Tlos antik kenti savunmaya elverişli dağlık arazi yapısı ve Eşen Vadisi’ne hakim konumuyla öne çıkan Likya bölgesinin en eski yerleşim yerlerinden biridir. Bu antik şehir Muğla’nın Seydikemer ilçesinin yaklaşık 15 kilometre güneydoğusundaki Yaka köy mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Kent bölgedeki Akdağlar’ın sarp batı yamaçlarından başlayarak Eşen nehrinin getirmiş olduğu alüvyonlarla oluşmuş vadi düzlüğüne kadar uzanmaktadır. Şehir kuzeyinde Araxa, kuzeydoğusunda Oinoanda, kuzeybatısında Kadyanda, güneyinde Xanthos, güneybatısında Pınara ve batısında Telmessos antik şehirlerin arasında konumlanmaktadır.

Tlos’un çok eski bir tarihe sahip olduğu yadsınamaz. Antik şehrin kuruluşu Yunan mitoslarında Tremiles ile Praksidike’nin dört oğlundan biri olan Tloos’a dayandırılmakdadır. Hatta kentin isminin bu kurucuya dayandığına inanılmaktadır. Ancak kent adının Likçe’de Tlawa olarak okunması ve Hitit kaynaklarındaki Dalawa isminin Tlos’la özdeşliği kentin varlığını Prehistorik Çağlara kadara taşımaktadır. Söz konusu linguistik verilerin dışında hem kent merkezi hem de yakın çevredeki Girmeler ve Tavabaşı mağaraları gibi yerleşimlerde ortaya çıkartılan arkeolojik kalıntılar şehrin kuruluş hikayesinin Neolitik döneme kadar uzandığı göstermektedir. Tlos şehrinde yapılan kazılar sonucunda Hitit dönemine ait arkeolojik buluntular yer almaktadır. Özellikle Geç Tunç Çağ’a tarihlenen buluntular arasında taş balta ve küçük el aletleri ile farklı formlar gösteren bronz baltalar, hançer ve ok uçları öne çıkmaktadır. Bunun dışında Stadyum düzlüğündeki kazılar esnasında mimari bir konteks ile birlikte gün ışığına çıkan seramikler de bu dönemin habercilerindendir.

Tlos antik kenti 1838 yılında, şehrin muhteşem ve özgün olduğunu düşünen Sir Charlis Fellows tarafından keşfedilmiştir. Bu kent MÖ II. yüzyılda Likya Birliği’ne girmiş ve Likya Birliği’nde oy kullanma hakkına sahip olan Likya’nın altı büyük şehri arasında yer almıştır.  Tlos şehri XIX. yüzyıla kadar yaşamını sürdürebilmiş yegane antik kentlerden biridir. Fakat antik kent bölgede meydana gelen depremlerden büyük hasar görmüş ve şehrin sahip olduğu bütün görkemli yapılar yıkılmıştır. Roma döneminde şehir yapısını korumuş hatta bazı ilave ve düzenlemelerle yerleşimler genişletilmiş daha ferah bir şehir görünümü sağlanmıştır. Bizans döneminde ise şehirde daralmaya gidilerek şehrin etrafı surlarla çevrilmiştir. Osmanlı döneminde de eski yerleşimin yüzerine bir kale inşa edilerek orijinal doku büyük ölçüde bozulmuştur.

Tlos Antik Kenti’nde yürütülen ilk kapsamlı ve bilimsel araştırmalar ise 1994 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Akdeniz Üniversitesi’nin işbirliğinde başlatılan yüzey araştırmalarıdır. 2005 yılında kazı izninin verilmesi ile birlikte kentin anıtsal yapılarının kazısına başlandı. Tlos Antik Kenti 6 Şubat 2009 tarihi itibariyle UNESCO’nun Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme kapsamında “Dünya Mirası Geçici Listesine” eklendi. Tlos Antik Kentinin zengin kültürel ve doğal mirasının “Dünya Miras Listesinde” daha fazla temsil edilebilmesi amacıyla Akropol Kaya Mezarları, Stadyum Alanı, Tiyatro, Büyük Hamam, Kronos Tapınağı ve Kent Bazilikası gibi kentin anıtsal yapılarının kazılarına öncelik verilmiştir.