Kirazköy Dağ Ilıcası

Konaklama Tesisi Termal Tesis - Kaplıca

Balıkesir’e 10 kilometre uzaklıkta, Kiraz Köyü'nün sınırları içinde bulunan Kirazköy Dağ Ilıcası’nın suyu ile ilgili yapılan araştırmalarda; Savaştepe yerleşim merkezinin 13 kilometre kuzey doğusunda Taşkışla ve Piripınar köylerinin birbuçuk kilometre kadar güney kesiminde 14 adet sıcak su çıkışı ve grubu tespit edildi. Sıcak sular volkanikler ile çökel birimler dokanağındaki tektonik zondan çıktığı, kaynakların sıcaklığının 31–40 ⁰C arasında değişmekte olduğu, debilerinin ise 13,51 litre/saniye ve flüorür içeren mineralce fakir sular olduğu ortaya konuldu.

Kirazköy Dağ Ilıcası’nda yer alan Taş Hamam’ın özellikleri arasında; dikdörtgen planlı, bir katlı taş malzeme ile inşa edilmiş, orta bölümünde havalandırma bacası yer almaktadır. Hamamın iç bölümünde, basamaklarla havuz bölümüne inildiği ve burada karşılıklı her iki duvar kenarında oturma bölümünün olduğu ve Roma dönemi mimarisinin özelliklerini taşıdığı tespit edilmektedir. Taş Hamam'ın kuzey yönünde benzer nitelikte, bekarların kullanımı için inşa edilmiş olduğu düşünülen Bekar Hamamı da vardır. Taş Hamam'ın kuzeydoğu yönünde, dikdörtgen planlı üç tarafı kapalı, bir tarafı açık bir şekilde, kesme ve moloz taş ile inşa edilmiş ve iç bölümde batı köşesinde sıcak suyun yüzeye çıktığı kaynağı bulunan, iki hamam arasında yer alan bir çamaşırlık da mevcuttur. Söz konusu yapının yakınında benzer özelliklerini taşıyan ikinci bir çamaşırlık daha bulunmaktadır.

2013 yılında Trakya Üniversitesi Sanat Tarihi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Engin Beksaç tarafından söz konusu ılıca ile ilgili yüzeysel araştırmalarda tespit edilen bulgulara göre; Kirazköy Dağ Ilıcası hamamının üstü dikdörtgen kapak taşlarıyla örtülmüş ve yan duvarlarının da bu tip blok taşlar ile yapılmış olmasının uzun bir yeraltı geçidinin var olduğunun teşhis edilmesi; özellikle Bergama Asklepionu’nda karşımıza çıkan geçidi hatırlatması ve diğer bina izleri, söz konusu yerin eski çağlarda bir Asklepeion veya şifacı niteliği belirgin olan bir kutsal alan olabileceğinin göstergesi olduğu belirtilmektedir. Söz konusu ılıca bölgesi, tüm tahribatlara rağmen, hala birçok özelliğini koruyan ve şifa kültleriyle iç içe geçmiş bir alan olarak dikkat çekmektedir. Kirazköy Dağ Ilıcası’nın arkasında yer alan bir akarsu yatağının başında sıcak ve soğuk doğal şifalı suların ılıcadaki su ile ilişkili olduğu gözlenmektedir.

Bu kaynaklar çevresinde de değişik dönemlere ait olduğu fark edilen duvar kalıntılarının gerçek niteliği, yapılacak kazı çalışmaları ile aydınlanabilecektir. 2018 yılında, Balıkesir Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararı ile Balıkesir’in Altıeylül ilçesinin Kirazköy Mahallesi ile Savaştepe ilçesinin Pelitçik Mahallesi'nin sınırları içinde kalan Kirazköy Dağ Ilıcasının bulunduğu alanda, mülkiyeti Hazine'ye ait ve üçüncü derece Arkeolojik Sit alanı içinde yer alan taş hamam, bekar hamamı ve iki adet çamaşırhane yapısının korunması, gerekli taşınmaz kültür varlığı niteliği taşımaları nedeniyle tescil edilmesine ve koruma alanı olarak belirlenen alanın hamam yapılarının koruma gruplarının birinci grup; çamaşırlık gruplarının ise ikinci grup olarak belirlenmesinin uygun olduğuna karar verildi.

Kirazköy Dağ Ilıcası hakkında, resmi kaynaklarda tarihi ile ilgili yeterli bilgiye ulaşılamadı. Ancak, yerel halk arasında Çaltılı Hamamı olarak da bilinen Ilıca ile ilgili, Romalı silahşörlerin düzenlediği av partilerinde bu sıcak suya girenlerin en büyük ayıyı avlayacağına, erkeklere güç verdiğine inanıldığı öne sürülmektedir. Kirazköy Dağ Ilıcası, sağlık turizmi başta olmak üzere, kültür turizmi, kırsal turizm, vb. birçok, turizm çeşidine ev sahipliği yapabilecek nitelikte olmasına rağmen, altyapısının yetersizliği nedeniyle mevcut potansiyeli değerlendirilememektedir. Araştırılması gereken kaplıcalardan biri olarak kayıtlarda yer alan ve hiçbir tesisi bulunmayan söz konusu Ilıca, ilkel koşullarda yöre halkı tarafından kullanılmaktadır.

Yararlanılan Kaynaklar

Kültür ve Turizm Bakanlığı Balıkesir Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurul Kararı, 2018/159; Balıkesir–Çanakkale Planlama Bölgesi 1/100000 Çevre Düzeni Planı Araştırma Raporu (2012). Cilt-I, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü; Sağlık için, Termal Kaplıcalarıyla Balıkesir (2009). Balıkesir: Balıkesir Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Broşürü.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

https://turizm.info.tr/balikesir-savastepe-tarihi-yerleri/, (Erişim tarihi: 20.03.2020).