-
2019
Hakkâri kent sınırlarının içerisinde, Cumhuriyet Caddesi'nin üzerinde bulunan Kilim Müzesi, 2008 yılında Hakkâri Valiliği tarafından hizmete açıldı. Kilim müzesi yönetmelikte İl Özel İdaresi’ne bağlı olup özel müze statüsünde bulunuyor. Aynı zamanda müze koleksiyonu değerlendirildiğinde etnografya müzesi konumundadır. Müzede Hakkâri’nin temel el sanatlarından olan kilim dokumacılığına ait eserler sergileniyor. Hakkâri’nin yerel kültürünü temsil eden kilimlerin bir müzede sergilenmesi fikri Hakkâri Valiliği tarafından yürütülen bir proje kapsamında gerçekleştirildi. Proje kapsamında kurulan üç ayrı kilim atölyesinde yaklaşık 170 civarı genç kız kilim dokuyor. Bu atölyede üretilen kilimlerin bir kısmı müzede sergilenirken bir kısmının satışı gerçekleştiriliyor. Müzede tarihi kilimlerin yanı sıra Hakkâri mutfağını temsil eden kap kaçaklar ve mutfak aletleri ile yünden yapılan giysiler de sergide yer alıyor. Müzede sergilenen tarihi kilimlerin, doğal kök boya kullanılarak boyandığı için yıllarca kullanılmasına, yıkanmasına rağmen boyasında hasar oluşmaması önemli özelliklerinden biridir. Müze kurulmadan önce valilik bünyesinde korunan birçok tarihi kilim çok sayıda ulusal ve uluslararası sergi ve fuarda sunulmuştur. 2008 yılında müzenin kurulması ile söz konusu kilimler ve Van’daki müzelerde sergilenen Hakkâri kilimlerinin bir kısmı bu müze koleksiyonuna eklendi. Müzede kilimler, çoraplar ve tarihi eşyalar isimleri ve tarihçesi Türkçe ve İngilizce olmak üzere teşhir ediliyor. Hakkâri yöresine özgü kilim dokumalarında yatay, dikey, diagonal veya merkezi süsleme kompozisyonları hâkimdir. Yöre halkı dokunan bu kilimleri duvar veya yatak örtüsü, heybe, taban yaygısı, beşik, deve örtüsü, yolluk gibi amaçlarla kullanıyor. Yöresel dokuma aletleri ve kök boyalar kullanılan iplerle dokunan kilimler yöre halkı tarafından kuş, çiçek, hayvan isimleri ile anılıyor. Yöresel Hakkâri kilim türlerine; Canbezar, Çılgül, Ertuşi, Gevdan, Gülgever, Gülhezar, Gülsarya, Halitbeyi, Herki, Hevçeker, Kesneker, Lüleper, Şamari, Şehvani ve Şimkubik Kilimleri örnek gösterilebilir.
Referanslar
Hakkari İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2019). Hakkari Kilimleri, https://hakkari.ktb.gov.tr/TR-159363/hakkari-kilimleri.html, (Erişim tarihi: 08.07.2019); Karahan, R. (2007). Dünden Bu Güne Hakkâri Kilimleri. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları; Yıldız, S. (2008). Hakkâri’de Kilim Müzesi Açıldı, https://www.yuksekovahaber.com.tr/haber/hakkaride-kilim-muzesi-acildi-10453.htm, (Erişim tarihi: 08.07.2019).
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Karahan, R. (2007). Dünden Bu Güne Hakkâri Kilimleri. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.