16.07.2010 tarihli ve 27643 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Profesyonel Turist Rehberi Ulusal Meslek Standardı, Mesleki Yeterlilik Kurumu, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Türkiye Seyahat Acentaları Birliği’nin işbirliğinde hazırlandı. Profesyonel Turist Rehberi Meslek Standardı mesleğe ilişkin tanım, uluslararası meslekler içindeki konumu, meslekle ilgili mevzuatlar, çalışma şartları, mesleğin icrası esnasında rehberin kullanabileceği tüm olası araç-gereçler gibi konularda kapsamlı açıklamalar içerir. Meslek standardı kapsamında profesyonel turist rehberi “Yerli veya yabancı turistlere, turistlerin gezi öncesinde seçmiş oldukları dil ile uyumlu olmak üzere, rehberlik kimlik kartında belirtilen dillerde rehberlik eden, Türkiye’de tanıttığı bölgenin tarihi, kültürel ve doğal mirası hakkında bilimsel ve kapsamlı bilgi sahibi olan ve bu bilgileri iyi derecede bildiği en az bir yabancı dil ile turistlere aktarabilen, Türkiye’nin imajını en iyi şekilde yansıtabilen, seyahat acentaları tarafından düzenlenen tur programlarını seyahat acentasının yazılı belgelerinde tanımladığı ve tüketiciye satıldığı şekilde yürüten, gezi programının tüketiciye satıldığı şekilde yürütülmesini sağlayan veya müze ve örenyerlerinde organize olmuş grup/kişilere rehberlik eden kişi” olarak tanımlanmaktadır.

Rehberlik ettiği grubu gezdirmek ve bulunduğu yeri tanıtmakla görevli turist rehberleri başta yerli ve yabancı turistler olmak üzere seyahat acentaları, bölge esnafları ve güvenlik kuvvetleri gibi çeşitli kurum veya kuruluşlarla karşılıklı iletişim halindedir. Bu tür etkileşimlerinin yanı sıra turist rehberleri turistleri ve kendilerini göz önünde bulundurarak iş sağlığı ve güvenliği kurallarına dikkat eder. Çevre koruma kanununu göz önünde bulundurma, tur ile ilgili tüm planlamaları ve operasyonları yapma ve kendi meslekleriyle ilgili gelişmeleri takip etme, turist rehberlerinin diğer bazı önemli görevleri arasında yer alır.

Meslek standardı uyarınca profesyonel turist rehberleri gezdirmekle yükümlü olduğu turist grubunun yabancı dili karşısında yeterli düzeyde yabancı dil becerisine sahip olmalıdır. Bunun yanı sıra turist rehberlerinden arkeoloji, mitoloji, tarih, sanat tarihi, ekonomi, turizm, genel kültür, iletişim gibi turist rehberliği mesleğinin temelini oluşturan alanlarda yeterli bilgi ve beceriye sahip olması beklenmektedir. Ayrıca, iş ahlakı ve etik her meslekte olduğu gibi turist rehberleri için de vazgeçilmez bir konudur. Turist rehberlerinin gezdirmekle yükümlü oldukları yerli ve yabancı turiste/turistlere karşı din, dil, ırk ve cinsiyet gibi hassas konularda ayrım yapmamaları iş ahlaklarının temelini oluşturmaktadır.

27 Ocak 2010 yılında Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) ile Kültür ve Turizm Bakanlığı (KTB) ve Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB) bir araya gelerek rehberler için Ulusal Meslek Standardının oluşturulmasında görev aldılar. Bu üç kurum ulusal meslek standardının oluşturulmasında, paydaşlardan gelen görüşler doğrultusunda, Profesyonel Turist Rehberi Ulusal Meslek Standardını oluşturuldular. Daha sonra ise paydaşlardan gelen görüşler doğrultusunda bu oluşturulan standartlar 5544 sayılı kanunla Resmi Gazete’de yayınlanıp resmiyet kazandı.

Bu kanunla Profesyonel Turist Rehberi mesleği, “Rehberlik yapma becerisini kazanmış olup, rehberlik edeceği turistlere, rehberlik ruhsatnamesinde belirtilen dillerde rehberlik eden, Türkiye’de tanıttığı yerler hakkında bilgi sahibi olup ve bu yerlerin tarihi, kültürel miraslarını yabancı dil yardımıyla turistlere anlatan, bölgenin ve yörenin imajını olumlu bir şekilde yansıtan,  seyahat acentaları tarafından hazırlanan ve tüketiciye sunulan tur programlarını yürüten, tarihi yerler, müzeler ve ören yerlerinin tanıtılması ve gezdirilmesinde rehberlik eden kişi” şeklinde tanımlanmaktadır.

Bu kanunla birlikte meslek tanımı yapıldıktan sonra profesyonel turist rehberinin çalışma ortamı ve koşulları da düzenlendi. Buna göre bu meslekte çalışan kişilerin tur operatörleriyle, seyahat acenteleriyle, gelen turistle, gidilen yerlerdeki turistik işletmelerle, gezilecek yerlerdeki enformasyon personeliyle, sağlık çalışanlarıyla ve yardımcı hizmet veren diğer kişiler ile iletişim halinde olması gerekmektedir. Ayrıca bu meslek grubunda çalışan kişiler iklim koşulları ne olursa olsun, açık ve kapalı yerlerde, çalışma saatinin belli olmadığı durumlarda, uzun saatler seyahat etmeleri gerektirecek durumlarda çalışmalarında sakınca yoktur şeklinde düzenlenmiştir. Profesyonel Turist Rehberi Ulusal Meslek Standardı ile birlikte mesleklerini yerine getirirken kaza ve yaralanmalara karşı iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınması zorunlu hale getirildi.

Profesyonel Turist Rehberi Ulusal Meslek Standardı ile birlikte nasıl ölçme ve değerlendirmenin de yapılacağı da karara bağlandı. Bu standartta göre Profesyonel Turist Rehberi olabilmek için sözlü teorik ve uygulamalı sınav uygulanacaktır. Böylece ölçme ve değerlendirme yapılmış olacak, mesleki yeterlilik konusunda ise Mesleki Yeterlilik Kurumu Mesleki Yeterlilik, Sınav ve Belgelendirme Yönetmeliği çerçevesinde yürütülmesi sağlandı.