Savatra Antik Kenti

Doğal ve Kültürel Miras Antik Kent

Konya’nın Karatay ilçesi sınırlarında bulunan Bozdağ Milli Parkı eteğindeki Yağlıbayat Mahallesi sınırları içerisinde yer alan bir antik kenttir. Konya-Aksaray karayolunun 55. kilometresinde güneybatı istikametine devam eden stabilize yolun yaklaşık 13 kilometre içerisinde kalmaktadır. Kent, Antik Lykaonia bölgesinin doğu sınırında bulunan Roma dönemi askeri garnizon bölgesidir. Yapılan arkeolojik yüzey araştırmaları esnasında daha önce tespit edilen yapılar ile birlikte sırasıyla Roma tiyatrosu, höyük, kale, kilise, askeri kuleler ve savunma hatları, yeraltı dehlizleri ve farklı bölgelerde olmak üzere nekropol alanları tespit edilmiştir.

Antik Çağ’dan günümüze kadar birçok yazar ve araştırmacı Savatra antik kentinden söz etmektedir. Strabon, Savatra (ya da Soatra) için, Garsaura (Aksaray) yakınında bir kasaba olduğunu, burada dünyanın en derin su kuyularının bulunduğunu ve suyun bu kuyulardan çekildiğini söylemiştir. Ayrıca su olmadığı halde, ülkede müthiş bir koyun yetiştiriciliğinin yapıldığını ve derin kuyulardan elde edilen suyun da burada parayla satıldığını belirtmektedir. Charles Texier ise Küçük Asya; Coğrafyası, Tarihi ve Arkeolojisi adlı eserinde Strabon’un yazdıklarını teyit etmiştir.

Savatra kendine ait otonom bir yönetim mekanizmasına sahip olan önemli bir antik kenttir. Kentin MÖ I. yüzyıldan itibaren üzerinde Grekçe ΣΟΑΤΡΕΙΣ yazan kendi sikkelerini bastığı bilinmektedir. Ramsay ise Roma’nın imparatorluk döneminde Savatra’nın Traianus döneminden (MS 98-117) beri bir darphaneye sahip olduğundan ve Antoninus Pius döneminde sikkeler üzerine Lykaonia Birliği yazısının eklendiğinden söz etmektedir. Bizans döneminde de önemli bir piskoposluk merkezi olan Savatra, 381 yılındaki Konstantinopolis (İstanbul) ve 451 yılındaki Khalkedon (Kadıköy) konsillerine temsilci göndererek ehemmiyetini bu evre içerisinde de göstermiştir. Selçuklu dönemine kadar yerleşim görmüş olan kent Osmanlı döneminde Bali Bayat adıyla anıldı. Günümüzde bu yerleşim yerinde XIX yüzyıl sonlarında Kırım’dan göç eden Tatar Türkleri ikamet etmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

Aulock, von H. (1976). Münzen und Stadte Lykaoniens. Istanbuler Mitteilungen, Beiheft 16. Deutsches Archaologisches Institut Abteilung. İstanbul: Tübingen; Işık, İ. (2018). Lykaonia Bölgesi Kuzeydoğu Kesimi Tarihi ve Yerleşim Yerleri, Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, (40): 191-206; Ramsay, W. (1960). Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi: 380-420; Strabon (2000). Antik Anadolu Coğrafyası (çev: A. Pekman). İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları; Texier, C. (2002). Küçük Asya Coğrafyası, Tarihi ve Arkeolojisi. Ankara: Enformasyon ve Dokümantasyon Hizmetleri Vakfı.