Geleneksel el sanatlarından biri olan Telkâri gümüş işlemeciliği, Süryani toplumunun ana sanat dallarından biridir. Bir takı işleme sanatı olan telkâri, geçmişinin çok eskilere dayandığı görülmektedir. Telkâri sanatının, yaklaşık olarak MÖ 3000 yılından itibaren Mezopotamya’da, MÖ 2500’lerden bu yana Anadolu’da kullanıldığı bilinmektedir. Telkârinin esas doğuş yeri Musul olup, oradan Anadolu’ya geçmiş  ve XV. yüzyıldan bu yana Türkler tarafından kullanılmaya başlanmıştır. Mardin yöresinde meşhur olan telkâri sanatı, ayrıca Trabzon ve Ankara'nın ilçesi olan Beypazarı’nda da bilinen bir işleme sanatıdır.

"Telkâri" kelimesi, Farsça kökenli bir kelimedir. Bu kelime, üretim sırasında kullanılan "tel" kelimesi ile, Farsçada örme anlamına gelen "kâri" kelimesinin bir araya gelmesiyle oluşmuştur.Telkâri sanatı bir teknik olarak “filigre” olarak da anılmaktadır. Telkâri; ince tel haline getirilmiş olan gümüşün küçük motifler ile birleştirilmesi işlemidir,yani gümüş işçiliği "Tillokâri" ise altın işçiliği manasına gelmektedir. Midyatlı Süryani ustaların usta-çırak ilişkisiyle geliştirerek sürdürdüğü bu sanat dalı, yirmi beş mikrona kadar inceltilmiş ve 950 derece sıcaklıkta eritilmiş gümüş teller kullanılarak yapılmaktadır. Gümüşün sahip olduğu anti-bakteriyel özelliğinden dolayı ilk dönemlerden itibaren hem mutfak araç ve gereçlerinde hem süs eşyalarında kullanılmıştır. Romalılar döneminde özellikle süs havuzlarında suyun yosun tutmasını önlemek için kullanılmıştır. Telkâri sanatı özellikle, bitki desenleri ve geometrik sembollerin bilezik, kolye, küpe, yüzük, kemer gibi çeşitli takı ve süs eşyalarına tasarlanması şeklinde uygulamaktadırlar. Ayrıca, bugünlerde rozet, kalem, isimlik gibi hatıra eşyalarının yapımında da kullanılmaktadır. Telkâride kullanılan farklı üç teknik bulunmaktadır. Bunlar; hasır, kakma ve kafes olarak adlandırılmaktadır. Hasır Telkâri; Trabzon yöresinde kullanılır ve örgü işi veya Trabzon işi olarak bilinir. Kakma telkâri; taş, maden veya ağaç üzerine kazınan şekil ve oyuklar içerisine tel yerleştirme ve sıkıştırma şeklinde yapılır. Bu teknik daha çok süs eşyalarında kullanılır. Kafes telkâride ise tellere şekil verildikten sonra kaynakla birleştirme işlemesi yapılır. Bu son teknik hem süs eşyası hem de takı yapımında kullanılmaktadır.

Telkâri sanatının yaşatılması ve yeni nesiller aktarılması için 10 Aralık 2023 tarihinde Midyat Belediyesi'nin girişimleri ile Telkâri Müzesi açılmıştır.  Müze, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde, Mardin'in Midyat ilçesinin Akçakaya Mahallesi'nde Süryani Çarşısı'nda bulunmaktadır. Midyat, tarihsel olarak Anadolu ve Mezopotamya'nın kesişim noktasında yer alması nedeniyle binlerce yıl ilim, kültür ve sanat merkezi olmuştur. Bu müze, ülkemizdeki bu sanat ile ilgili tek temalı müzedir. Ayrıca, yörenin zengin kültürel mirasına ev sahipliği yapması bakımından da önemlidir. Müzede Bizans, Roma, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerine ait çok sayıda eser bulunmaktadır. Bu eserler, Anadolu’nun ve Mezopotamya'nın binlerce yıllık geleneklerini barındıran nadide eserler olup, telkâri sanatını ve tarihini ortaya koyması bakımından değerlidir. Müzede ayrıca, bir telkâri üretim atölyesi de yer almaktadır. Bu atölyede ziyaretçiler, telkâri sanatının yapılış sürecini izleme ve eserleri satın alma imkanı bulmaktadır. 

Telkâri, kadim bir el sanatı olarak ustadan çırağa aktarılarak geçmişten bugüne kadar ulaşmıştır. Günümüzde makineleşmenin etkisiyle eski ticari önemi azalmakla birlikte, tarihi, kültürel ve turistik açıdan önemi artmış ve bu bağlamda sanatın sürekliliğini sağlamak için çeşitli koruma yöntemleri geliştirilmeye başlamıştır. Bunlardan biri Midyat Kaymakamlığı ve Midyat Belediyesi’nin başvurusu üzerine 9 Ağustos 2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu'ndan alınan “coğrafi işaret belgesidir”. Müze ayrıca, Somut Olmayan Kültürel Miras İl ve Ulusal Envanter (01.0055) listelerine de alınmıştır.

Telkâri Müzesi, sadece bir sanatın sergi alanı olmanın ötesinde, telkâri sanatının ve somut olmayan kültürel mirasın yaşatılmasına, tanıtılmasına katkıda bulunan önemli bir görsel alandır. Ziyaretçilerin ilgisine bağlı olarak, müzenin hem yöre hem de ülkemiz açısından önemli bir turistik yer haline geldiği görülmektedir.