Turizm talebi, “Yeterli satın alma gücü ve boş zamana sahip olan, belirli hedef doğrultusunda turistik mal ve hizmetlerden yararlanmak isteyen kişi ya da kişiler topluluğu” olarak tanımlanmaktadır. Bu tanım aynı zamanda aktif turizm talebini de ifade etmektedir. Turizm talebini coğrafi yönden iç turizm talebi ve dış turizm talebi olarak ele almak mümkündür. İç turizm talebi, bireylerin kendi ülkelerinde gerçekleştirdikleri turizm amaçlı seyahatlerinden oluşurken, dış turizm talebi kavramı ise bireylerin kendi ülkeleri dışına yaptıkları turistik seyahatler olarak ifade edilmektedir. Bir kişi hem iç turizm talebinin hem de dış turizm talebinin bir unsuru olabilir.

Dış turizm talebi; ülke dışına giden ve gelen ziyaretçilerin oluşturduğu turizm hareketleridir. Ülke dışına turizm hareketleri esas olarak iki gruba ayrılmaktadır:

- Dış Aktif Turizm (Incoming, Inbound Tourism): Bir ülkeye yabancı ziyaretçilerin yaptıkları seyahatler, yani yurtdışından gelenlerin turizm hareketleridir.

- Dış Pasif Turizm (Outgoing, Outbound Tourism): Bir ülke vatandaşının diğer dış ülkelere yaptıkları ziyaretler, yani yurtdışına yönelik turizm hareketleridir.

Dış turizm talebinin gelişmesinde aşağıdaki faktörlerin önemli etkileri olmuştur:

- Ülkelerdeki ekonomik büyüme sonucu milli gelir düzeyinin ve harcanabilir gelir miktarının artması,

- Seyahate ayrılan boş zaman süresinin artması,

- Ülkelerarası bürokratik engellerin kaldırılması ve seyahat özgürlüğünün tanınması,

- Teknolojik gelişmeler ile ulaşım araçlarının kalitesinin artması, uluslararası seyahat süresinin kısalması, seyahat maliyetlerinin azalması,

- Demografik değişimler (ortalama insan yaşam ömrünün ve emeklilik süresinin uzaması, çocuksuz aileler vb.),

- Turizm bilincinin oluşması ile tatilin bir ihtiyaç olarak algılanmaya başlaması, kişilerin tatili hayatlarının bir parçası ya da beklentisi olarak değerlendirmesi.

Dış turizm talebi, incoming turizm ile döviz arzını ve outgoing turizm ile döviz talebini etkilemektedir. Turist gönderen ülkenin döviz talebi artarken, turist kabul eden ülkenin döviz arzı artmaktadır. Dış turizm kanalı ile gerçekleşen turizm harcamaları ithalat, turizm gelirleri ise ihracat gelirleri olarak kabul edilmektedir. Pasaport ve vize alma gibi bürokratik işlemleri gerektiren dış aktif turizm talebinin, ekonomiye döviz getirici görünmeyen ihracat etkisi döviz arzını arttırmakta buna ilaveten turizm yolu ile devlet gelirlerini (vergi, harç, resim vb.) de etkilemektedir. Görünmeyen ihracat, turizm hareketleri sonucunda, ülkeye gelen yabancı ziyaretçilerin çeşitli hizmetleri satın alması ile elde edilen dövizlerdir. Ayrıca ziyaretçilerin turistik mallara (hediyelik eşya, hatıra eşyası, yiyecek, giyim vb.) yaptığı ödemeler ek ihracat şeklinde turizm gelirinin büyük bir kısmını oluşturmaktadır.

Bir kişinin turistik amaçlı olarak bulunduğu ülke dışına seyahati; dış pasif turizm talebi olarak ödemeler dengesini negatif etkilemekte ve döviz talebinin artışına neden olmaktadır. Bazı ülkeler döviz açıkları yaşanması durumunda yurtdışına çıkışı kısıtlamak veya engellemek amacı ile çeşitli önlemler uygulayabilirler. Gelişmiş ülkeler dış seyahati engelleyici tedbirler uygulamamakta, daha çok yabancı turistleri kendi ülkelerine çekici politikalar geliştirmektedirler. Bu politikalar kapsamında turizmi çeşitlendirme hedefi ile dış aktif turizmi artırma çalışmaları gerçekleştirilmektedir. Örneğin; bir Fransız dış pasif turizme dahil olurken, birçok yabancı turist de Fransa’ya gelerek dış aktif turizmi gerçekleştirir. Turizmin döviz talebine etkisi ekonomide görünmeyen ithalat ve ek ithalat şeklinde oluşmaktadır. Görünmeyen ithalat, dış pasif turizme dahil olan turistlerin gidilen ülkelerdeki turizm işletmelerinin üretmiş olduğu mal ve hizmetleri satın alması sonucu yurtdışına seyahatlerinden doğan harcamalardır. Ek ithalat ise, turistik hizmetler ve faaliyetler için devlet veya özel sektör tarafından yapılan harcamalardır. Ekonomide gerek görünmeyen ithalat ve gerekse ek ithalat ülkeden döviz çıkışına neden olmakta ve döviz talebini arttırmaktadır.

Turizm talebinin, uluslararası ayağını oluşturan dış turizm talebinin giderek geliştiği gözlenmektedir. Dünya Turizm Örgütü’ne göre turizm sektörü 1950’li yıllardan itibaren ekonomik etki yaratmaya başladı. Ekonomik etki giderek artan bir seyir izleyerek 1960 yılında toplam turizm geliri 12 milyar ABD Doları seviyesinden 2000 yılına gelindiğinde yaklaşık 475,8 milyar ABD Dolarına ulaştı. Günümüzde turizm, dünyada yaratılan gayri safi milli hasılanın yüzde 10’unu, küresel ticaretin yüzde 7’sini, hizmet ihracatının yüzde 30’unu sağlayan en önemli ve hızla büyüyen endüstrilerden biridir. 2018 yılında dünyada turizm hareketine 1,403 milyar kişi katılırken, uluslararası turizm gelirleri 1,740 milyar ABD Doları şeklinde gerçekleşti. Gelecekte turizm sektörünün yıllık ortalama yüzde 4,4 büyüyeceği öngörülmektedir.

Gelişmiş ülkelerde elde edilen turizm geliri yüksek olmasına karşılık turizmin bu ülke ekonomilerindeki payı düşüktür. ABD, Fransa gibi en fazla turist çeken ve en fazla turizm geliri elde eden ülkelerin uluslararası turizmden sağladıkları döviz gelirlerinin ülkelerindeki ihracat ve gayri safi milli hasıla içindeki payları düşüktür. Gelişmekte olan ülkelerde (Yunanistan, Tayland vb) turizmin ekonomideki payı daha yüksek durumdadır.

Dış turizm talebini etkileyen faktörler altı grupta toplanabilir:

1. Demografik yapı: Ortalama yaşam süresinin artması ve çekirdek aile yapılarının oluşması, seyahat eğilimlerini arttırdı.

2. Coğrafya: Ülkelerin coğrafi konumları, uzaklıkları uluslararası turizmde etkendir.

3. Kültürel ve dini bağlantılar: Ortak din, dil, ırka sahip ülkeler arasında turizm hareketleri daha fazla olmaktadır.

4. Güvenlik ve istikrar: Dış turizm talebi savaş, terör olayları, suç oranlarının yüksekliği gibi sosyal ve politik istikrarsızlıklara son derece duyarlıdır.

5. Hükümetlerin getirdiği kısıtlamalar: Ülkelerin uyguladığı kısıtlamalar (vize, tarife, vergi, yurtdışı çıkış harcı vb.) ve bürokratik engeller dış turizm talebini olumsuz etkilemektedir.

6. Olumlu “pazar” imajı: Turizm amaçlı seyahatlerde gidilecek yerin seçiminde ülkenin imajı, kendine özgü cazibesi önemli bir etkendir ve pozitif imaj, aktif dış turizm talebi için şarttır.

Ekonomik anlamda katkıları olan dış turizm talebi, turizme katılan kişilere farklı ülkelerin doğal ve kültürel değerlerini keşfetme, tanıma imkânı sağlayan ve sosyo-kültürel açılardan da geliştiren bir turizm şeklidir. Dış turizm talebi, uluslararası işbirliğini de güçlendirmektedir. Bir ziyaretçinin dış turizm talebi ile turizm olayına katılarak uluslararası seyahat yapması, çarpan etkisi ile durgun suya atılan taşın neden olduğu artan halkalar gibi ülkelerin sosyal ve ekonomik yapısını etkilemektedir. Sayıları giderek artan birçok ülke, ekonomik büyüme ve kalkınma için turizmi adeta bir çıkış yolu olarak belirleyerek çeşitli turizm politikaları geliştirmektedir.