Karanlık; kelime anlamı olarak ışıksız, kasvetli, üzüntü veya sıkıntı veren bir içeriği ifade etmektedir. Turizm; insanların devamlı ikamet ettikleri yerin dışına seyahat ederek genellikle turizm işletmelerinin ürettiği mal ve hizmetleri talep etmelerinden ve geçici konaklamalarından doğan ilişkiler bütünüdür. Karanlık turizm kavramı ise, ölüm, acı, ıstırap çağrıştıran ya da görünüşte ürkütücü olan destinasyonlara yapılan seyahatleri ifade etmektedir. Karanlık turizm yeni bir turizm olgusu gibi gözükse de, bu tür destinasyonlara yönelik seyahat antik çağlara kadar dayanmaktadır. İnsanlar farkında olmadan yıllar boyunca ölüm ve acıyla ilişkilendirilen yerlere ziyaretler gerçekleştirmiştir. Örneğin, antik Roma’da gladyatör oyunlarına yönelik yapılan seyahatler, halka açık infazları izlemek için organize edilen turlar, hac seyahatleri ve Mısır Piramitleri gibi ünlü anıtsal mezara yönelik ziyaretler karanlık turizmin ilk örnekleridir. 1990’lı yıllardan sonra ivme kazanan karanlık turizm kavramını literatürde ilk kullanan kişiler John Lennon ve Malcolm Foley’dir. Sonrasında farklı yazarlar tarafından ele alınan kavram ölüm turizmi, keder turizmi, savaş turizmi ve korku turizmi gibi terimlerle literatürde daha spesifik hâle getirilmiştir. Kültüre dayalı özel ilgi turizmi çeşitlerinden biri olan karanlık turizm, özellikle XXI. yüzyılın başlarına doğru ölüm inancında yaşanan gelişmeler, post-modernizm ve medyanın da etkisiyle bir fenomen haline gelmiştir.

Alışılmışın dışında bir seyahat deneyimi sunan karanlık turizme her turist farklı motivasyonlarla katılmaktadır. Bazı turistler heyecan, eğlence, korku, farklılık ve merak arayışındayken, bazıları da olağandışı olaylara ya da doğaüstü varlıklara dair merakını tatmin etmek, geçmişini öğrenmek, ölüme tanıklık etmek, ölüleri anmak, anıtlarını ziyaret etmek, saygı göstermek gibi çeşitli motivasyonlarla karanlık destinasyonları tercih etmektedir. Dolayısıyla karanlık turizm destinasyonları çok geniş bir alanı kapsayıp mezarlıklar, savaş alanları, soykırım alanları, hapishaneler, karanlık türbeler/tapınaklar, hayalet köyler/kasabalar, korku festivalleri ve korku temalı parklardan oluşmaktadır. Stone karanlık turizm destinasyonlarını acının, vahşetin veya korkunun bıraktığı etki derecesine göre yedi farklı kategoriye ayırmıştır. Bu kategorinin en açık tonunu ifade eden “lightest” eğlence merkezli karanlık turizm destinasyonları olup, genellikle korku hissini eğlenceli bir duyguya dönüştüren mekanlar için kullanılmaktadır. Romanya’da bulunan Drakula’nın Şatosu ve Cadılar Bayramı bu destinasyonlara örnektir.  En karanlık ton olan “darkest” ise Auschwitz-Birkanau Anıt ve Müzesi (Polonya) ve Srebrenitsa Katliamı (Bosna-Hersek ) gibi katliam ve vahşet hissini çağrıştıran “soykırım alanlarını” ifade etmektedir. Bu bağlamda karanlık turizm destinasyonlarının etki derecesine göre farklılık göstermesi karanlık turizmin kendi içinde çeşitlenmesine neden olmuştur. Savaş alanları turizmi, yoksulluk (gecekondu turizmi), hayalet turizmi, intihar turizmi, soykırım turizmi, kıyamet turizmi, hapishane turizmi ve felaket (afet turizmi) karanlık turizm çeşitleri arasında yer almaktadır.

Son yıllarda değişen tüketici trendleri ile birlikte insanlar herkes tarafından bilinen turistik destinasyonlardan ziyade özel ilgi alanlarına hitap eden daha faklı ve sıra dışı deneyimlere doğru yönelmektedir. 2016 yılında karanlık turizm Google arama motorunda dört milyon kez aratılarak “karanlık destinasyonların tatil temaları”, “karanlık turizm rehberleri” ve “karanlık turizm bloglarının yorumları” gibi arama içerikleriyle internetteki payını arttırmıştır. Netflix de 2018 yılında Gazeteci David Farrier’in nükleer bir göl ve lanetli bir orman gibi dünya üzerindeki sıra dışı ve genellikle dehşet verici turistik yerleri ziyaret ettiği “Dark Tourist” adlı bir belgesel yayınlamıştır. Reports and Insights şirketinin 2023 yılında yapmış olduğu karanlık turizm pazar analizi ve değerlendirme sonuçlarına göre, karanlık turizm küresel pazarının 2030 yılına kadar 43,5 Milyar ABD Doları değerine ulaşması beklenmektedir. Amerika’da yapılan bir araştırmaya göre de Amerikalıların yüzde 82'sinin en az bir karanlık turizm destinasyonunu ziyaret ettiği, yüzde 52’sinin ise eğlence motivasyonu ile hayalet turizmine katıldığı ortaya konulmuştur. Dünya’da ve Türkiye’de her yıl binlerce turist tarafından ziyaret edilen çok sayıda karanlık turizm destinasyonu bulunmaktadır. Çernobil/Ukrayna (2019 yılında 124 bin turist), Pompeii/İtalya (yılda 2,5 milyon turist), Sedlec Ossuary Kemikler Kilisesi/Çek Cumhuriyeti, Oyuncak Bebekler Adası/Meksika, İntihar Ormanı/Fuji Dağı-Japonya, Dharavi Gecekondu Bölgesi/Mumbai-Hindistan ve Hiroşima Atom Bombası Kubbesi/Japonya (2018 yılında 1,5 milyon ziyaretçi) dünyada en bilinen karanlık turizm destinasyonlarından bazılarıdır. Sinop Tarihi Cezaevi ve Müzesi/Sinop, Ulucanlar Cezaevi Müzesi/Ankara (2021 yılında 221 bin ziyaretçi), Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alanı/Gelibolu-Çanakkale (2023 yılında 4 milyon ziyaretçi), Anıtkabir/Ankara (2023 yılında beş milyon 769 bin ziyaretçi), Adapazarı Deprem ve Kültür Müzesi/Sakarya, Kayaköy/Fethiye-Muğla (2023 yılında 100 bin ziyaretçi) ve Tokat Kalesi/Tokat ise Türkiye’de yer alan karanlık turizm destinasyonlarına örnektir. Ayrıca Ölüler Günü Festivali (Meksika), Mohaç Buşo Şenlikleri (Macaristan), Cadılar Bayramı (Avrupa-Amerika), Bram Stocker Festivali (İrlanda) ve Bocuk Gecesi (Edirne/Türkiye) gibi dünyaca ünlü korku festivallerinin gerçekleştirildiği bölgeler de eğlence merkezli karanlık turizm destinasyonlarındandır.