Sarnıç Kilisesi

Doğal ve Kültürel Miras Kilise

Nevşehir’in Göreme ilçesinin doğusunda kalan ve Göreme Açık Hava Müzesi’ne kadar uzanan Zemi Vadisi içerisinde yer alan dört kiliseden biri olan Sarnıç Kilisesi’nin tarihi XI. yüzyıla dayanmaktadır. Konum olarak Nevşehir kent merkezine 17 kilometre uzaklıkta olan ve Karabulut Kilisesi’nin 200 metre ilerisinde bulunan Sarnıç Kilisesi, tarihte bir dönem sarnıç olarak kullanılmıştır. Eski dönemlerde sarnıç olarak kullanılmasından dolayı su altında kalan freskler zarar görmüştür. Su üzerinde kalan fresklerin ise üzerinde su izlerine rastlanmasına rağmen renklerinin canlı ve görülmeye değer bir kilise olduğu ifade edilmektedir. Genel olarak Sarnıç Kilisesi manastır kompleksinin bir parçası olmasına rağmen diğer komplekslerden farkı, kilisenin yakınlarında bulunan oymalı odaların uyumlu bir plan ve ortak bir avluya sahip olmasından dolayı kaynaklandığı belirtilmiştir.

Kilise, tek apsisli ve beşik tonoz örtülü bir yapıya göre inşa edilmiştir. Ayrıca kilise içerisinde bulunan fresklerin ilk göze çarpanlarının madalyonların içine resmedilmiş aziz tasvirleri olduğu belirtilmektedir. Kilisenin iç mekanı incelendiğinde ise zengin mavi ve kırmızı pigmentler, anlatı tasvirleri, eski peygamberler ile birlikte devasa baş meleklerin olduğu ifade edilmiştir. Sarnıç Kilisesi’nin sahne tasvirleri incelendiğinde ise Deesis, Meryem’e Müjde, İsa’nın Doğumu, Son Akşam Yemeği, Yahuda’nın İhaneti, İsa’nın Çarmığa Gerilişi, Vaftiz, Matamorphosis ve Pantekost sahlerinin yer aldığı belirtilmiştir. Tasvirlerden Son Akşam Yemeği’nin tonuzun kuzey yarısında ve batı kısmında yer aldığı bilinmektedir. Ayrıca sahnenin sağ kısmında bulunan yazıtta ise Havarilerin Akşam Yemeği yazdığı ifade edilmektedir. Geçmişte inşa edilen bu antik kilisenin tarımsal sarnıç şeklinde ikinci bir yaşamının olduğu da bilinmektedir. Kilisenin Zemi Vadisi’nin başında yer alması, kilisenin ideal su toplama deposu haline getirilmesine neden olmuştur ve çiftçiler kapıyı kapatarak depolanan suyun yukarıdan vadi içerisine akmasını sağlamışlardır. Fakat kilisenin içerisinde depolanan suyun Pentekost ve Son Akşam Yemeği fresklerini silerek zarar verdiği de belirtilmiştir.

Her yıl binlerce turist tarafından ziyaret edilmekte olan kilise genel anlamda kültürel ve dini turizm amaçlı ziyaretleri kapsamaktadır. Belirtilen turizm çeşitlerine ek olarak da trekking, fotoğraf çekme veya doğada yürüyüş yapma gibi aktiviteler gelen ziyaretçilere sunulmaktadır.

Yararlanılan Kaynaklar

Göreme Zemi Vadisi Hakkında Tüm Bilgiler/Kapadokya, https://www.kapadokyadayim.com/zemi-vadisi/, (Erişim tarihi: 26.12.2020); İşlek, A. (2018). Bizans Sanatında Son Akşam Yemeği Sahneleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Denizli: Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Sarnıç Kilise (Zemi Vadisi), https://www.cappadociahistory.com/post/cistern-church-zemi-valley, (Erişim tarihi: 26.12.2020); Sarnıç Kilise-Göreme, http://www.kapadokyatravel.com/turkiye-hakkinda/kiliseler/sarnic-kilise-goreme.html, (Erişim tarihi: 26.12.2020).