Sevserek Han
Kervansaray ve Han Han Doğal ve Kültürel Miras Kervansaray Han
-
2020
Malatya merkeze bağlı Yaygın beldesi sınırları içerisinde bulunmaktadır. Şehir merkezine 21 kilometre uzaklıktadır. Batıya meyilli arazi üzerine güney-kuzey yönünde eş odaklı planda inşa edilmiştir. Kesin bir inşa tarihi bilinmemekle birlikte, civarda bulunan benzer hanlarla kıyaslandığında XIII. yüzyılın ortalarına tarihlendirilen Han’ın kazılarında bulunan bir sikke de Selçuklu dönemi Sultanı II. İzzeddin Keykavus (1246-1257) dönemini işaret etmektedir. Bu nedenle Han’ın, 1220-1250 yılları arasında inşa edilmiş olduğu düşünülmektedir.
Han, kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen olarak inşa edilmiştir. Giriş kuzeyden yapılmaktadır. Yaklaşık 1600 metrekare boyutundadır. Mekanın eyvana açılan kapısının etraf taşları sökülüdür. Eyvanın batısında ise iki mekan bulunmaktadır. Eyvana bitişik ve 3,80x4,00 metre ebatlarında olan mekanın, kalan duvar kalıntılarından buraya açıldığı ve üzerinin tonozla örtülü olduğu anlaşılmaktadır. Kuzeybatı köşedeki 3,80x3,90 metre ebatlarındaki mekan doğrudan dışarıya açılmaktadır. Kazıda çıkan bakır sikkeler 1230 yılından başlayarak Geç Osmanlı dönemi tarihini vermektedir. Sevserek I. Han’ın, 80 metre doğusundaki II. Han ile birlikte Selçuklu döneminde önemli bir menzili oluşturdukları ve Osmanlı dönemine gelindiğinde artık menzil olmaktan çıktıkları anlaşılmaktadır.
2011 yılında yapının turizme kazandırılması için bir restorasyon çalışması başlatılmıştır. Kapalı alan yabani ot ve ağaçlardan temizlenmiş ve yapı kullanıma uygun hâle getirilmiştir. Restorasyon sırasında Han’da basınçlı bir su ve ısıtma sistemi keşfedilmiştir. Mutfak olduğu düşünülen iki küçük odadan oluşan bir alanda, çiviler, madeni paralar, kavanozlar ve deve çanları gibi çeşitli metal nesneler ortaya çıkarılmıştır. Ancak, belirsiz nedenlerden dolayı çalışma, 2013 yılında durduruldu ve han alanı demir bir kapı ile kapatıldı. O zamandan beri Han, kaderine terk edilmiştir.
Referanslar
https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/malatya/kulturenvanterisit/sevserek-han, (Erişim tarihi: 26.12.2019); http://www.turkishhan.org/sevserek.htm, (Erişim tarihi: 26.12.2019).