Silifke Çileği
Doğal ve Kültürel Miras Coğrafya Meyve Coğrafi İşaretli Ürün
-
2024
Üzümsü meyveler grubunda ve gülgiller familyasında yer alan çilek, yüzeysel kök yapısına sahip, taze ve dondurulmuş olarak ve gıda sanayinde farklı şekillerde kullanılan otsu bir bitkidir.
Türkiye’de toplam çilek ekim alanının yüzde 37’si Mersin’de bulunmakta ve toplam çilek üretiminin yüzde 31’i Mersin tarafından sağlanmaktadır. Mersin’e bağlı Silifke ilçesi bu üretim yüzdesinde tarıma elverişli yapısı ve ılıman iklimi bakımından önemli bir ağırlığa sahiptir. Göksu Deltası blölgesine ev sahipliği yapan bu bölge Göksu Nehrinin iç bölgelerden getirdiği alüvyonlu topraklarla oluşmuş olup bu durum tarıma elverişli geniş düzlüklerin oluşmasıyla sonuçlanmıştır.
Silifke Çileği 01.10.2019 tarihinde “Silifke Çileği” adı ve 461 tescil numarasıyla Silifke Ticaret ve Sanayi Odası tarafından tescil ettirilerek coğrafi işaretli bir ürün niteliği kazanmıştır. Silifke Çileği parlak kırmızı renkli, orta iri ve iri büyüklükte, sert, dikkatli bir şekilde toplandığında nakliyeye elverişli, yuvarlak ve konik şekilli, ortalama birim mahsül ağırlığı 30-50 gram arasında bir meyvedir. Silifke Çileği Camarose, Rubygem ve Sabrina türü meyve bitkilerinden elde edilir ve açıkta ve örtü altı olmak üzere iki şekilde üretilir. Bu iki üretim metodu karma olarak ele alındığında -seracılığın da katkısıyla- Silifke’de aralık ayından ağustos ayına kadar çilek hasadı yapılabilir. Dolayısıyla Silifke Çileği turfanda özelliği de taşımaktadır.
Meyve kalitesi bakımından ele alındığında ise Silifke Çileği üç sınıfta incelenir; ekstra sınıf, birinci sınıf ve ikinci sınıf. Bu sınıflar arasındaki ayrımı ise renk parlaklığı, şekilsel büyüklük ve üretim kusurlarına dayalı leke ve eziklikler belirler. Renk parlaklığı bakımından Silifke Çileği'nin 23,8-24,2 değerleri arasında, kırmızı- yeşil renk dengesi bakımından 16,9-17,2 aralığında ve mavi- sarı renk değeri bakımından 8,3-8,6 değerleri arasında olması beklenir.
Hasadı esnasında çok hassas davranılması gereken bitki büyük oranda ilkbahar ve yaz aylarında toplandığı için sıcaktan etkilenmemesi adına genellikle günün ilk saatlerinde toplanır ve hızlıca nakliyeye hazır hale getirilir. Bol miktarda kalsiyum, A, B, C vitaminleri, demir ve fosfor gibi mineral maddeler içeren Silifke Çileği lezzetli ve hoş kokulu bir meyve olarak bilinir.
Yararlanılan Kaynaklar
Çilek Yetiştiriciliği ve Yeni Eğilimler. (2024, Ocak 14). Researchgate; Serçe, S. & Özgen, M. https://www.researchgate.net/publication/267266752_Cilek_yetistiriciligi_ve_yeni_egilimler, (Erişim tarihi: 14 Ocak 2024); İnal, A., Güneş, A., ve Alpaslan, M. (1999). Anamur ve Silifke Yöresinde Çilek Yetiştirilen Alanların Toprak Özellikleri ile Bitkilerin Beslenme Durumları Arasındaki İlişkiler, Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 23(3): 729–740; Sarılı, M. (2010). Silifke yöresi açıkta çilek yetiştiriciliğinde mekanizasyon girdileri ve maliyet (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Adana: Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü; Silifke Çileği- Coğrafi İşaret Sicil Belgesi. (2024, Ocak 14). Türk Patent ve Marka Kurumu. https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/02cce933-0f4e-49c9-92de-197a23ba7855.pdf, (Erişim tarihi: 14 Ocak 2024); Öztürk, N., Hazır, A. ve Kaydan, M. B. (2023). Silifke (Mersin) İlçesi çilek alanlarında zararlı, turunçgil Unlubiti [Planococcus Citri (Risso)(Hemiptera: Pseudococcidae)], Adyutayam Dergisi, 11(1): 10–20.