Batı Karadeniz Bölgesi’nde Karabük’e bağlı bir ilçe konumunda olan Safranbolu, Karabük ikent merkezine sekiz kilometre, Kastamonu’ya 105, Bartın’a 74 ve Ankara ve İstanbul’a sırasıyla 234 kilometre ve 441 kilometre mesafededir. 2018 yılı itibarıyla nüfusu 67.042’dir. Ankara ve İstanbul gibi metropollere yakın olduğu için yerli turistlerin, dünya miras listesi içerisinde yer aldığı için de yabancı turistlerin ilgisini çeken önemli bir destinasyon haline gelmiştir. Türk kentsel tarihinin koruma altına alınan önemli bir örneği olan Safranbolu; kendine özgü evleri, çeşmeleri, han ve hamamları ile geleneksel bir şehir dokusuna sahiptir. Bu özellikleriyle sit alanı olarak ilan edilerek Türkiye’nin nadide yerleşimleri arasında kabul edildi. Diğer yerleşim yerlerinden bu özellikleri ile ayrılan Safranbolu, 17 Aralık 1994’te UNESCO tarafından Dünya Miras Listesi’ne girdi.

Safranbolu’da turizmin gelişimi 1975 yılında Yüksek Anıtlar Kurulu’nun Safranbolu’yu Kentsel Sit alanı ilan etmesiyle başladı. O yıllarda gelen turistleri yerli halk evlerinde misafir etti ve bundan maddi kazanç sağlamadı. 1990 yılından bu yana küçük ve orta ölçekli işletmeler açıldı, turizm amaçlı kullanılmaya başlandı. Safranbolu’yu ziyaret eden yerli ve yabancı turist sayısının artması ile destinasyonun yatak kapasitesi her yıl arttı. Safranbolu’nun turistik arz talep verilerine göre, 2018 yılında destinasyona gelen yerli turist sayısı 218.584, yabancı turist sayısı ise 97.258 kişidir. Bir önceki yıla göre yabancı turist sayısı yüzde 67 oranında artış gösterdi. İç pazarın hakim olduğu destinasyonda, dış pazarı daha çok Çin ve Tayvanlı turistler oluşturuyor.

Safranbolu’da toplam 26 turizm işletme belgeli konaklama tesisi, 509 odaya ve 1.189 yatak kapasitesine sahiptir. Belediye belgesine sahip toplam 95 konaklama tesisi, 928 oda ve 2.392 yatak kapasitelidir. Bölgede toplam yatak kapasitesi 3.581’dir. Safranbolu, Türkiye’de ve dünyada çevresel dokusu içinde korunabilen üstün örneklerin başında geliyor. Öyle ki, günümüzde bile Safranbolu, geleneksel Türk toplumunun bütün özelliklerini taşıyan ve tarihi ve kültürel unsurları orijinal çevresi içinde tüm dünyaya sunan ender bir kent niteliği taşıyor. Müze kent konumunda olan destinasyonda 1.117’si koruma altında olan sayısız kültürel eser bulunuyor. Bu sayı, Türkiye’de koruma altına alınan yaklaşık 50 bin eserin önemli bir kısmını oluşturuyor.

Safranbolu denince ilk akla gelen özelliklerden biri de onunla bütünleşmiş evleridir. Geleneksel Türk mimarisini yansıtan bu evler aynı zamanda çevreye saygılı olarak tasarlanmıştır. Safranbolu’da, XVIII.-XIX. yüzyıllara ait 2000 kadar geleneksel Türk evi bulunmakta ve bu eserlerden yaklaşık 800’ü koruma statüsüne alındı.

Karabük merkezine yaklaşık dokuz kilometre mesafede yer alan Safranbolu’da havaalanı yoktur, ulaşım karayolu ile sağlanmaktadır. En yakın havaalanı, Ankara Esenboğa Havaalanı’dır. Kastamonu, Bartın karayolu üzerinde olduğundan ziyaretçilerin uğrak yeridir. Ziyaretçiler, genel olarak tarihi evleri görme, yeme-içme motivasyonları için Safranbolu’yu tercih etmektedir. Safranbolu aynı zamanda doğa turizmi ve mağara turizmi kapsamında hizmet vermekte ve ilkbahar ve yaz aylarında, özellikle hafta sonları, günübirlik ziyaretçi akınına uğramaktadır. Bu yapısı ile kültür turizmini tercih eden ziyaretçilerin görmesi gereken en güzel kentlerden biri olarak görülmektedir.

Safranbolu, her yıl yaz aylarında Uluslararası Altın Safran Belgesel Film Festivali’ne ev sahipliği yapmaktadır. Bu festivalin amacı, başta Safranbolu olmak üzere Türkiye’nin kültürel değerlerinin belgesel film festivali aracılığı ile korunmasını ve gelecek nesillere aktarılmasını sağlamaktır.

Yararlanılan Kaynaklar

Ayaz, N., Batı, T. ve Gökmen, F. (2015). Safranbolu’yu Ziyaret Eden Yabancı Turistlerin Destinasyon İmajı Algıları, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5: 54-69; Boz, M. ve Uğur, İ. (2015). Tarihi Kentler ve Turizm: Konaklama İşletmeleri Yöneticilerinin Safranbolu’da Turizm Gelişimine İlişkin Algıları. İçinde; M. Sarıışık ve A. Saldamlı (Editörler), International Congress of Tourism & Management Researches Bildiriler Kitabı (ss. 658-692). Sakarya: Sakarya Üniversitesi; Kılıç, S. E. ve Türkoğlu, G. (2015). Conservation Problems of Traditional Housing with Continued Original Function and Recommended Solutions: Safranbolu “Eski Çarşı District”, Megaron, 10 (2): 260-270; Otomotiv Distribütörleri Derneği (2019). Müze Kent Safranbolu, ODD Dergi, 11: 58-66; Özdemir, Ü. (2007). Safranbolu’nun Kültürel Miras Kaynakları ve Korunması, Doğu Coğrafya Dergisi, 26: 129-142; Safranbolu Turizm Danışma Bürosu (2019). Turist İstatistikleri, http://www.safranboluturizmdanismaburosu.gov.tr/TR-156223/turist istatistikleri.html, (Erişim tarihi: 09.05.2019).