Adıyaman, toprak, su, iklim ve bitki kaynaklarının son derece zengin olmasından dolayı kültürel geçmişi binlerce yıl öncesine uzanmakta ve birçok medeniyetin de kesintisiz yerleşim yeri olmuştur. Adıyaman Hitit, Grek, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı medeniyetlerinin miras bıraktığı tarihi değerlerinden olan geleneksel yemek kültürünü sürdürebilen ender şehirlerden biridir.

Adıyaman mutfağının temelini bölgede yaygın tarımı yapılan tahıllar, sebzeler, et ve süt ürünleri ile zengin doğasında bulunan yabani otlar oluşturmaktadır. Adıyaman geleneksel yemeklerinin ana malzemelerinden biri olan buğday ürünleri (simit-ince köftelik bulgur) ile içli köfte, etli çiğ köfte gibi etli ve soğuk köfte, yumurtalı köfte, yarpuzlu köfte, çullu köfte gibi etsiz köfteler ile kılotik yapılmaktadır. Adıyaman mutfağında bölgenin meralarında beslenen koyun, keçi ve sığırlardan elde edilen etler ile kuyruk yağı yoğun olarak kullanılmaktadır.

Adıyaman tavası, Besni tavası, Basalla, kavurmalı hitap başlıca ve lezzetli et yemekleridir. Adıyaman mutfağının temel malzemesini et ve buğday ürünlerinin yanında kış ayları dışında yıl boyu üretilen sebzeler ile doğada bulunan bitkiler oluşturmaktadır. Başlıca sebze yemekleri dövmeç, ekşili pirpirim, tırşık ve musakkadır. Ayrıca yemeklerin yanında kahvaltıdan akşam yemeğine değin tüm öğünlerde tüketilen yemeklere közlenmiş biber, domates, patlıcan gibi sebzeler eşlik etmektedir. Yörenin florasında yetişen yarpuz, kenger, pirpirim (semiz otu) gibi yabani otlar Adıyaman mutfağının vazgeçilmezidir.

Bahar aylarında halkın doğadan topladığı ve kent pazarlarında satın aldığı yabani otlar böreklerde, ana yemeklerde, salatalarda, çorbalarda ve köftelerde yoğun miktarlarda kullanılmaktadır. Bölgenin geleneksel yemek kültüründe taş fırınlarda meşe odunu kullanılarak yapılan pişirme yöntemi yaygındır. Yöre halkı, meşe fırınında pişen yemeklerin daha lezzetli olmasından dolayı bu fırınları tercih ettiklerini belirtmektedir. Genel olarak fırında tava yemekleri, hıtap gibi ürünler pişirilmektedir. Adıyaman mutfağının vazgeçilmez hamur işleri hıtap ve taplamadır. Adıyaman geleneksel böreği olan ve yarım ay şeklinde hazırlanan hıtap kavurmalı, peynirli, kıymalı, patatesli ve yörede yetişen çeşitli otlarla hazırlanmakta ve her mahallede birden fazla olan meşe fırınlarında pişirilmektedir. Kırsalda ise hıtap sac üzerinde pişirilmektedir. Çoğunlukla bayramlarda tüketilen taplamanın ise hem tatlısı ve hem de tuzlusu yapılmaktadır. Taplama uzun süre bayatlamadığından dolayı geçmişten günümüze varlığını devam ettirmiş bir üründür. Hıtap ve taplama yapılırken akraba ve komşular bir araya gelerek yardımlaşmakta ve aynı zamanda genç neslin bu lezzetleri öğrenmeleri sağlanmaktadır.

Adıyaman sınırları içinde yer alan Fırat Nehri ve Atatürk Barajı'nın varlığı alabalık, şabut gibi tatlı su balıklarının yemek kültüründe yer almasını sağlamıştır. Su ürünleri ızgara, kızartma ve fırında pişirme yöntemleri kullanılarak tüketilmektedir. Adıyaman mutfağının başlıca yöresel tatlıları peynirli helva, tene helvası, topah helvası gibi helva çeşitleri, şillik tatlısı (hamur, pekmez ve cevizle yapılır), taplama (hamuruna yörede yetişen zerik otu katılır), küncemot (susam ve pekmezle yapılır), cemile (yufka ekmek, pekmez ve cevizle yapılır) gibi tatlılardır.

Adıyaman mutfağında mevsimlik hazırlıklar günümüzde de yoğun olarak yapılmaktadır. Patlıcan, biber, kabak, dut, üzüm gibi sebze ve meyveler ile yabani otlar kurutulmaktadır. Biber kurutulmanın dışında pul biberi ve salçaya da işlenmektedir. Yörede Kerge olarak bilinen bağ bozumu zamanlarında toplanan üzümler gün pekmezine işlenmekte şiresi ise kesme, bastık (pestil), cevizli sucuk gibi ürünlere dönüşmektedir. Et ve süt ürünleri ile ilgili yapılan mevsimlik hazırlıkların başlıcaları da kavurma, Adıyaman yerli basma peyniri ile tereyağıdır. Adıyaman mutfağında coğrafi tescilli ürünlerin sayısı her geçen yıl artmaktadır. Adıyaman’ın şu ana kadar coğrafi tescil alan ürünleri Adıyaman etsiz çiğ köfte, Adıyaman Besni üzümü, Adıyaman Tut dutu, Kâhta bademi, Kâhta bademli irmik helvası, Kâhta bulgur pilavı, Kâhta narıdır. Adıyaman’da haftanın yorgunluğu atmak amacıyla çeşitli meslekten kişilerin sırayla ev sahipliği yaptığı harfane gecesi (sözlü ve müzikli sıra gezmeleri) düzenlenmektedir. Bu toplantıların sosyal yönü kadar sunulan yemeklerde son derece özgündür. Yiyecekler Adıyaman türküleri eşliğinde ortaklaşa hazırlanır. Harfane gecelerinin ana yemeği çiğ köftedir.  Çiğ köftenin yanında gelen konuklara pestil, kuru üzüm, cevizli sucuk, helva gibi yöresel ürünler ikram edilerek yöre mutfağı yaşatılmaktadır.