Hinduizmin dört büyük festivali olan Diwali, Holi, Dussehra ve Rakshabandhan, sırasıyla Hindistan kültürünün dört yönünü temsil eder: Işık, renk, zafer ve koruma. Işık festivali olan Diwali, neşe, iyimserlik ve bilgeliği simgeler. Erken Vedik dönemden bu yana “tamso ma jyotirgamay” (karanlığa değil, ışığa yürü) ifadesi, Hint kültürünün temel mottosu olmuştur.

Dipavali adıyla da bilinen Diwali, ışığın karanlığa karşı zaferini simgeleyen ve insanları bir araya getiren bir Işık Festivali’dir. Geleneksel olarak lambalar yakılır, tatlılar hazırlanır, aileler bir araya gelir. Tanrı Rama’nın on dört yıllık sürgünden dönüşünü anmak amacıyla evlerin ışıklarla aydınlatılmasıyla kutlanır. Hindistan’ın en popüler festivallerinden biridir ve Hindistan’ın tüm bölgelerinde kutlamalar yapılır. Ay takviminin Aşvayuja ayının 14. gününde başlar ve Kartikka ayının ikinci gününe kadar devam eder. Genellikle Ekim ayının sonu ile Kasım ayının başına denk gelir.

Bu festivalin tam olarak ne zaman ortaya çıktığı bilinmese de, en az bin yıllık bir geçmişe sahip olduğu kabul edilmektedir. Diwali, kökeni çok eskiye dayanan diğer pek çok dünya festivaliyle benzerlik gösterir. Festivalin ilk gününde, günahların bağışlanması için ölüm tanrısı Yama’ya dua edilir ve ona adak sunulur. Ardından Yama’nın yaşadığı yeraltı dünyasına ithafen bir lamba yakılır. Gün boyunca ziyafetler düzenlenir ve akşam olunca evlerin dış cephelerine, pencerelere ve pervazlara sıralar hâlinde lambalar yerleştirilerek yakılır. Tapınaklar ve kamusal alanlar da aynı şekilde ışıklarla süslenir. İkinci günde bolluk ve bereketin simgesi olan tanrıça Lakshmi’ye ibadet edilir. Bengal bölgesinde ise bu ibadet Kali’ye yöneliktir. Bu günde de ışıklar yakılmaya devam edilir. Gece geç saatlerde, Lakshmi’nin (ya da Kali’nin) uğursuz zıddı Alakshmi’yi uzaklaştırmak için davul sesleri ve yüksek gürültüler eşliğinde geleneksel bir ses şöleni düzenlenir. Festivalin üçüncü günü, sıra dışı bir ibadete, yani tanrı Vişṇu tarafından alt edilen iblis kral Bali’ye adanmıştır. Bu gece boyunca uyanık kalmak gelenektendir. Bali gününde insanlar genellikle kumar oynar, çünkü birçok kişi tanrıça Parvati’nin eşi Şiva’yı zar oyununda bu gün yendiğine inanır. Aynı gün içinde inekler ve boğalar da kutsanır. Ayrıca tanrı Kṛişṇa’nın halkını fırtınadan korumak için kaldırdığı Govardhana Tepesi’ni temsil eden bir yiyecek yığınına da tapılır. İnsanlar güvenli yolculuklar için bir direkle ağaç arasına gerilmiş ot ipinden geçerler. Festivalin son günü ayrıca “kardeşlik günü” olarak kutlanır. Bu günde erkek kardeşler kız kardeşlerinin evlerine davet edilir ve birlikte ziyafet yapılır. Geleneksel olarak, Diwali’nin her günü havai fişek ve patlayıcıların çıkardığı seslerle kutlanır. Bilindiği gibi dinî ve kültürel uygulamalar doğrudan ya da dolaylı olarak çevre ve havayı etkilemektedir. Diwali kutlamalarının çevre üzerinde normal olmayan olumsuz etkisi vardır. Özellikle hava kalitesi bu dönemde kirlilik sebebiyle olumsuz yönde etkilenmekte ve çözümler aranmaktadır. Son dönemlerde bu konuda yapılan çok sayıda bilimsel yayın mevcuttur. Diwali’de maytap ve havai fişeklerin yaygın olarak kullanılması, zehirli gazlar ve zararlı partikül maddeler yayarak hava kirliliğine yol açmakta, bu da insan sağlığı üzerinde ciddi kısa ve uzun vadeli riskler oluşturmaktadır.

Hindu festivallerinin kutlanışı, Afrika’da da büyük ölçüde Hindistan’daki aslına sadık kalarak devam etmektedir. Diwali her yıl Ekim ayında Afrika genelinde kutlanmaktadır. Güney Amerika ülkelerinden Trinidad’da ve Guyana’da da ulusal bir bayramdır. Bu günlerde aileler ve topluluklar özel yemekler hazırlar, evlerini ve mahallelerini süslerler. Yeni Zelanda Auckland, Fiji, Mauritius örneklerinde olduğu gibi bu festival Hint diasporası tarafından dünyanın pek çok yerine yayılmaktadır.