Gastronomi ve Mutfak Sanatları Doktora Programı
GASTRONOMİ EĞİTİM-ÖĞRETİM Doktora Programı Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü
-
2025
Gastronomi ve mutfak sanatları doktora programının temel amacı, ilgili alanda gerekli akademik altyapıya sahip, alanındaki sorunlar çözüm üretebilen, yenilikçi ve nitelikli bilim insanları ve sektör temsilcileri yetiştirmektir. Gastronomi ve mutfak sanatları doktora programı sayesinde mezunlar ilgi alanda bilimsel bilgi üretebilecek ve bu bilgiyi ulusal ve uluslararası gelişime katkı sağlayacak şekilde uygulamaya dönüştürecek profesyonellik seviyesine ulaşmaktadır.
Türkiye’deki gastronomi ve mutfak sanatları anabilim dalında ilk doktora programı 2014 yılında Gazi Üniversitesi’nde açılmıştır. 2018 yılı itibariyle bu program Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi’ne aktarılmıştır. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi’nden daha sonra Nevşehir Hacı Bektaş Veli, Akdeniz, Sakarya Uygulamalı Bilimler, Balıkesir, Necmettin Erbakan, Eskişehir Osmangazi, Kocaeli, Harran, Kastamonu, Gaziantep, Karabük, İstanbul Kent ve İstanbul Gelişim Üniversiteleri gastronomi ve mutfak sanatları alanında doktora programında eğitim vermeye başlamıştır. 2025 yılı itibariyle Türkiye’de 14 üniversitede aktif olarak eğitim verilmektedir. Dünyadaki ilk örnek ise İspanya’da 2020 yılında eğitim vermeye başlayan Basque Culinary Center’dır. İspanya’dan sonra University of Gastronomic Sciences (İtalya), University of Milan (İtalya), New York University (ABD) ve University of Lisbon (Portekiz) gibi farklı üniversiteler gastronomi alanında doktora eğitimi vermeye başlamıştır.
Programa kayıt olmadan önce adayların sağlaması gereken önkoşullar bulunmaktadır. İlk önkoşul gastronomi ve mutfak sanatları alanında yüksek lisans programından mezun olmaktır (az sayıda üniversite alan dışı öğrenci kabul etmektedir). Diğer önkoşullar Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı’ndan (ALES) ve YDS, e-YDS, YÖKDİL benzeri yabancı dil sınavlarında en az 55 puan almaktır. Üniversiteler bilim sınavı/mülakat yapma konusunda özerktir. Puan hesaplamaları yapıldıktan sonra üniversitenin belirlediği kontenjan doğrultusunda aday doktora eğitimine kabul edilir.
Gastronomi ve mutfak sanatları doktora programı asgari sekiz, azami on iki yarıyıldır. Bu programda eğitim alan öğrenciler öncelikle 60 AKTS’lik ders dönemini tamamlaralar. Ders dönemini bitiren öğrenci altı ay süre ile yeterlik sınavına hazırlanır. Yeterlik sınavı beş kişilik komite tarafından düzenlenir ve değerlendirilir. Bu sınavı başarı ile geçen öğrenci tez önerisini komiteye sunar. Başarılı olan öğrenci, komiteye bitirme tezinin gelişimini gösteren en az üç rapor daha sunar. Öğrenci son olarak beş öğretim üyesi eşliğinde tez savunma sınavına girer. Son aşamayı tamamlayan öğrenci gastronomi ve mutfak sanatları alanında doktor unvanını olmaya hak kazanır.
Referanslar
Güdek, M. (2018). Türkiye’de yükseköğretim düzeyinde yürütülen gastronomi programları ve program amacına yönelik öğrenci beklentileri (Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi, Gastronomi ve Mutfak Sanatları Anabilim Dalı. Ankara.; Karaca, E. (2018). Dünya genelindeki yükseköğretim kurumlarında verilen gastronomi öğreniminin karşılaştırılmalı analizi (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı. Sakarya.; Basque Culinary Center. (2019). Basque Culinary Center pone en marcha el primer Doctorado en Ciencias Gastronómicas del mundo. Basque Culinary Center. https://www.bculinary.com/en/noticias/basque-culinary-center-pone-en-marcha-el-primer-doctorado-en-ciencias-gastronomicas-del-mundo; New York University Steinhardt School of Culture, Education, and Human Development. (2020). PhD in Food Studies. NYU Steinhardt School of Culture, Education, and Human Development. https://steinhardt.nyu.edu/degree/phd-food-studies; Educations.com. PhD in Food and Beverage Studies. Educations.com. https://www.educations.com/phd/food-and-beverage-studies. (Erişim tarihi: 06.08.2025).
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Yükseköğretim Kurulu. (2016). Lisansüstü eğitim ve öğretim yönetmeliği. Resmî Gazete, 29690.