Tedarik
Kavram Üretim Yönetimi ve Pazarlama
-
2024
Tedarik kelime anlamı olarak, araştırıp bulmak, elde etmek ve sağlamak anlamlarına gelmektedir. Dar anlamda tedarik ise malzeme ve hizmetler olarak yorumlanmaktadır. Tedarik, bir ihtiyacın değiştiği süreçte mal ve hizmetlerin devam etme sürecidir. Bu süreç, bilginin belirlenmesi, satın alınması ve sürdürülme aşamalarını içermektedir. Tedarik, bir lojistik terimidir. Sanayi Devrimi sırasında tedarik, malzemelerin tedarik edilmesi, satın alınması ve taşınması için ihtiyaç duyulan üretim operasyonları olarak önem kazanmıştır. Ekonominin patlama gösterdiği XX. yüzyılın ortalarında, fırsat ve rekabetçi teklifler hususunda yol gösterici olmuştur. Günümüzde ise tedarik yeni dönüşümlerden geçmektedir. Her dönemde önemli bir kavram olmuştur. Tedarik, ihtiyaç duyulan ürün ve hizmetleri uygun fiyat, kalite ve zamanlamayla satın almayı ifade etmektedir. Etkili tedarik, kuruluşların maliyetleri düşürmesine, kaliteyi arttırmasına, mal ve hizmetlerin zamanında teslim edilmesine imkan sağlamaktadır. Dört çeşit tedarik türü vardır; doğrudan tedarik, dolaylı tedarik, mal tedariki ve hizmet tedarikidir. Tedarik sürecindeki temel adımlar:
İhtiyaçların Belirlenmesi (Değerlendirmesi): Hangi ürün veya hizmetlere ihtiyaç duyulduğunun belirlenme aşamasıdır. Tedarik sürecinin ilk adımı, eksiklikler, yeni projeler veya düzenli operasyonel gereksinimler nedeniyle ihtiyaç duyulan belirli malzemeleri, ürünleri, yazılımı veya hizmetleri tanımlamaktır. Bu aşama talep planlamasını ve tahminini içermektedir.
Kaynak Bulma (Tedarikçi Seçimi): İhtiyaçları karşılayabilecek tedarikçileri veya satıcıları bulmak için iş ihtiyaçlarına bağlı olarak en iyi potansiyel tedarikçilerin araştırılması ve değerlendirilmesi sürecidir. Alternatif tedarikçilerde belirlenir.
Teklif İsteği (Satın Alma Talebi Gönderme): Tedarikçileri teklif veya öneri sunmaya davet etmektir. Fiyat, zaman ve miktar gibi hususlarda satın alma talebi gönderilmesi sürecidir.
Değerlendirme: Tekliflerin fiyat, kalite, miktar, ödeme ve teslim süresi gibi kriterlere göre değerlendirilmesidir. Teklif talebi ile en iyi tedarikçinin seçilmesi, satıcıların maliyet, itibar, güvenilirlik, hız ve sürdürülebilirlik konularında değerlendirilmesini içermektedir.
Sözleşme: Taraflar arasındaki anlaşmanın sözleşmeler yoluyla resmileştirilmesidir. Koşulların gerektiği şekilde yeniden görüşülmesini kapsar. Sipariş edilen mal, hizmet ve koşulların resmi bir evrakla düzenlenmesidir.
Sipariş Yönetimi (Satın Alma Siparişi Oluşturma): Siparişlerin verilmesi, mal ve hizmetlerin teslimatının yönetilmesidir.
Fatura ve Ödeme İşlemleri: Mal veya hizmet alındığında tedarikçilere yapılan ödemelerin işlenmesidir. Malların teslimatının teyit edilmesi durumunda miktar ve kalite kontrolü gerçekleştirilir, tedarikçi faturası, zamanında ödeme sağlamak için satıcılar muhasebesi aracılığıyla işlenebilir. Sözleşmenin şartlarına bağlı olarak erken ödeme indirimleri uygulanabilir ve çeşitli ödeme yöntemleri kullanılabilir.
Tedarikçi Yönetimi: Tedarikçilerle ilişkilerin sürdürülmesi ve performansın izlenmesidir. İyi tedarikçi ilişkileri oluşturmak ve bu süreci yönetebilmek önemlidir. Stratejik olarak avantaj sağlamak için iyi tedarikçi performansı, koşullar, indirimler, iş birliği ve güvenilirlik önemlidir.
Tedarik, sürdürülebilirlik açısından oldukça önemlidir. Malzemelerin doğru ve zamanında temin edilmesi, üretimin sürekli olarak devam ettirilmesi sağlar. Sonuç olarak, tedarik süreci sadece mal alımından ibaret olmayıp, bir disiplin sürecidir. Tedarik işlevi bugüne kadar genellikle stratejik bir disiplin olarak kabul edilmiştir.
Referanslar
Akben, İ. Ve Güngör, A. (2018). Tedarik Zinciri ve Yalın Tedarik Zinciri, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 5(7): 1-12; https://tr.wikipedia.org/wiki/Tedarik, (Erişim tarihi: 20.10.2024); https://www.sap.com/turkey/products/spend-management/what-is-procurement.html, (Erişim tarihi: 20.10.2024); https://www.ticimax.com/blog/tedarik-nedir, (Erişim tarihi: 20.10.2024).