Uşak Tren Garı
Terminal, Havalimanı ve Liman Tren Garı
(Uşak, 1890 – )
-
2019
XIX. yüzyıl sonlarından itibaren Uşak, demiryolundan ilk yararlanan iller arasında yer almaktadır. İzmir-Afyonkarahisar bağlantılı olarak gerek yük taşımacılığı gerekse yolcu taşımalığı açısından önemli bir yere sahiptir. Tren yolu ulaşımı, Uşak’ın sanayi kenti olması nedeniyle üretilen ürünlerin dağıtımında en çok tercih edilen ulaşım biçimidir. 1890 yılında Fransızlar tarafından inşa edilen Uşak Tren Garı binası, günümüzde kullanılmaya devam etmektedir. Uşak Tren Garı ve çevresi tarihi ve görsel özellikleri nedeniyle birçok kültürel ve sanatsal faaliyetlerde yer almaktadır. Uşak Müzesi’nin, Uşak Tren Garı binasının yanına inşa edilmesiyle yerli ve yabancı turistlerin dikkatini çeken bir merkez haline geldi.
Uşak Tren Garı, 129 yıllık bir geçmişe sahiptir. Çevresinde 30 civarında tek ve çift katlı bina bulunmaktadır. Bunların bazıları hâlâ aktif olarak kullanılmakta fakat bazı binalar artık kullanılmamaktadır. Gar alanında altı tanesi restore edilen küçük ve orta büyüklükte olmak üzere toplam 19 tek katlı yapı bulunmaktadır. Ayrıca bir tanesi restore edilen iki adet iki katlı yapı bulunmaktadır. Bu binalara ek olarak bir adet atölye yapısı, bir adet ambar, bir adet döner köprü, bir adet su deposu ve bir adet de restore edilen tuvalet yapısı bulunmaktadır. Gar binası en dikkat çeken yapıdır. Bu yapıda Marsilya tipi kiremitli ahşap beşik çatı bulunmaktadır. Ayrıca ahşap saçakta süslemeli sarkıtlar vardır. Kapı ve pencerelerde basık kemerler bulunmaktadır. Kesme taş kaplı bina boyalıdır. Kapı ve pencerelerde kilit taşları ve köşe taşları da büyük konularak belirgin haldedir.
Gar, zamanında birçok filmde set olarak kullanıldı. Aşk Mahkumu, Koyver Kendini Gitsin, Kurşun Yarası, Eğreti Gelin, Kırık Kanatlar, Kara Tren ve Anadolu Ekspresi belgeseli gibi birçok sanatsal yapım Uşak Tren Garı’nda çekildi. Üç adet buharlı lokomotifin aktif olarak çalışması ve buharlı tren turlarının gerçekleştirilmesi de turizm açısından önemli bir değer olarak görülmektedir. Gar, tarihsel özelliği ile Uşak’ın gezilip görülecek mekânları arasında yer almaktadır.
Referanslar
Gürsoy, E. (2016). Uşak Garı ve İstasyon Binaları. Ege Üniversitesi Basım Evi. Bornova-İzmir; Koçan, N. (2011). Tarihi Mekanlarda Kültürel Dönüşüm: Uşak Tarihi Tren Garı Örneği, Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 11 (2): 130-137; Koçan, N. (2016). Ulaşımdan Kültüre Bir Değişim, IMUCO Sempozyumu Proceedings Book 21-23 Nisan 2016, Antalya; https://www.haberler.com/usak-in-at-ve-binicileriyle-kara-trenleri-film-haberi, (Erişim tarihi: 09.12.2019).