Bayburt ve Erzurum illerinin sınırları içerisinde bulunan Kop Dağı Müdafaası Tarihi Milli Parkı, 2016 yılında 6335 hektar olarak ilan edildi. Milli parkın doğal değerlerinin yanında, tarihi ve anıtsal değere sahiptir. Park sahası, Birinci Dünya Savaşı’nda Rus ordusunun durdurulması ve Osmanlı-Rus Savaşı’nın geleceğini belirleyen önemli bir cephe olmuştur. Alanın ana kaynak değerlerini; Kop Dağı savunmasından günümüze kalan mevziler, siperler, şehitlikler, anıtlar, muharebede kullanılan binalar oluşturmaktadır.

Osmanlı Devleti, Birinci Dünya Savaşı’nda Çanakkale, Suriye, Irak ve Şark (Doğu) cephelerinde savaştı. Osmanlının 1915 yılında Sarıkamış’taki yenilgisinden sonra doğu cephesi dağıldı. 1916 yılında Rus Ordusu, Anadolu ve İstanbul’u işgal etmek için harekât başlattı ve bunun sonucunda Erzurum ve Trabzon’u ele geçirdi. İstanbul’un fethinin gerçekleştirmesinin ilk koşulu, Erzurum-Trabzon Yolu’nun yani Kop Dağı’nın ele geçirilmesidir. Bayburt ve Kop Dağı, Birinci Dünya Savaşı’nda Erzurum-Trabzon bağlantısı göz önünde bulundurulduğunda, Osmanlı ordusunun lojistik ihtiyacını karşılaması açısından önemli stratejik bir noktadaydı. Aynı zamanda Kop Geçidi, Doğu Anadolu’yu Karadeniz’e bağlayan ve Trabzon’dan Tebriz’e kadar uzanan ‘Tarihi İpek Yolu’ üzerinde bulunmaktadır.

Ortalama rakımı 2500 metre olan milli park, genel olarak dağ bozkırlarıyla kaplı olup barındırdığı habitat özellikleri ile görsel değere sahiptir. Park, ormanların doğal yayılışının en üst sınırında yer almaktadır. Bu orman yayılışının üstündeki ise alpin bitkileri bulunmaktadır. Milli parkta, yuvarlak geven, boynuzlu gelincik, engerekotu, bataklık nergisi, çuha çiçeği, salkımlı sümbül, ahlat gibi türler yayılış göstermektedir.

Rakımı 1.650-2.918 metre arasında olan Kop Dağı, barındırdığı 409 tür ve 82 alttür ve varyete bitki ile Türkiye’nin önemli bitki alanlarından olup Karadeniz’i Doğu Anadolu’ya bağlayan en önemli geçitlerden birine sahip olması nedeniyle endemik bitkilerin yoğunlukta bulunduğu ender yerlerden biridir. Bu türlerden 34’ü önemli türlerdir. Dünya üzerinde yalnızca Kop Dağı’nda yaşayan bitki türlerinden Stachys bayburtensis (Çarşak Çayı) milli parkta yayılış göstermektedir. Kop Dağında, yer yer orman kalıntıları ve çalı toplulukları ve yüksek kesimlerinde yüksek dağ çayırları bulunur. Kop Dağı’nın zirvelerinde titrek kavak, ardıç ve meşe türleri bulunmaktadır.

Türkiye’nin en zengin kelebek alanlarından biri olan Kop dağında, 10’u endemik, 37’si nadir olmak üzere toplam 134 kelebek türü tespit edildi. Yine Kop Dağı’nda bulunan Kafkas semenderi nesli tehlike altında bir türdür. Çoruh Vadisi’nin kuş göç yolları üzerinde olması sebebiyle kuş gözlemciliği açısından en önemli bölgelerden biridir. Vadide 207 farklı kuş türü gözlendi. Kara ağaçkakan ve bozkır şahini milli parkın Önemli yerel hayvan varlığını oluşturmaktadır. Diğer önemli fauna türleri arasında vaşak, ayı, tilki, kurt gibi türler bulunmaktadır.

Kop Dağı’nın batısında yer alan heyelan gölü milli parkta bulunan diğer doğal kaynaktır. Ayrıca altı ay boyunca karla kaplı olması sebebiyle kış sporları için uygun olan dağda, bir kayak merkezi bulunmaktadır. Merkezde, her yıl Bayburt Üniversitesi tarafından organize edilen Kop Dağı Kar Festivali düzenlenmektedir.

Milli parkn 2018 yılında onaylanan Uzun Devreli Gelişme Planı’na göre alanda; üç adet günübirlik kullanım alanı, üç giriş noktası, tur güzergâhları, kır lokantası, muharebe izleme noktaları, çadırlı kamp alanı yapılması öngörülmektedir. Kop Şehitler Anıtı, Bayburt-Erzurum karayolunun 40. kilometre civarında yer almaktadır.

Bayburt’a 45 kilometre, Erzurum’a 75 kilometre uzaklıktadır.