığı İngiltere yapımı Paralı Askerler (You Can’t Win ‘Em All) ve ünlü İtalyan yönetmen P. P. Pasolini tarafından 1969 yılında çekilen ve başrolünde Maria Callas’ın oynadığı Medea filmlerinde görev alan ekiplerin burada konaklamaları dolayısıyla da önemli bir yere sahiptir. 1970’lerde bölgenin en büyük oteli olarak adı geçen otelin bulunduğu sokağa Tusan Sokak adının verilmiş olması da otelin, kent belleği açısından önemine işaret etmektedir.
Referanslar
Acundaş, A. ile 20. 02. 2012 tarihli görüşme. (Görüşen: Z. Tuna Ultav); Uçargönül, F. ile 8. 06. 2011 tarihli görüşme. (Görüşen: Z. Tuna Ultav); Uçargönül, F. ile 8. 02. 2013 tarihli görüşmeler. (Görüşen: Z. Tuna Ultav);
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Tuna Ultav, Z. ve Savaşır, G. (2016). 50 yılın Ardından Türkiye’nin İlk Otel-Motel Zinciri TUSAN. İzmir: Yaşar Üniversitesi Yayınları.