Yeşil Müşteri
Kavram Üretim Yönetimi ve Pazarlama
-
2020
Çevresel sorunların yaygınlaşarak etkisini daha fazla hissettirmesiyle birlikte çevreyle ilgili kavramlar bilim insanları, işletmeler ve tüketiciler dahil tüm kesimler tarafından daha çok ilgi görmeye başlamıştır. Yeşil kavramı çevre konusunda duyarlılığı temsil etmekte ve tamlama yoluyla eklendiği diğer kavramların da bu duyarlılığına işaret etmektedir. Yeşil müşteri kavramı çoğunlukla yeşil tüketici kavramıyla eşanlamlı kullanılmaktadır. Yeşil müşteri ürün satın alırken çevresel faktörlerden etkilenen alıcıları ifade eder. Çevre bilinci ve duyarlılığına sahip olan yeşil müşteri, ürün veya hizmetin üretim, dağıtım aşamalarında çevreye daha az zararlı hammadde ve teknolojilerin kullanılması, iletişim sürecinde çevre bilincini geliştirecek mesajların verilmesi, çevreyi koruyucu sosyal sorumluluk yatırımların yapılması gibi faktörlere göre satın alma faaliyetine yön verir. Yeşil müşterinin satın alma karar sürecinde çevresel konuları nasıl değerlendireceği değişkenlik gösterebilir. Bazı yeşil müşteriler yeşil etiketli ürünleri tercih eder, hatta bunlar için fazladan ödeme yapmayı kabul edebilir; bazıları yeşil etiketli olduğu için satın alma miktarını artırabilir; bazıları satın alma miktarını azaltabilir veya satın almaktan tamamen vazgeçebilir. Turizm müşterileri de çevresel duyarlılıkla kitlesel turizmden çevreye daha saygılı ekolojik turizme yönelmektedir. Turizm sektöründe yeşil müşterilere yeşil turist denilmektedir.
Yeşil müşteri kavramını, müşteri grupları arasında tamamen ayrı bir grup olarak düşünmek yanıltıcı olabilir. Yeşil müşteri ayrımı yeşil olan ve olmayan şeklinde değil, yeşil tüketime ilişkin bilinç, tutum ve davranış özelliklerinin dağılımıyla ilgilidir. Yeşil tüketim bilinci tüketim davranışlarına farklı şekillerde yansımaktadır. Çevre farkındalığı ve yeşil tüketim bilinci arttıkça müşterilerin tüketim davranışlarında olumlu değişiklikler beklenmektedir. Bu değişiklikler tüketim miktarını azaltma, yeniden kullanma ve geri dönüşüm şeklinde kendini göstermektedir. Tartışmalı olmakla birlikte kadınların erkeklerden, gençlerin yaşlılardan daha yeşil müşteri olduğu yönünde araştırmalar vardır. Ayrıca eğitim ve gelir seviyesi ile yeşil tüketim arasında doğrusal ilişki araştırmalara yansımıştır.
Referanslar
Altunöz, Ö., Arslan, Ö. E., ve Hassan, A. (2014). Turistlerin yeşil pazarlamaya yönelik görüşlerinin demografik değişkenler kapsamında incelenmesi, Istanbul University Journal of the School of Business Administration, 43(1); Gedik, Y. (2020). Yeşil Pazarlama Stratejileri ve İşletmelerin Amaçlarına Etkisi, International Anatolia Academic Online Social Sciences Journal, 6(2): 46-65; IGI-GLOBAL Çevrimiçi Sözlük, (2020). https://www.igi-global.com/dictionary/the-green-consumer-behavior/75636, (Erişim tarihi: 21.09.2020); Pass, C., Lowes, B., Pendleton, A., Chadwick, L., O’Reilly, D., ve Afferson, M. (2002). Green Consumer, Collins Dictionary of Business; Sevgi, O. (2020). Yeşil Terimler ve Anlamları, Avrasya Terim Dergisi, 8(1): 44-61.