Taş Medrese ve Türbe
Doğal ve Kültürel Miras Medrese Türbe
Kahramanmaraş’ın Kurtuluş Mahallesi’nin sınırlarındaki Belediye Caddesi’nde yer alan Taş Medrese, Dulkadiroğlu Beyliği (diğer ismiyle Zülkadir Beyliği) Hükümdarı Alaüddevle Bey tarafından inşa ettirilmiştir. Bazı kaynaklarda Taş Medreseyi yaptıranın kimliği ile ilgili tereddütler olsa da Alaüddevle Bey’e ait vakıfnamelerde Taş Medreseyi kendisinin yaptırdığı ifade edilmektedir. Bu vakfiyede Taş Medrese’nin diğer isminin Rad Medresesi olduğu da söylenmektedir. Medresenin mevcut bir kitabesi olmadığından yapılış tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte yapının XV. yüzyılın sonlarında inşa ettirildiği belirlenmiştir. Ulu Camii’nin yakınlarında bulunan Taş Medrese, şehir merkezi sayılan bir konumda yer almaktadır. Eski kayıtlarda da Taş Medrese yapısının bulunduğu alan Köprübaşı yani önemli mevki olarak anılmaktaydı. Halk arasında iki katlı olduğu yönünde söylentiler olsa da Taş Medrese tek katlı ve açık avlulu inşa edilen küçük bir külliye şeklinde yapılmıştır. Taş Medrese; mescit, türbe ve medreseden oluşmaktadır. 1901 tarihinde yer alan maarif salnamesindeki kayda göre (bir yıl boyunca gerçekleşen faaliyet raporu) 25 öğrenci Taş Medrese’de öğrenim görmüştür.
Taş Medrese’de düzgün kesme taş işçiliği ve Memluk tarzı pencere uygulaması kullanılmıştır. Medrese çeşitli onarımlar görmüş olsa da günümüze kadar dokusunu korumakta ve Dulkadiroğlu Beyliği tarafından günümüze ulaşan tek medrese binası olma özelliği göstermektedir. 1920’li yıllara kadar fonksiyonunu sürdüren yapı şimdilerde mescit ve depo olarak kullanılmaktadır. Taş Medrese’nin türbe kısmı ise 1510 yılında inşa edilmiştir. Türbe, Alaüddevle Bey’in oğlu Mehmed adına yaptırılmıştır. Medrese ile türbe bir bütünlük oluşturmaktadır. Türbenin giriş kapısının üzerinde bir kitabe yer almaktadır. Kitabe çok harap durumda olduğundan okunamamaktadır. Türbede yer alan sandukaların (sandık veya mezar üstü) biri Alaüddevle Bey’in kızı; diğer altı tanesi ise Kurtuluş Savaşı kahramanlarına ait sandukalardır.
Referanslar
Bayburtluoğlu, M. Z. (1973). Kahramanmaraş’ta Bir Grup Dulkadiroğlu Yapısı, Vakıflar Dergisi, 10: 234-350; Tekin, R. (2000). Zülkadir Beyliği ve Osmanlı Devleti Zamanında Maraş’ta Yapılan Vakıf Eserler, Yüzüncü Yıl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3(3): 309-340; Türkiye Kültür Portalı, https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/kahramanmaras/gezilecekyer/tas-medrese, (Erişim tarihi: 20.12.2019).
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Kahramanmaraş Belediyesi, Taş Medrese ve Türbe, https://kahramanmaras.bel.tr/kesfedin/tas-medrese-ve-turbe, (Erişim tarihi: 11.08.2020)