Ankara’nın Altındağ ilçesinde bulunan Ulucanlar Cezaevi 1925 yılında inşa edildi. 81 yıllık tarihi geçmişi olan cezaevinde Türk siyaset ve edebiyat alanlarından çok sayıda önemli isim hapis yattı. Cezaevinin ismi ilk açıldığı dönem Cebeci Tevfikhanesi olarak belirlendi fakat sonraki süreçte sırasıyla Cebeci Umumi Hapishanesi, Ankara Hapishanesi, Ankara Cebeci Sivil Cezaevi, Ankara Merkez Kapalı Cezaevi isimleri kullanıldı. Son olarak, cezaevinin ismi müzeye de ismi verilen Ulucanlar Cezaevi olarak belirlendi.

Cezaevinin 2006 yılında kapatılmasının ardından Altındağ Belediyesi tarafından 2009 yılında restorasyon çalışmaları başlatıldı ve 2011 yılı itibariyle müze hizmet vermeye başladı. Ulucanlar Cezaevi Müzesi Altındağ Belediyesi’ne bağlı özel bir müzedir. Pazartesi günleri hariç hafta içi ve hafta sonu her gün 10.00 ile 17.00 saatleri arasında açık olan müze açılışından bugüne yaklaşık birbuçuk milyon kişi tarafından ziyaret edildi ve Ankara’nın en çok ziyaret edilen özel müzesi statüsüne sahiptir.

Ulucanlar Cezaevi’nde 81 yıl boyunca çok sayıda infaz gerçekleştirildi. Müze bu karanlık dönemlerin tekrar yaşanmaması için toplumsal hafıza merkezi oluşturmak adına büyük önem taşımaktadır. Hüzün turizmine olan ilginin artmasıyla müzeye olan ilgi de arttı. Günümüzde bir kültür ve sanat merkezi haline dönüşen müze bir vicdan mekanı olarak adlandırılmaktadır.

Müze içerisinde dönemin mahkumlarının kaldığı koğuşlar, müşahade odaları (tecritler), film belgesel izleme salonu, disiplin hücresi (zindan) ve hediyelik eşya mağazası gibi çeşitli bölümler yer almaktadır. Koğuşlarda ve müşahade odalarında ise dönemin mahkumlarının daha sonra ailelerinden alınan kişisel eşyaları, yatakları ve balmumu heykelleri bulunmaktadır. Koğuşlara giden koridorlarda ve avlularda ise mahkumların fotoğrafları ve fotoğraflara ait bilgiler yer almaktadır.

Müzenin hediyelik eşya bölümünde ise Türkiye’nin her yerinden hapishanelerde mahkumların yapmış olduğu el yapımı çeşitli hediyelik eşyalar satılmaktadır. Hediyelik eşyaların satışı gerçekleştikten sonra elde edilen gelir mahkumlara gönderilmektedir. Bu bağlamda, hediyelik eşya bölümü bir sosyal sorumluluk projesi niteliğindedir.