Göl Destinasyonu

Doğal ve Kültürel Miras Göl Destinasyonu Göl

Karaların içerisinde kalarak denizlerle bağlantısı bulunmayan su birikintileri "göl" olarak isimlendirilmektedir. Destinasyon; çeşitli festival ve karnaval gibi etkinliklere sahip olabilen ve diğer turistik çekicilik unsurları ile markalaşmış bir bölgedir. Destinasyonlar insan zihninde olumlu ve olumsuz şekilde konumlanabilmektedir. Destinasyonların zihinde konumlanma şekli, bireylerin ihtiyaçlarına ve bunların ilgili destinasyonlarda karşılanma düzeylerine göre farklılık gösterebilmektedir. Destinasyonlar genellikle bir ülke, ada veya kasaba olarak tarif edilmekle birlikte, ziyaretçilerin seyahatler sırasındaki tercihlerinin farklılaşmasında rol oynayan; kültürel deneyim, seyahat amacı, seyahat sırasındaki davranış biçimleri, eğitim seviyesi ve geçmiş deneyimler algısal bir fark yaratarak destinasyonların farklı şekillerde zihinlerde konumlanmasına neden olabilmektedir. Çünkü bireyler arası kişilik özelliklerinin de farklı olması destinasyonların türlerinin farklı sınıflar almasına neden olmaktadır. Destinasyonlar; konumu, büyüklüğü, faaliyet süresi, kapsamı ve çekiciliklerine göre sınıflandırılmaktadır. Kongre, konferans, dini görevlerin yerine getirilmesi ve sağlıkta öne çıkan şehir (kentsel) destinasyonları, deniz, güneş, kum talebini karşılamak üzere sahil destinasyonları, kış sporları ve sosyal aktivite amacına uygun dağ destinasyonları, tarımsal aktivitelere uygun olan destinasyonlar, macera ve özel ilgi amaçlı yapılan otantik üçüncü dünya destinasyonları, destinasyon türlerinden bazılardır.

Destinasyonlar turistlerin seyahat ettikleri ve kısa süreliğine macera ve deneyim yaşama ihtimali ile ziyarette bulunacakları turistik ihtiyaçların karşılanabileceği çeşitli turizm bileşenlerini barındıran varılacak yer olarak adlandırılan noktalardır. Destinasyonlar; ziyaretçilerin pozitif ilgisini artırmak üzere belirli düzeyde çekiciliğe sahip olması gerekmektedir. Destinasyonlara yönelik kolay ulaşılabilirlik, ziyaretçilerin ilgili destinasyona dair tatil planı yapmaya yönelik pozitif bir ilgi duymasını kolaylaştıracaktır. Ulaşım konusunda ilgili destinasyonlara yönelik gerekli olan kara, hava ve deniz ulaşımlarının desteklenmesi, taşıma kapasitesinin kontrol altında tutularak planlanması önem taşımaktadır. Destinasyona dair çeşitli bilgilendirme ofisleri, rehberler, yönlendirici tabelalar, haritalar, bankalar, postaneler, zengin iletişim araçları, broşürler, gazete bayileri bunlardan bazılarıdır. Destinasyonların, turistlerin ilgi düzeylerine yönelik zengin aktivitelerle desteklenmesi destinasyona yönelik motivasyonların artması konusunda faydalı olacaktır. Turistik ziyaretin kalitesini artırmaya yarayacak olan yardımcı hizmetler, turizm faaliyetlerinin ödeme, ulaşım, gezip-görme gibi eylemler açısından kolaylaşmasını sağlayacak olan mevcut paketler ve ziyaretçi sayısını karşılayabilecek nicelikte ve yeterli niteliğe sahip konaklama işletmeleri gibi bir dizi bileşeni barındırması halinde turistik destinasyon olarak tanımlanabilmektedirler.

Göl destinasyonu, ziyaretçilerin rekreasyonel faaliyetlerde bulunabilmeleri için tercih ettikleri, doğa ile başbaşa kalarak rahatlayabildikleri, stresten uzak kalabildikleri, sakin ve huzurlu vakit geçirebildikleri, göl üzerinde kano gibi çeşitli su sporları yapabildikleri eko turizm temelinde değerlendirilmesi mümkün olan bir destinasyon çeşididir. Örneğin Sapanca Gölü; Marmara Bölgesi’nin doğu kesiminde, Adapazarı Ovası’nı İzmit Körfezi’ne bağlayan uzunca bir çukurun doğu bölgesinde yer almaktadır. Bulunduğu konumu gereği civar şehirlerden yerli ve yabancı ziyaretçilerin eksik olmadığı bir göl destinasyonudur. Sapanca Gölü  tektonik oluşumlar sonucunda meydana gelen doğal güzellikleri ile dikkat çeken ve yerleşim alanlarına oldukça yakın bulunan bir destinasyondur. Gölün ismi, güney kısmında yer alan Sakarya iline bağlı olan Sapanca’dan gelmektedir. Eski Türk kaynaklarında Ayan Gölü olarak geçen bu göl, güneyinde bulunan dağlardan gelen seller ile beslenmektedir. Gölün fazla suyu ise doğu tarafındaki Çark suyu aracılığıyla Sakarya Nehri’ne dökülmektedir. Karaçay, Kuruçay, Kurtköy, İstanbul, Karadere, Kaymakçı ve Mahmudiye dereleri Sapanca Gölü’nü beslemektedir. Göl etrafında keklik, çulluk ve tavşan gibi hayvanlar sıklıkla görülebilmektedir. Ayrıca tatlı su balığı avcılığı bu gölde yapılabilmektedir. Bir göl destinasyonu örneği olan Sapanca Gölü’nü ziyarette bulunan kişiler; ulusal ve uluslararası sörf, yelken ve kürek gibi sporlara dair müsabakaların yapıldığı bu destinasyonda sportif faaliyetleri izleyebilme şansına sahip olabilmektedirler. Bunlara ek olarak Sapanca Gölü ve çevresinde rekreasyon ve konaklama amaçlı bir çok nokta bulunmaktadır. Sapanca Gölü’ne yakın konumda bulunan bulunan Arifiye Ormanı’nda mevcut olan kamping ve piknik alanları da gölü ziyaret etmek için gelen misafirlerin uğrak noktalarından bazılarını oluşturmaktadır.

Göl destinasyonlarına yönelik bir başka örnek olan Poyrazlar Gölü ise, Sakarya ili sınırları içerisinde yer alan bir diğer göl destinasyonudur. Göl civarı, kara ve su kuşları açısından oldukça zengindir. Yapılan çalışmalarda toplamda 154 kuş türü tespit edilmekle birlikte; bunların 65’i (yüzde 42) yerli, 47’si (yüzde 31) yaz göçmeni, 36’sı (yüzde 23) kış göçmeni, 6’sı (yüzde 4) transit göçer kuştur. Gürgen, meşe, karaçam ve sarıçam gibi ağaçlarla geniş bir ormanlık alana sahip olan göl, günübirlik ziyaretçilerin uğrak noktasıdır. Göl bölgesinde bisiklet turları, festivaller, kamping ve karavan turizmine elverişli noktalar da bulunmaktadır. Poyrazlar Gölü etrafında piknik, dinlenme, doğa yürüyüşleri ve yaban hayatı gözlemciliği gibi bir çok aktivite gerçekleştirmek de mümkündür. Zira göl bölgesinde; çakal, tilki, gelincik, tavşan, sincap, kirpi, köstebek, yaban domuzu, tarla faresi, kara kaplumbağası, yeşil kertentele, salamandra, benekli toprak semenderi, yaban domuzu gibi bir çok hayvan türü yaşam sürdürmektedir. Ayrıca bölgenin tanıtımında göl destinasyonunun, ziyaretçilerin psikolojik yapısına ve kişisel zevklerine de hitap eden bir dizayna sahip olduğu vurgulanmaktadır.

Göl destinasyonları çeşitli coğrafik değişikliklere sahip olmaktadırlar. Bulundukları coğrafya ve göllerin oluşum şekilleri, bölgede var olan flora ve faunanın ve hayvan çeşitliliğinin farklılaşmasında rol oynayabilmektedir. Göl destinasyonu ziyaretçilerin ilgili destinasyondan maksimum faydayı alabilmesini sağlamakla birlikte bölgenin sürdürülebilir bir yaklaşım ile turistik hizmetlere devam etmesi turizm kaynaklarının korunmasına ve gelecek nesillere aktarılmasına katkı sağlayacaktır. Göl destinasyonu ziyaretçilerinin talepleri dikkate alınarak destinasyon bileşenlerinin, ziyaretçilerin talepleri doğrultusunda dizayn edilmesi gerekmektedir. 

Yararlanılan Kaynaklar

Buhalis, D. (2000). Marketing the Competitive Destination of the Future, Tourism Management, 21(1): 97-116; KTB, Poyrazlar Gölü Tabiat Parkı (2024); https://sakarya.ktb.gov.tr/TR-340209/poyrazlar-golu-tabiat-parki.html, (Erişim tarihi: 09.05.2024); Kozak, N., Kozak, M. A., Kozak, M. (2001). Genel Turizm: İlkeler ve Kavramlar. Ankara: Detay Yayıncılık; Sapanca Belediyesi (2024). http://www.sapanca.gov.tr/sapanca-golu, (Erişim tarihi: 09.05.2024); TDK (2024). Göl tanımı. https://sozluk.gov.tr, (Erişim tarihi: 09.05.2024).